بررسي عوامل تأثيرگذار بر رابطه ميان رشد اقتصادي و کيفيت زيست‌محيطي

دكتر جمشيد پژويان استاد دانشگاه علامه طباطباییمريم لشکری‌زادهدانش‌آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقاتچکیدهفرايند رشد و توسعه اقتصادی کشورها در دهه‌های اخير به‌گونه‌ای بوده که چالش‌های زيست‌محيطی به يکی از مهمترين دغدغه‌های سياستگذاران تبديل شده‌است. امروزه کشورها علاوه بر سياست‌ها و اقدامات درون‌مرزی خود، ساماندهی آلودگی را در حوزه بين‌المللی دنبال می‌کنند. بدين روی، بررسی عوامل مؤثر بر رابطه رشد و آلودگی از آن جهت می‌تواند حائز اهميت باشد که ممکن است مبنای سياستگذاري زيست‌محيطی در سطح ملی و بين‌المللی قرار گيرد. بدين منظور در اين پژوهش تلاش نموده‌ايم تا با استفاده از روش داده‌های تابلويی، اثر رشد اقتصادی، تغييرات تکنيکی، ترجيحاتی و سياسی (نقش دولتها) بر ميزان آلاينده‌های مهم هوا در 56 کشور منتخب با سطوح توسعه‌يافتگی متفاوت از جمله ايران، در دوره 1995 -  2005 را آزمون نماييم. يافته‌ها نشان می‌دهد به‌رغم تأثير مثبت رشد اقتصادی بر ميزان آلاينده‌ها، ارتقای سطح تکنولوژی در کاهش آلاينده‌های دی‌اکسيدگوگرد و  ... “بررسي عوامل تأثيرگذار بر رابطه ميان رشد اقتصادي و کيفيت زيست‌محيطي”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده Filed under:

تجزیه و تحلیل تئوریکی منحنی زیست محیطی کوزنتز

دکتر مریم لشکري زادههیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوهسیده نونا تاجدارانکارشناس ارشد اقتصادچکیدهدر این مقاله سعی شده است چگونگی به وجود آمدن رابطه u معکوس شکل بین رشد اقتصادي و کیفیت زیست محیطی بر مبناي تئوری‌هاي اقتصاد خرد و شرایط بهینه‌یابی بررسی شود؛ لذا حالت‌هاي گوناگون بوجود آمدن رابطه u معکوس منحنی زیست محیطی کوزنتز در چارچوب مدل‌هاي استاتیک و حالت‌هاي گوناگون مدل‌هاي دینامیک با ذکر فروض و شرایط آن توضیح داده شده است. نتیجه نهایی نشان می‌دهد تغییر ترجیحات مردم در طی فرآیند رشد اقتصادي عامل اصلی به وجود آمدن منحنی زیست محیطی کوزنتز است. متن مقاله را در اینجا بخوانید!  ... “تجزیه و تحلیل تئوریکی منحنی زیست محیطی کوزنتز”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

چگونه مي‌توان ارزش توليدات و خدمات اكولوژيكی منابع جنگلي خزری را تقويم كرد؟

مصطفي پناهیدكتری اقتصاد محيط زيست، دانشگاه تهرانارسطو سعيداستاديار دانشكده منابع طبيعي، دانشگاه تهرانمجيد كوپاهیاستاد دانشكده كشاورزی، دانشگاه تهرانمجيد مخدوماستاد دانشكده منابع طبيعی، دانشگاه تهرانقوام الدين زاهدیدانشيار دانشكده منابع طبيعی، دانشگاه تهرانچكيدهفقدان آگاهی علمی از ابعاد كمی و كيفی ارزش اقتصادی توليدات و خدمات اكوسيستمی حاصل از جنگل‌ها، در راستای رشته‌ای از عوامل گوناگون تخريب، تغيير كاربری اراضی جنگلی را به سود فعاليتهای ديگر توجيه‌پذير ساخته است. عدم برخورداری از چنين آگاهی هايی موجب شده كه در ايران، نظير بسياری ديگر از كشورهای درحال توسعه، فرايند تصميم‌گيری‌های سياسی و اقتصادی در مورد استفاده‌های كنونی و موجوديت آتی منابع جنگلی با ابهامات زيادی مواجه شود و تلاش برای دستيابی به انتخاب‌های صحيح و تخصيص بهينه منابع طبيعی تحت اختيار، دربند مشكلات مربوط به مخاطرات و عدم قطعی بودن‌های ارزيابی باقی بماند. سستی مبانی نظری و ناديده انگاشتن ملاحظات عملی در گزينش رويكردهای روش‌شناختی برای انجام مطالعات ارزش‌گذاری اقتصادی می‌تواند به نتايجی بينجامد  ... “چگونه مي‌توان ارزش توليدات و خدمات اكولوژيكی منابع جنگلي خزری را تقويم كرد؟”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

ارزش‌گذاري تفرجی پارك جنگلی با استفاده از روش رفراندم (مطالعه موردي: پارك جنگلی تنگه مینودشت)

