تخریب منابع طبیعی و انقراض حیات وحش و آبزیان به گسترش بردهداری کودکان، نزاع و درگیریهای مسلحانه و همچنین رشد گروههای تبهکار میانجامد.نتیاج یک تحقیق جدید در دانشگاه کالیفرنیا در مورد انقراض گونههای مختلف جانوری و آبزیان نشان میدهد که از بین رفتن این منابع چگونه زندگی میلیونها نفر به ویژه کودکان را تحت ثأثیر منفی قرار میدهد.
این تحقیق جدید که در مجله «ساینس» یا «دانش» منتشر شده، بر این نکته کلیدی تاکید دارد که انقراض حیات وحش زاییده جنگ و گسترش فقر نیست، بلکه خود در اصل عاملی است برای دامن زدن به بردهداری مدرن، درگیریهای اجتماعی و بیعدالتی.
حیات وحش و آبزیان منبع غذایی و درآمد برای بسیاری از مردم در سرتاسر جهان هستند. کم شدن این منابع به دلایل مختلف و انقراض جانداران و آبزیان باعث شده است تا به دست آوردن آنها روز به روز دشوارتر و پر هزینهتر شود.از این رو، نزاع بر سر کنترل و تصاحب این منابع به خشونت و درگیریهای مسلحانه میانجامد.همچنین نیاز روز افزون برای صید و شکار و گران شدن نیروی کار باعث شده است تا میلیونها نفر از خانوادههای فقیر در کشورهای مختلف به ویژه در آفریقا و آسیا، کودکان خود را به صیادان و شکارچیان بفروشند و به این ترتیب از نیروی ارزان کار کودکان برای صید آبزیان استفاده شود.
محققان در مرکز محیط زیست دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، میگویند به این ترتیب انقراض حیات وحش و کم شدن شمار جانداران به بردهداری مدرن منجر شده است.جاستین براشیرز و همکاران و دانشجویان او در دانشگاه کالیفرنیا با مطالعه و مرتبط کردن انقراض حیات وحش و آبزیان در نقاط مختلف به مشکلات سیاسی و اجتماعی، به ویژه به بردهداری کودکان و نزاعهای مسلحانه، دریافتهاند ارتباط تنگاتنگی بین این پدیدهها وجود دارد.
یکی از این نمونهها، افزایش جنگ و درگیری در سومالی است. به گفته این محققان، همه چشم خود را روی این واقعیت بستهاند که افزایش دزدان دریایی در سواحل سومالی و گسترش خشونتها در اصل به دلیل تاراج ذخایر آبزیان پدید آمد. در دهه ۹۰ میلادی، حضور کشتیهای ماهیگیری کشورهای دیگر در آبهای سومالی و برداشت بیرویه از منابع آبزیان و ماهیها باعث شد تا زندگی مردم محلی که به شدت به ماهیگیری وابسته بود در خطر بیفتد. از این رو گروههایی از ساکنان محلی برای دفاع از منابع حیاتی خود مسلح شدند و گشتهای دریایی تشکیل دادند. اما همین گروههای مسلح به زودی تبدیل به راهزنان دریایی شدند و به حمله و گروگانگیری از کشتیهای دیگر پرداختند.
در تایلند اما وضعیت به گونهای دیگر است. تقاضای جهانی برای میگوهای سواحل تایلند باعث شده تا گروه گروه مردان تایلندی بر خلاف میل و اراده خود مجبور به کار در شرایط بسیار دشوار مانند بردگان شوند. این بردگان مجبورند گاه تا سالها روی این کشتیها بدون دریافت دستمزد کار کنند، و اعتراضهایشان با خشونت سرکوب میشود.چندی پیش انتشار گزارشی در مورد وضعیت این بردگان صنعت میگو، جنجال بزرگی در بریتانیا برپا کرد و بسیاری خواهان عدم استفاده از این محصولات در فروشگاههای بریتانیا و آمریکا شدند.بازار بسیاری از محصولات غذایی، نه تنها میگوهای تایلندی، در کشورهای غربی به کار برده وار کودکان وابسته است، و این چیزی است که بسیاری از مصرف کنندگان در اروپا و آمریکا از آن بی خبر هستند.حیات وحش و آبزیان دریایی، چیزی حدود ۱۵ درصد از درآمد مردمان جهان را تامین میکند. منبع اصلی پروتئین برای بخش قابل ملاحظهای از جمعیت دنیا نیز حیات وحش است. بنابراین قابل تصور است که با کم شدن و رو به انقراض رفتن جاندران، حدود یک میلیارد نفر منبع درآمد یا تامین غذای خود را از دست می دهند.
در غرب آفریقا، زندگی برخی جوامع محلی برای هزاران سال به شکار در جنگلها وابسته بوده است. اما اکنون به دلیل نابود شدن جنگلها، این جوامع با مشکلات زیادی رو به رو هستند و گاه باید روزها به دنبال شکار باشند. از این رو هزینههای یافتن شکار یا صید ماهی به طور عمومی در جهان افزایش یافته است. برخی دیگر از جوامع نیز باید به پرورش جاندران یا کشاورزی روی بیاورند. همه اینها به آن مفهوم است که بر اثر کم شدن حیات وحش، به نیروی کار ارزان برای تامین غذا نیاز است؛ و این به معنی استفاده بیشتر و بیشتر از نیروی کار کودکان یا در حقیقت به بردگی کشیدن آنهاست.
محققان دانشگاه کالیفرنیا همچنین شکار غیرقانونی حیوانات را با قاچاق مواد مخدر مقایسه کردهاند. افزایش بهای فوقالعاده اعضای برخی از حیوانات مانند عاج فیل و شاخ کرگدن، گروههای مسلح و باندهای مافیایی را به این سمت سوق داده است و اکنون آنها در کنار سوداگری مواد مخدر و قاچاق انسان، به شکار گسترده و قاچاق اعضای بدن حیوانات نیز میپردازند.گسترش این پدیده در کشورهای فقیر آفریقایی به ویژه، باعث افزایش تعداد گروههای مسلح و بالا رفتن درگیریها، خشونت و جرم شده است.گروههای تندرو و مسلحی مانند الشباب، بوکو حرام و «ارتش مقاوت خداوند» در اوگاندا نیز که انگیزههای سیاسی دارند به این کار وارد شدهاند تا از این راه برای فعالیتهای مسلحانه خود پول به دست بیاورند.
پژوهشگران کالیفرنیایی میگویند راه حل این مشکل، حفاظت از حیات وحش و آبزیان به عنوان یک منبع حیاتی برای مردمان کره زمین است. به جز نهادهای بینالمللی، در سطح ملی و محلی نیز قوانینی برای حمایت از افراد محلی و بومیان باید وضع شود تا بتواند از این منابع برای استفاده آنها محافظت کند.این تحقیق گام بسیار بزرگی است برای درک آن که چرا حفاظت از منابع طبیعی و حیات وحش تنها به خاطر خود جانداران و حفظ تنوع زیستی نیست، بلکه به این دلیل نیز مهم است که انقراض آنها باعث افزایش خشونت، فقر، بردهداری و بی عدالتی در سرتاسر جهان میشود.