این نوشتار، برگردان بخشی از کتاب زیر است:
Harmon, Will. Leave No Trace, Minimum Impact Outdoor Recreation, American Hiking Society, Falcon Publishing Inc., 1997
در بهترین شرایط، فضولات انسانی ممکن است به یک سال زمان برای تجزیهی کامل نیاز داشته باشد. دفع آن در بیابان یا کوهستانی یخزده، عمر یادگار کوچک شما را به بیشتر هم میسازد. همچنین، بیماریزاها (پاتوژنها)ی مدفوعی حتی اگر در چالهای دفن شوند، یک سال یا بیشتر دوام میآورند. بیش از نیم میلیارد نفر روز دیدار سالانهی مردم از منطقههای عمومی را در نظر بگیرید تا بزرگی مشکل دفع فضولات را که پیش روی مسوولان این منطقهها است، دریابید.
با مدفوع انسانی چه باید کرد؟ دو گزینه داریم: آن را از محیط بیرون ببریم، یا در همان محل بگذاریم؛ با دفن درون چاله یا – در منطقههای دور افتاده و کمبازدید- با پخش کردن روی زمین.
بیرون بردن فضولات
امروزه، مقررات در بسیاری از منطقههای عمومی [آمریکا] حکم میکند که تمامی مدفوع انسانی بیرون برده شود. قایقرانان و کولهپشتی داران باید با خود توالتهای حملشدنی داشته باشند. در این مورد، قوطیهای مهمات و سطلهای پلاستیکی پوشیده شده با کیسهی نایلون، [و کیسههای طراحی شدهی مخصوص حمل مدفوع] گزینههای همهپسند هستند.
شیوهی نو تر، استفاده از محفظههای آلمینیومی با درپوش بیضی محکم بسته شونده است که به همین منظور به فروش میرسند. مدفوع مستقیما به درون محفظه میرود، و دیگر نیازی به کیسههای نایلونی (که موجب گیر کردن سامانههای پساب میشوند، و تجزیه هم نمیشوند) نخواهد بود. هنگام استفاده، یک نشیمن توالت به جای درپوش قرار میگیرد. در پایان سفر، محفظه درون یک توالت شهری تخلیه میشود.
راهپیمایان، قایقسواران، و دیگر کسانی که سفر سبک دارند، میتوانند از “لولهی دفع” استفاده کنند. این وسیله، یک لولهی پی وی سی 4 اینچ است که یک طرف آن سرپوش و طرف دیگرش هم در پیچی دارد. مدفوع را با کیسهی کاغذی بر میدارند، کیسه را پشت و رو میکنند و داخل لوله میاندازند. سپس در پیچی را میبندند و لوله را به کولهپشتی یا قایق یا دوچرخه محکم میکنند. ادرار را که بر وزن لوله میافزاید و بوی تند دارد و امکان تجزیهی غیرهوازی [در لوله] را بیشتر میکند، در لوله نریزید.
هنگامی که به پاسگاه محیطبانی میرسید، از آنان بپرسید که مناسبترین جا برای تخلیهی محفظهی مدفوع کجا است. بیشتر پارکهای ملی [آمریکا] سامانهی دفع و تصفیه دارند. در جاهای دیگر، برای این کار تا نزدیکترین شهری که سامانهی یادشده را دارد، برانید. لطفا تخلیه را در مکانهایی که برای گذاشتن زباله و پساب منطقهای کوچک اختصاص یافتهاند، یا محفظههای زبالهی شهری نگذارید؛ این کار خطر نشت پساب را زیاد میکند یا سلامتی مردم را به خطر میاندازد، و غیرقانونی است.
