چند ماهی است که “دکا” در گفتگو با چند سازمان مردمنهاد دیگر و با همکاری چند فعال در حوزهی بومگردی (اکوتوریسم) و گردشگری، برنامهای را (با مدیریت مریم عطاریه) در دست اجرا دارد با هدف تهیهی دستورعملهایی برای طبیعتپیمایی مسوولیت پذیر. منظور از “طبیعتپیمایی مسوولیتپذیر” این است که به شیوهای وارد طبیعت شویم که تا حد امکان هیچ اثری از حضور خود بر جا نگذاریم. به این روش رفتاری، شیوهی “کم اثر” (low impact) هم میگویند.
من، یک کتاب کوچک با عنوان Leave No Trace نوشتهی Will Harmon را به عنوان وظیفهی خودم در این برنامه ترجمه کردهام که چند صفحهی نخست آن، با عنوان “ردّی نگذارید” در فصلنامهی کوه شمارهی 71 (تابستان 92) چاپ شد و آن را در اینجا هم میتوانید ببینید.
در اینجا، بخش دیگری از آن کتاب را که در مورد چگونه راه رفتن در طبیعت است، میخوانید:
راهپیمایی نرم
بیشترین آسیب ناشی از استفادهی تفرجی، لگدکوبی است. در سال 1977 دکتر ویلیام هارلو (W.Harlow) خاک باقی مانده روی مسیر در ردّ یک پوتین سنتی را جمع کرد. او خاک را خشک و وزن کرد که کمی بیشتر از یک اونس [حدود 26 گرم] بود. با فرض این که یک گامبرداری متوسط، دو و نیم فوت [حدود 75 سانتی متر] است، دکتر هارلو حساب کرد که کسی که یک مایل [حدود 1600 متر] پیادهروی میکند میتواند موجب فرسایش حدود 120 پوند [حدود 54 کیلوگرم] از خاک آسیبپذیر رویی شود.
شاید آزمایش دکتر هارلو بیانگر شرایط یک مسیر متداول نباشد، اما میتواند توضیحی روشن باشد بر چرایی وجود وضع برش خورده (ترانشهای) که در پارهای مسیرهای پر رفت و آمد تفرجی میبینیم.
کمعمقتر بودن طرح زیرهی کفش، گِل را به خود نمیگیرد و میتواند آسیب کمتری به خاک و پوشش گیاهی برساند. برای پیادهروی در مسیرهای عمومی، از کفشهای ورزشی که برای دویدن یا تمرین به کار میرود، استفاده کنید. این کفشها سبک هستند و کمتر خسته میکنند، و نسبت به کفشهای چرمی زودتر خشک میشوند. اگر میخواهید پایتان “حمایت” بیشتری داشته باشد، از کفشهای سبک یا فوق سبک پیادهروی استفاده کنید. بیشتر مدلهای این گونه کفش، زیرههای کمعمق دارند.
ویژگیهای کفشی که ردّ نمیگذارد
به محض آن که از جعبه بیرون اید، به پا میخورد.
رویهی ضد آب یا دفع کنندهی آب دارد.
زیرهی کمعمق “چسبنده” [روی سنگ] دارد.
محافظ قوزک محکم و لایی دار و محافظ قوس دارد.
کفشی راحتتر بپوشید
در چادرگاه که شدآمد بیشتر است، کفش کوههای عرق کردهتان را درآورید و کفشهای راحت ویژهی چادرگاه بپوشید. یک کفش چادرگاهی مطلوب، سبک است و زیرهی نرم دارد. کفش دو، سندل ورزشی، یا کفشهای پارچهای قایق، برای این کار مناسباند. آنها به راحتی تا میشوند و برای گذر از رودخانهها هم میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.