در سالهای اخیر با نزدیک شدن به روز دهم ذیحجه تقویم قمری که برابر است با روز عید قربان، تبلیغاتی در مخالفت با قربانی کردن حیوانات در فضای مجازی و بویژه شبکه های اجتماعی بوجود می آید. شوربختانه برخی از این مطالب و تبلیغات بیش از آنکه عملگرایانه و منطبق با واقعیت های اجتماعی باشد ناشی از موج احساسی است. در این دسته از مطالب شاهد هستیم که اساساً این روز زیر سوال برده می شود و یا گفته می شود این روز عید نیست و نباید به هیچ شکل ممکن حیوانات را قربانی کرد و مطالبی نظیر این ...
مطالب افراطی گرایانه در مخالفت با مراسم عید قربان و ذبح حیوانات ( به هر شکلی) گاهاً جنبه توهین و بی احترامی به دین را پیدا می کند. بی احترامی به هر دین و آیینی رسمی نکوهیده است که در رفتارهای اجتماعی نتیجه ای معکوس در بر خواهد داشت. ضمن اینکه بی احترامی به رسوم جوامع و ادیان بر خلاف روحیه صلح طلب کوشندگان اجتماعی و بویژه حامیان محیط زیست و حیوانات است. فراموش نکنیم که فعالیتهای اجتماعی و زیست محیطی زمانی به بیشترین بازدهی ممکن می رسد که توان جذب حداکثری داشته باشیم و بتوانیم افرادی با دیدگاهها و اعتقادات مختلف را با خود همراه کنیم. این مساله بویژه در شرایط اجتماعی ایران بسیار مهم و تعیین کننده است.
بنابراین تبلیغات افراطی در این خصوص نه تنها تاثیری در وضعیت حیوانات و یا کاهش آمار ذبح حیوانات ندارد حتی می تواند باعث رنجش برخی از حامیان حیوانات شود و آنها را از جرگه دوستداران حیوانات دور کند. ضمن اینکه اینگونه مطالب اصولاً راهی به رسانه های عمومی نمی یابد و قابلیت تبلیغ رسمی را نیز ندارد. همچنین مطالب و تبلیغات افراط گرایانه در مخالفت با ذبح حیوانات به دلیل آنکه خالی از پشتوانه قانونی و عملگرایانه است لذا قابلیت پیگیری از سوی گروههای رسمی حامی حیوانات را ندارد و عملاً هیچ بازتاب موثری در سطح اجتماع ندارد. همچنین برخی از این تبلیغات می تواند عرصه را برای فعالان محیط زیست و دوستداران حیوانات بیش از پیش تنگ کند.
نگارنده معتقد است به جای تبلیغات اینچنینی بهتر است از ظرفیت های موجود قانونی، مذهبی و اجتماعی برای مخالفت با ذبح حیوانات در محیط های عمومی و انظار عمومی مقابله کرد. ذبح حیوانات به طور کلی دارای دو اشکال عمده است: نخست آنکه جان حیوانی گرفته می شود و دلیل دوم آنکه ذبح حیوانات در محیط های عمومی می تواند اثرات سوء بر ذهن و روان بینندگان و بویژه کودکان داشته باشد و زمینه های گسترش حیوان آزاری را در جامعه گسترش شود.
همانطور که می دانیم مورد دوم یعنی اثراث روانی ذبح حیوانات بر انسانها و گسترش حیوان آزاری، دامنه ای گسترده تر از مورد اول دارد و گسترش فرهنگ حیوان آزاری در دراز مدت می تواند منجر به مرگ حیوان های اهلی و وحشی زیادی شود.
خوشبختانه در زمینه مخالفت با کشتن حیوانات در اماکن عمومی ظرفیت های مناسب قانونی و مذهبی وجود دارد که می توان از آنها بهره گرفت.
در بعد قانونی کشتار غیرمجاز دام در معابر عمومی، مغایر مقررات بهداشتی است و ارتکاب این عمل مطابق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی و ماده ۳۷ قانون تعزیرات حکومتی می تواند موجب پیگرد قانونی قرار گیرد. (اینجا را بخوانید)
در بعد مذهبی برخی از مراجع شیعه کشتن حیوانات در اماکن عمومی را شرعاً دارای اشکال می دانند. (اینجا را بخوانید)
همچنین طبق بخشنامه مرکز رسیدگی به امور مساجد بر عدم ذبح گوسفند مقابل ورودی مساجد تاکید شده است. (اینجا را بخوانید)
علاوه بر اینها کشتن حیوانات در اماکن عمومی باعث بوجود آمدن مشکلات فراوان بهداشتی برای شهروندان خواهد شد و پزشکان و دامپزشکان همواره بر این موضوع تاکید کرده اند. (اینجا را بخوانید)
و نکته دیگر آنکه ذبح حیوانات در اماکن شهری و در حضور کودکان اثرات نامناسبی بر روان کودکان خواهد داشت. (اینجا را بخوانید)
مشاهده می کنیم که ظرفیت های بسیار خوبی برای مخالفت گسترده با ممانعت از کشتن حیوانات در اماکن عمومی وجود دارد و که بطور رسمی و قانونی می تواند از سوی حامیان حیوانات مورد مطالبه و پیگیری قرار گیرد. قطعاً رفتارهای با برنامه و حساب شده با پدیده هایی نظیر قربانی کردن حیوانات در دراز مدت مثمرثمر خواهد بود و موجب گسترش دامنه نفوذ حامیان حقوق حیوانات خواهد شد.