صعود برای زاینده رود

محمود بهادری- مطابق بند 3 ماده‌ی دوم اساسنامه‌ی انجمن، یکی از هدف‌های این سازمان «تلاش برای حفظ محیط‌های کوهستانی، گونه های گیاهی و جانوری و فرهنگ بومی این مناطق، و کمک به بهسازی مناطق تخریب شده» است. کارگروه دیده بان کوهستان، در راستای بند یاد شده در بالا، تشکیل شده است. گروه دیده‌بان کوهستان از تابستان 1390 طرح پژوهش و مستندسازی تغییراقلیم در محیط‌های کوهستانی با تاکید روی یخچال‌های طبیعی را با همکاری موسسه توسعه پایدار و محیط‌زیست  (www.cenesta.org) آغاز کرد. یکی از اقدامات این طرح، سفر و مطالعه ی میدانی در مناطق کوهستانی با بهره بردن از روش‌ها و تجربه های سایر کشورها است.

حدود چهارپنجم سطح کره زمین از آب پوشیده شده است که 5/97 درصد آب شور و 2/5 درصد آب شیرین می‌باشد. منابع تامین کننده آب شیرین دنیا عبارتند از: 77درصد برفچال‌‌ها و یخچال‌های طبیعی، 22درصد آب‌های زیرزمینی و 1درصد رودخانه‌ها، بنابراین اکثر رودخانه‌هایی که جریان دایمی دارند، حوضه آبریزشان برفگیر است و همچنین چشمه‌ها و دریاچه‌های آب شیرین نیز اکثرا در حوضه‌های آبریز برفگیر قرار دارند. طبق برآوردهای موجود حدود 60 درصد منابع آب کشور ایران از ذخایر برفی و یخچالی تامین می‌شود و این نکته اهمیت پژوهش درباره ذخایر برفی و یخچالی را برجسته می‌کند.

در ادامه سفرهای پژوهشی در مناطق کوهستانی، در تیرماه 1391 گروهی چهار نفره از اعضای انجمن کوه‌نوردان ایران عبارت از مینا طاهری، دنا الیکایی، آیدین بزرگی، محمود بهادری(سرپرست) به منطقه زردکوه بختیاری سفر کردند. رشته زردکوه با طولی حدود 120 کیلومتر و عرض 30 کیلومتر در سلسله جبال زاگرس از ارتفاعات مهم ایران به شمار می‌آید، در این منطقه کوهستانی که دارای هوای سرد و زمستان‌های پربرف می‌باشد، یخچال‌های طبیعی و برفچال‌های طویل و بزرگ قرار دارد.

در این برنامه قله سیردان(3983متر) از مسیرگرده شمالی و همجوار یخچال کوهرنگ با گرامیداشت زاینده‌رود صعود شد و بخش میانی خط‌الراس(بخش‌آب) زردکوه پیمایش شد. بخش میانی خط الراس زردکوه، از جمله قله‌های سیردان، (3983متر)، ایلوک (3813متر)، ناب (3940متر)، کوه پله (3940متر)، کی نو (3955متر)، لابی خیر (3952متر)، لاذربین (3500متر) و آب سپید (3740متر) و چند قله بی‌نام دیگر کمتر مورد توجه عموم کوه‌نوردان قرار می‌گیرد. همچنین در این سفر یخچال‌ها و برفچال‌های منطقه مستندسازی شد و تغییراقلیم و تاثیر آن بر تنوع زیستی و زندگی مردم کوه‌نشین (عشایر بختیاری) مورد مطالعه قرار گرفت.

اطراف قله سیردان تعدادی یخچال و برفچال قرار دارند که سرچشمه و منشا اصلی چشمه کوهرنگ و زاینده رود هستند و بدین لحاظ دارای اهمیت خاصی می‌باشند. بنابراین این چهار یخچال را را کوهرنگ1و2و3و4 می‌نامند. این منطقه یخچالی تقریبا در حد وسط رشته کوه 120 کیلومتری زردکوه قرار گرفته است. چشمه کوهرنگ با جریان آبدهی حدود 6 متر مکعب در ثانیه یکی از منابع مهم آب شیرین ایران است. همچنین یخچال‌ها و برفچال‌های زردکوه بختیاری افزون بر زاینده رود، منشا رودهای بزرگ کارون و بازفت هستند. با توجه به بحران خشکسالی و کم‌آبی در منطقه و زاینده رود، این صعود را به زاینده‌رود و مردم چهارمحال و بختیاری و اصفهان تقدیم می‌کنیم.

لازم است از مردمان کوه‌نشین زردکوه بختیاری، و نیز خانم دکتر زهرا صفاریان و آقایان شکور لطفی، نادر رضایی، عباس محمدی، عباس ثابتیان و رضا فتحی برای همیاری در اجرای این برنامه سپاسگزاری کنیم.