چالهی دفع
برخلاف پندار متداول، دفن مدفوع سبب تجزیهی زودتر نمیشود. دلیل توصیه به دفن کردن، پوشانده شدن مدفوع و عاملهای بیماریزای احتمالی درون آن است. دفن، حشرات را دور نگه میدارد، از تماس مدفوع با جانوران و مردم جلوگیری میکند، و آبهای سطحی را از آلوده شدن دور میدارد. این آخری شاید مهمترین دلیل باشد. امروزه، هیچ آب سطحیای بی آن که تصفیه شود، برای نوشیدن مطمئن نیست. علت، تا حد زیادی، پخش شدن بیماریزاها به علت دفع نامناسب مدفوع انسانی است.
- پیشبینی کنید. زودتر از آن که در فشار قرار گیرید، جای مناسب را بجویید. بیلچه و دستمالهای غیر معطر (اگر پاککنندههای طبیعی به کار نمیبرید) در دسترس داشته باشید.
- نقطهای بیرون از مسیر که دستکم 70 متر از آب فاصله داشته باشد، بیابید. از نقطههایی که نشانههای سیل، رواناب، یا نشت آب زیرزمینی دارند، دوری کنید.
- اطمینان یابید که آن نقطه دستکم 70 متر از چادرگاهها، راهها، و دیگر نقطههای فعالیت انسانی دور باشد. همچنین از محلهای آشیانگذاری پرندگان و لانهی جانوران دوری کنید.
- با بیلچه، گودالچهای به گودی حدود 15 سانتیمتر بکنید. پوشش گیاهی را سالم نگه دارید. آن را کنار بگذارید و خاک را نزدیک گودال بگذارید.
- چاله که آماده شد، کار خود را انجام دهید.
- در بهترین حالت، کسانی که ردّ نمیگذارند، به جای دستمال کاغذی از برگ، برف، و حتی سنگهای صاف استفاده میکنند. این پاککنندههای طبیعی، را میتوان پیش از پر کردن گودالچه، به درون آن انداخت. دستمال کاغذی، دیر تجزیه میشود؛ تا حد امکان مقدار کمی به کار گیرید. بهتر است که دستمالها را در کیسههای نایلونی دولایه با خود ببرید. اگر میخواهید آن را بسوزانید، این کار را در جایآتش چادرگاه انجام دهید. سوزاندن دستمال در چاله ریسک دارد؛ در سال 1989 مشخص شد که آتش گرفتن 450 ایکر جنگل در ایالت واشینگتن، در نتیجهی سوزاندن دستمال توالت یک فرد بوده است. قاضی، آن شخص را به پرداخت 132700 دلار برای کمک به آتشنشانی محکوم کرد.
- هنگام پوشاندن مدفوع، یکی دو مشت نخست خاک را با یک چوب با مدفوع مخلوط کنید. این کار، میکروبهای خاک را در تماس مستقیم با مدفوع قرار میدهد و موجب زود تجزیه شدن آن میشود. بقیهی خاک را بریزید و پوشش گیاهی را روی آن بگذارید. مقداری برگ و خاشاک هم برای پنهان کردن آن نقطه به کار گیرید.
- هنگام ادرار کردن، نقطهای دور از راه و آب بیابید. در صورت امکان، روی خاک معدنی یا تودهی شن ادرار کنید. ادرار، میتواند گیاه را بسوزاند، و بوی آن جانوران را جلب میکند که ممکن است آن نقطه را با چریدن یا پنجهکشی، پاکتراش کنند. سعی کنید در نقطهای آفتابگیر ادرار کنید تا زودتر تبخیر شود. در جاهایی که محیطبانان توصیه میکنند، مستقیما در رودخانههای بزرگ ادرار کنید تا روی ساحل شنی و چادرگاههای احتمالی، بو و اثر ادرار نماند. [در ایران، رودخانههای بسیار بزرگ نداریم، و این کار توصیه نمیشود.]
- جز در موردهایی که مقررات حکم میکند، از ساختن توالت همگانی خودداری کنید و چالههای فردی بکنید.
- دست خود را پاک کنید (نگاه کنید به بخش “حمام و رختشویی”) و کار تمام است.