خسرو بهلولي / مسئول منطقه حفاظت شده اشترانكوه ؛ هر از چند گاهی زمزمه هایی مبنی بر جاده کشی به سمت دریاچه گهر این زیباترین دریاچه کوهستانی در قلب زاگرس به گوش می رسد که باعث نگرانی دوستداران طبیعت و حافظان محیط زیست می گردد. بحث جاده کشی به دریاچه گهر از چند سال قبل مورد توجه مسئولان استانداری و شهرستان دورود بوده و با رونق گرفتن گردشگری در این منطقه همواره مناقشات جدی بین اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان و منطقه حفاظت شده اشترانکوه با سایر ارگانها و ادارات رخ داده که خواهان جاده کشی به دریاچه گهر به بهانه رونق گردشگری در این منطقه بوده اند و گاهی این اختلاف نظرها به سطوح بالاتر کشیده شده تا جایی که ریاست سازمان محیط زیست و استاندار لرستان نیز شخصا به منطقه آمده و موضوع را بررسی و پیگیری نموده اند.
در نهایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تصمیم گرفت نسبت به بررسی وضعیت گردشگری این منطقه توسط شرکت مشاوره اقدام نمایند و کار را به شرکت عرصه واگذار نمود که این مشاور پس از بررسی ها و تحقیقات میدانی و کتابخانه ای فراوان اعلام نمود که در صورت جاده کشی به دریاچه گهر علاوه بر گردشگری می باید با خود دریاچه نیز برای همیشه خداحافظی نمود. این مسئله باعث گردید که دیگر هیچیک از مسئولان به دنبال جاده کشی به دریاچه گهر نباشند. اما چند سالی است که نمایندگان و مسئولان شهر الیگودرز به این فکر افتاده اند که که از سمت این شهر جاده دسترسی به دریاچه احداث نمایند.
به نظر می رسد با توجه به فاصله زیاد شهر الیگودرز تا دریاچه گهر این اقدام علاوه بر از بین بردن حالت بکر منطقه حفاظت شده اشترانکوه موجب تسهیل راه دسترسی متخلفان به منطقه می شود و تردد عده ای از گردشگران از مسیر بالا دست دریاچه به منطقه که مأمن حیات وحش اشترانکوه در فصل تابستان است را به زیستگاهی پرخطر و ناامن تبدیل می کند. از سوی دیگر گردشگران با اسکان در قسمت های بالا دست دریاچه بخصوص جنگل بالای دریاچه موجب آلودگی دریاچه را فراهم خواهند آورد و دریاچه گهر را از حالت بکر بودن خارج می کنند و با توجه به اینکه در مسیری مسئولان الیگودرز بر جاده گشایی از آن اصرار دارند هیچگونه سکونتگاه دائمی و روستایی قرار ندارد موضوع اسکان موقت گردشگران خود بحث مفصلی را می طلبد که باید در خصوص آن چاره اندیشی شود.
با توجه به افزایش سطح آگاهی های عمومی و نیز آشنایی هر چه بیشتر مسئولان با مشکلاتی که در نتیجه دست بردن در عرصه های طبیعی به وجود می آید بسیار تعجب آور است که در مدیریت مناطق حساسی چون دریاچه گهر و منطقه حفاظت شده اشترانکوه از نظرات کارشناسان تبعیت نکرده و برخی باپافشاری عجیب بر این تصمیم اصرار می ورزند.
گرچه در کوتاه مدت می توان با انجام پروژه هایی از این دست رضایت بخشی از مردم را حاصل آورد اما محیط زیست میراث هیچکس نیست و ما تنها در قبال آن مسئولیم، مسئول و موظفیم که طبق اصل پنجاه قانون اساسی از آن محافظت کنیم و آن را با کمترین خسران به نسل بعد منتقل کنیم. هنوز هیچکس اظهار نظرها، دلسوزی ها و درگیری های کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست، تشکلهای مردم نهاد زیست محیطی و … را در خصوص خطر بزرگی که دریاچه ارومیه با آن وسعت و بزرگی را تهدید می کرد از یاد نبرده است و در حافظه تاریخی مان زنده است که برخی از وزارت خانه های دیگر که در قبال این موضوع احساس تعهد نکردند طبیعت کل کشور را با مشکلی روبرو کردند که شاید تا سال ها قابل جبران نباشد.
کسی از آن مدیران آیا امروز حاضر است گامی پیش بگذارد و از تصمیماتی که موجب این لطمه شد عذرخواهی کنند؟ حالا همه هراس علاقمندان محیط زیست به این مسئله معطوف شده است که تصمیمات غیر کارشناسی و خارج از بدنه محیط زیست، دریاچه کوهستانی و بی نظیر گهر در ارتفاع ۲۴۰۰ متری از سطح دریا را نیز دچار تلاطم کند و از آن تنها خاطره ای به جای بماند.
دریاچه گهر کوچک در بالادست دریاچه گهر کنونی به دلیل چرای بی رویه و حضور عشایر در بالادست آن برای همیشه از منطقه حذف شده و جای آن را تعدادی درخت بید گرفته است که طراوت و زیبایی پیشین را ندارند. سازمان گردشگری می کوشد تا فرصت های بهتری را برای لذت بردن مردم از طبیعت فراهم آورد، این موضوع منافاتی با اهداف سازمان محیط زیست ندارد، سازمانی که تلاش می کند حتی با اهدای خون محیط بانان و عرق جبین کارشناسان اش طبیعت – این مادر آدمی- را حفظ کند اما تا زمانی که فرهنگ بهره برداری درست از طبیعت همگانی نشود و یاد نگیریم که برای درست کردن یک قوری چای در دل طبیعت حق نداریم درخت های صد ساله را بشکنیم، برای یک شب خوابیدن در طبیعت حق نداریم با یک سیگار خاموش نشده جنگلی را به خاکستر تبدیل کنیم، برای یک روز گشت و گذار حق نداریم به لانه پرنده ها سرک بکشیم، حق نداریم با شلیک گلوله زیستگاهی را نا امن کنیم اقداماتی از این دست می تواند مانند سم می تواند برای محیط زیست خطرناک باشد.
به عنوان کسی که دقیقه ها و ساعت ها و روزها و ماهها از عمرم را در کنار محیط بانان زحمتکش اشترانکوه برای حفاظت از عرصه های طبیعی این منظقه بکر سپری کرده ام، با دست و پای یخ زده در میان برف زمستانی که گاهی ارتفاعی دو متری پیدا می کند و تشخیص راه را از بیراهه ممکن نمی سازد در این منطقه کوشیده ام نقشی هرچند خُرد و کوچک ایفا کنم امیدوارم بهترین تصمیم و راهکار در این خصوص اتخاد شود تا دوباره انگشت حسرت به دندان نگزیم …. کسی دوست ندارد خاطره تلخ دریاچه ارومیه را این بار در گهر لرستان تجربه کنیم.