ابوالفضل دانشورعضو هیات علمی مجتمع آموزش عالی گنبد سید هادي منفرددانشجوي کارشناسی ارشد جنگل‌داري دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبیعی گرگانچکیدهدر طبقه‌بندي کالاها پارك‌هاي جنگلی در دسته کالاهاي غیربازاري جاي می‌گیرند و بر همین اساس فاقد قیمت بازاري بوده و معیاري براي قیاس آنها با سایر کالاها وجود ندارد. مطالعه حاضر در فروردین سال 1387 با استفاده از آمار و اطلاعات پیمایش میدانی (به‌ کمک تکمیل پرسش‌نامه) و بهره‌گیري از روش رفراندوم به تعیین ارزش تفرجی با معیار پولی پارك جنگلی تنگه واقع در حاشیه شهر مینودشت، استان گلستان و به مساحت 32 هکتار که در مدیریت شهري از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد، پرداخت‌هاست. این پارك داراي طرح مصوب از سوي اداره کل منابع طبیعی استان بوده و هم اکنون مجري طرح پارك شهرداري مینودشت میباشد. نتایج نشان داد 70/18 درصد بازدیدکنندگان، حاضر به پرداخت مبلغ ورودیه براي پارك جنگلی تنگه و استفاده تفرجی از آن هستند. همچنین، 38/6 درصد  ... “ارزش‌گذاري تفرجی پارك جنگلی با استفاده از روش رفراندم (مطالعه موردي: پارك جنگلی تنگه مینودشت)”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

یک موفقیت برای اقتصاد محیط زیست

داشتم برگزیدگان جشنواره بین‌المللی فارابی را جستجو می‌کردم. وقتی برگزیده اول بخش جوان گروه علوم اقتصادی را دیدم، ذوق‌زده شدم. حیفم آمد که خبر آن را در وبلاگ نگذارم. واقعاً خیلی جای خوشحالی دارد. تبریک به خانم دکتر مدنی و تبریک به اقتصاد محیط زیست!  نام: دکتر شیما مدنی عنوان اثر: برآورد ارزش کل اقتصادی اکوسیستم آبسنگ مرجانی خلیج فارس رتبه: اولین برگزیده اول بخش جوان گروه علوم اقتصادی، مدیریت و حسابداری امتیاز: ۱۶۰ آدرس خبر: http://www.farabiaward.ir/fa/module/winner/291/  ... “یک موفقیت برای اقتصاد محیط زیست”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

مطالعه اثر باز بودن اقتصاد بر تخریب زیست محیطی در ایران

لطفعلی عاقلیاستادیار پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس میکائیل ولائی یامچیکارشناس ارشد اقتصاد محیط زیست دانشگاه تهران حسن جنگ‌آورکارشناس ارشد اقتصاد محیط زیست دانشگاه تهرانچکیدهاقتصاد در ابعاد مختلف تولید و مصرف با منابع طبیعی و محیط زیست در ارتباط است. رشد جمعیت همراه با رشد اقتصادي علاوه بر کاهش کیفیت منابع، سبب فراتر رفتن آلاینده‌ها از ظرفیت تحمل محیط طبیعی شده‌اند. در اوایل سال 1990 تلاشهایی براي گسترش نظام حسابهاي ملی به منظور احتساب اُفت کیفیت محیطی و نابرابري درآمدي انجام و منجر به ارائه مفهوم جدید «تولید ملی سبز» شد. با لحاظ استهلاك منابع طبیعی و احتساب محیط زیست (یا سبز کردن حسابهاي ملی)، می‌توان به جای تولید ناخالص ملی، معیار تولید ناخالص ملی سبز را به دست آورد. اگر چه غالباً آزادسازي تجاری به عنوان عامل مثبت و مؤثر در رشد اقتصادي و افزایش رفاه مطرح می‌شود، اما طی چند دهه اخیر در برخی از کشورها، تجارت رو به  ... “مطالعه اثر باز بودن اقتصاد بر تخریب زیست محیطی در ایران”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

GNP سبز و روشهاي محاسبه آن

لطفعلي عاقليدانشجوي دكتري دانشگاه تربيت مدرسحسين صادقيعضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرسچكيدهدر اين مقاله، ضمن اشاره به نقايص سيستم حسابهاي ملي (SNA) در توجه به محيط زيست و منابع طبيعي و با ذكر مطالعات تجربي از احتساب استهلاک منابع طبيعي در حسابهاي ملي، اهميت برهم‌كنش محيط زيست و اقتصاد مورد توجه قرار مي‌گيرد. سپس با ارائه يك مدل كينزي، روند GNP سبز نشان داده مي‌شود. GNP سبز (ENP) عبارت است از: (ENP=GNP-Dm(t)-Dn(tكه Dها استهلاک منابع هستند. براي محاسبه استهلاک، تعديل هارتويك در سه سطح (منابع پايان‌پذير، منابع پايان‌ناپذير و آلودگي‌ها) ارايه مي‌شود. در نهايت روش‌هاي كاربردي سنجش استهلاک منابع طبيعي مطرح مي‌گردد و با برآورد اين استهلاک، از GNP متعارف به GNP سبز مي‌رسيم.متن مقاله را در اینجا بخوانید!  ... “GNP سبز و روشهاي محاسبه آن”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

