آرمانشهرهاي باغ شهري

رييس جمهور محترم در مراسم تجليل از تعاوني‌هاي برگزيده مسكن مهر كشور در تاريخ 12 تيرماه سالجاري ضمن تشريح طرح جديد دولت براي مسكن، به وجود 30 ميليون هكتار زمين بلااستفاده در كشور اشاره كرد و اظهار داشت كه؛ مي‌توان به هر خانواده ايراني مقداري از زمين‌هاي بلااستفاده را اجاره داد تا آنها بخشي از آن را ساخته و در بخش ديگري از آن باغ ايجاد كنند و اگر به 20 ميليون خانوار ايراني 2 ميليون هكتار زمين اجاره بدهيم و اجازه ساخت سه طبقه را نيز به آن بدهيم، 60 ميليون خانواده ايراني خانه‌دار خواهند شد.

با اين حساب اگر هر خانواده ايراني را 4 نفر در نظر بگيريم به اين ترتيب براي 240 ميليون نفر مسكن تامين شده است!. به هر حال طرح مجدد باغ شهرها يا باغ ويلا از سوي رئيس جمهور محترم دغدغه هاي زيادي را براي مسئولين كشوري و كارشناسان مربوطه بهمراه داشته است تا آنجا كه بسياري از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز به اين موضوع واكنش نشان داده اند آنچنانكه برخي از نمايندگان با بیان اینکه مقام معظم رهبری سال گذشته به دلیل سوء استفاده‌هایی که ممکن است در اجرای این طرح پیش آید مخالفت خود را با اين طرح اعلام کردند ، اظهار داشته اند كه آقاي رئيس جمهور هم بهتر است از رویاهای خود فاصله بگیرد و  به واقعیت فکر کند.  از طرفي طرح اين موضوع براي برخي از مردم هم توقع ايجاد كرده بطوريكه در بسياري از محافل عمومي و يا خصوصي صحبت از واگذاري زمين 1000 متري به مردم است.     

مسلما براي کشوری که مطابق آمارهاي رسمی دست کم 15 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می کنند و داشتن يك آپارتمان كوچك هم در حد يك آرزو است واگذاري يك قطعه زمين 1000 متري آنهم با توصيفي كه رئيس جمهور محترم از اين قطعه واگذاري داشته است يك نعمت بزرگ است كه نصيب آنها خواهد شد. بنده ضمن توفيق هر چه بيشتر رئيس جمهور محترم در چنين كارهاي بزرگي كه از سر خيرخواهي و حسن نيت قصد انجام آنرا دارند لازم مي دانم به چند نكته زير كه نمي توانم  پاسخ مناسبي براي آن داشته باشم اشاره كنم.

-در حال حاضر چنانچه وسعت مراكز مسكوني شهرهاي بزرگ ايران يعني 31 مركز استان را در نظر بگيريم مجموع مساحت آنها  3475 كيلومتر مربع يا 347500 هكتار است كه در طول ساليان متمادي و به مرور داراي امكانات زندگي اعم از آب و برق و گاز و تلفن و خيابان اسفالت و پارك و مسجد و مدرسه و سينما و دانشگاه و.....شده اند. حالا شما فكرش را بكنيد كه تهيه چنين امكاناتي براي مساحتي حدود 2 ميليون هكتار چند سال بدرازا خواهد كشيد.

-اگر قرار است كه در هر يك از اين قطعات 1000 متري 2 ميليون هكتاري باغ و فضاي سبز ايجاد شود چقدر آب و چند چاه عميق لازم است.  اگر در گذشته هاي نه چندان دور در هريك از حياط هاي شهر و روستا يك چاه دستي با بيل و كلنگ و سطل و در عمق 10-15 متري به اب مي رسيد و نياز اوليه خانوارها را از نظر آب برآورده مي كرد اكنون عمق چاهها به چندين برابر قبل رسيده و با مقني و بيل و كلنگ هم امكان پذير نيست و بايد چاه عميق حفر شود. اين در حالي است كه هم اكنون به دليل محدوديت شديد و افت كيفي منابع آبي كشور از يك سو، افزايش جمعيت، توسعه شهرنشيني، كشاورزي و صنعت و تشديد تقاضا براي آب از سوي ديگر، با چالش‌هايي اساسي روبرو هستيم كه در صورت بي‌توجهي به آن، مي‌تواند روند توسعه كشور را در آينده نزديك با موانع و تنگناهاي جدي مواجه نمايند.

- بر اساس آمار موجود حجم ورودي آبهاي زيرزميني كشور حدود ‪۶۳ميليارد متر مكعب و برداشت ازاين آبها سالانه  ‪ ۶۹ميليارد متر مكعب از طريق چشمه‌ها و قنوات و چهارصد و پنجاه هزار حلقه چاه "كه190 هزار حلقه از آنها در مناطق ممنوعه حفر شده" صورت مي گيرد يعني در حال حاضر كشور با مشكل كم آبي مواجه است. به عبارت ديگر حدود 7  ميليارد مترمكعب بيش از ميزان تغذيه از آب‌هاي زيرزميني بهره‌برداري مي شود و تراز آن هميشه منفي است يعني هر سال با افت كمي و كيفي آب روبرو هستيم. به همين دليل هم بسياري دشت هاي كشور ممنوعه اعلام شده  و اجازه حفر چاه براي آنها داده نمي شود. اين در حالي است كه به دليل پمپاژ زياد اب از چاههاي عميق، آب بسياري از آنها به شوري گراييده و اراضي حاصلخيز قبلي شور و رها شده اند.

درياچه ها و تالاب ها از جمله دریاچه ارومیه ؛ دریاچه پریشان، تالاب بختگان، انزلی، گاوخونی، میقان، طشک، کم جان، هامون، مهارلو، میانکاله، گندمان، شادگان، هورالهویزه، هورالعظیم و …  بر اثر مديريت نادرست آب در كشور و حدوث خشكساليها يا خشك شده اند و يا در شرف خشكي قرار گرفته اند.    مشكل ديگري كه در اثر افت سطح آبهاي زيرزميني خودنمايي مي كند نشست زمين است. پديده اي كه هم اكنون نشانه هاي آن در مناطق مختلف كشور از جمله ورامین، رفسنجان، زرند كرمان و همدان بروز كرده است. بررسی‌های كارشناسان سازمان نقشه‌برداری و زمین‌شناسی نيز حاكی از بروز این پدیده مخرب در جنوب تهران است. براساس محاسبات و اندازه‌گیری‌های صورت گرفته از سوی سازمان نقشه‌برداری از سال 74 تاكنون سطح وسیعی از اراضی جنوب تهران در محدوده مناطق 17، 18 و 19 به ویژه اطراف محدوده اتوبان آزادگان بین 60 تا 187 سانتی‌متر فرونشست داشته‌اند.

كيست كه نداند حياتي‌ترين‌ عامل‌ براي‌ حيات انسان و توليد محصولات‌ كشاورزي‌ آب است. ‌ از آنجا كه‌ آب‌ مهمترين‌ ركن‌ منابع‌ طبيعي‌ كشور ما محسوب‌ شود و استفاده‌ پايدار از آن‌ رمز بقاي‌ ساير اركان‌ منابع‌ طبيعي‌ است‌ لذا در هر كاري بايد آب را در اولويت نخست قرار داد و هر گونه توسعه اي را ار دريچه آب نگاه كرد. با وضعیتي كه فوقا بدان اشاره شد آیا در حال  حاضر  اجرای چنین طرحی در کشور امکانپذیر است؟