به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از نیچر، عنصر جیوه به عنوان یک محصول جانبی در صنایع سیمان سازی و تولید زغال سنگ تولید وارد چرخه محیط زیست می شود. بخشی از عنصر جیوه که به راحتی توسط انسان و موجودات زنده دیگر جذب می شود، ˈ دسترس پذیر زیستی ˈنامیده می شود.
گرچه وجود این عنصر سمی در اقیانوس و دریا برای سلامت انسان و محیط زیست بسیار مضر است، ولی تابحال تحقیقات اندکی در زمینه مقدار جیوه موجود در محیط زیست، ناشی از فعالیت انسان ها و عوامل طبیعی و میزان دقیق جیوه موجود در اقیانوس ها صورت گرفته است.
محققان با استفاده از نمونه های جمع آوری شده توسط کشتی های اقیانوس پیما توانسته اند اطلاعات دقیقی در مورد میزان آلودگی جیوه اقیانوس ها کسب کنند. هزینه این پروژه تحقیقاتی توسط بنیاد ملی علوم ایالت متحده و شورای تحقیقات اروپا تامین می شود و رهبری آن به عهده یکی از شیمیدانان دریایی موسسه اقیانوس شناسی وودز هول آمریکا به نام Carl Lamborg است.
وی در مصاحبه خود گفته است که اولین قدم برای کنترل جیوه در محیط زیست دریایی، این است که بدانیم فعالیت های انسانی سالانه چه مقدار جیوه وارد چرخه طبیعت می کنند. او در ادامه گفته است که باید به طور دقیق بدانیم که چه مقدار جیوه از طریق انسان ها و چه مقدار به طور طبیعی وارد محیط زیست می شود.
با اندازه گیری سطح فسفات آب اقیانوس می توان اطلاعات ارزشمندی را در مورد سطح جیوه به دست آورد چراکه شیوه عملکرد این عنصر دقیقا مشابه جیوه است با این تفاوت که مطالعه آن ساده تر است. فسفات با اتصال به مواد آلی، به راحتی با موجودات دریایی ترکیب می شود.با مطالعه میزان جیوه موجود در اعماق هزار متری سطح اقیانوس، جایی که از اتمسفر زمین خبری نیست، می توان میزان جیوه تولید شده ناشی از منابع طبیعی را اندازه گیری کرد و مابقی را به انقلاب صنعتی نسبت داد.
در این گزارش آمده است که آب های اقیانوس اطلس شمالی، جزء آلوده ترین منابع از نظر جیوه هستند و آب های گرمسیری و شمال شرق اقیانوس آرام نسبتا عاری از جیوه هستند.
در این تحقیقات آمده است که اقیانوس ها حاوی 60 هزار تا 80 هزار تُن جیوه هستند. این تحقیقات همچنین نشان می دهد که میزان جیوه اقیانوس های کم عمق تر از 100 متر (معادل 300 فوت) از انقلاب صنعتی تاکنون سه برابر شده است.
ماهی های آب شور اغلب حاوی جیوه هستند که بنا به اقیانوس محل زندگی ماهی، این میزان متفاوت است.
جیوه موجود در غذاهای دریایی به راحتی وارد بدن انسان می شوند و به مغز، نخاع و کلیه ها آسیب می رساند. سطح بالای جیوه به راحتی می تواند کشنده باشد. تولید زغال سنگ و کارخانجات تولید سیمان و ورود گدازه های آتشفشانی، مهمترین عوامل آلودگی آب به جیوه هستند.
نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش هشت ساله محققان آمریکایی، فرانسوی و هلندی است، در شماره اخیر نشریه Nature منتشر شده است.