تعيين ارزش تفرجگاهي پارك جنگلي نور مازندران، با استفاده از روش ارزشگذاري مشروط (CV)

هاشم هاشم نژاددانشيار گروه معماري دانشكده معماري دانشگاه علم و صنعت تهران محسن فيضيدانشيار گروه معماري دانشكدة معماري دانشگاه علم و صنعت تهرانمرتضي صديقدانشجوي دكتراي معماري دانشگاه علم و صنعت تهرانچکیدهبرنامه ريزي تفريحي، همچنين اجراي طرحهاي مختلف زيست محيطي و ايجاد تفرجگاههاي متنوع و مراكز تفريحي گوناگون براي مردم يكي از مسائل مهم در مديريت در سطح كلان و منطقه اي در هر كشور است. رشد روزافزون جمعيت مردم، تغيير الگوهاي سكونتي، آلودگي محيط شهرها و نياز مبرم به اوقات فراغت بيش از پيش اهميت اين مسئله را افزايش داده است. در اين ميان، كمبود آشكار منابع مالي با هدف ايجاد، يا شكل گيري و فضاهاي تفريحي مناسب، مديريت منابع طبيعي را به سوي ارزشگذاري اين منابع با استفاده از شيوه ها و روشهاي علمي جديد هدايت كرده است. تحليل و اندازه گيري شاخص ميزان تمايل به پرداخت (WTP) در ميان كاربران و بازديدكنندگان سايت تفرجگاهي و تفريحي، از جمله  ... “تعيين ارزش تفرجگاهي پارك جنگلي نور مازندران، با استفاده از روش ارزشگذاري مشروط (CV)”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

بررسي رابطه رشد اقتصادي و آلودگي زيست محيطي با استفاده از يك مدل شبيه‌سازي پويا

دكتر جمشيد پژوياناستاد دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطباييدكتر بيتا تبريزياناستاديار دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهنچکیدهعكس‌العمل متقابل بين رشد اقتصادي و كيفيت محيط زيست موضوع بحث‌برانگيزي است كه از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفت. پژوهش‌هاي تجربي درباره رابطه بين درآمد سرانه و انواع (مختلف) آلودگي متمركز شده است، بنابراين پيشرفت فني و سياست محيط زيستي ناديده گرفته شده است. اين مقاله براي نخستين بار (در ايران) يك مدل شبيه‌سازي پويا براي تحليل كمّی سياست محيط زيستي در ايران ارائه مي‌كند. در اين مدل با استفاده از معادلات عرضه و تقاضاي انرژي، مسير انتشار آلاينده‌هاي زيست محيطي شبيه‌سازي می‌شود. معادله تقاضاي انرژي تابعي از قيمت، درآمد و جمعيت است كه به روش حداقل مربعات معمولي تخمين زده مي‌شود. در معادله عرضه دو حالت مجزا براي فناوريهاي آلوده‌كننده موجود و فناوريهای با آلودگی كم در نظر گرفته مي‌شود. مدل براي سه آلاينده (دی‌اكسيدكربن، اكسيدهاي گوگرد و ذرات معلق) با توجه به سناريوهاي  ... “بررسي رابطه رشد اقتصادي و آلودگي زيست محيطي با استفاده از يك مدل شبيه‌سازي پويا”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده

برآورد هزینه های زیست محیطی انتشار گازهای گلخانه ای در گاوداری های شیری مشهد

دکتر محمد قربانیدانشیار دانشگاه فردوسی مشهددکتر علی دریجانیاستادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاندکتر علیرضا کوچکیاستاد دانشگاه فردوسی مشهدمرضیه مطلبیکارشناس ارشد دانشگاه فردوسی مشهدچکیدهانتشار گازهای گلخانه‌ای از منابع مختلف و به‌ویژه از بخش کشاورزی یکی از عواملی اصلی آلودگی‌های زیست‌محیطی و منبع تغییرات عمده در آب و هوا و تنوع زیستی محسوب می‌شود. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات سال 1385 مربوط به 85 گاوداری شیری شهرستان مشهد، که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند، هزینه‌های زیست‌محیطی انتشار گازهای گلخانه‌ای این واحدها با استفاده از الگوی مرز تصادفی فاصله ستانده استخراج شده است. بر اساس نتایج، هزینه‌های زیست‌محیطی انتشار سالانه گازهای گلخانه‌ای گاوداری‌های شیری مشهد و کشور به ترتیب 10/68 و 67910/3 میلیارد ریال است. یافته‌های این مطالعه می‌تواند زمینه‌ای برای مسؤولان اقتصادی ایجاد نماید تا با شناخت صحیح‌تر هزینه‌های زیست‌محیطی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی نمایند که از مهمترین آنها گرفتن مالیات زیست‌محیطی از واحدهای آلاینده و ایجاد  ... “برآورد هزینه های زیست محیطی انتشار گازهای گلخانه ای در گاوداری های شیری مشهد”

Continue Reading ←

Posted in: دسته‌بندی نشده