این یادداشت، با کمی تغییر در همشهری امروز چاپ شده است.
کوهنوردان ایرانی، به مناسبت چهارم مهر روز پاکسازی کوهستان، و همچنین
به مناسبت “روز رودخانهها” (آخرین یکشنبهی سپتامبر) در روزهای تعطیل
چند هفتهی گذشته، چندین برنامهی پاکسازی برگزار کرده اند. از جمله
میتوان به برنامههای پاکسازی در دماوند، رودخانهی کرج و جادهی کرج-
چالوس، مسیرهای پنجگانهی توچال در شمال تهران، ارفه کوه، کوههای
هشتگرد، و پاکسازی غارهای گل زرد و دانیال و پراو اشاره کرد. این گونه
فعالیتها، گذشته از آن که به بازیابی چهرهی پاک کوهستان در مسیرهای پر
رفت و آمد کمک میکند، همچنین نوعی آموزش ورود مسوولانه به طبیعت نیز
هست.
در روز جمعه پنجم مهر، دو برنامهی دیگر از این گونه برنامهها با
سازماندهی “گروه دیدهبان کوهستان” انجمن کوهنوردان ایران و همیاری
گروهها و باشگاههای کوهنوردی تهران و لواسان برگزار شد: یکی پاکسازی
بخشی از حاشیهی رودخانهی جاجرود در حوالی سد لتیان (لواسان) و دیگری
پاکسازی منطقهی سنگنوردی “بندیخچال” و بخشی از مسیر رودخانهی پس قلعه
در شمال تهران. در هریک از این دو برنامه، دهها کیسه و گونی زباله
جمعاوری و به پایین برده شد. استقبال در خور توجه عموم کوهپیمایان از
این برنامهها، نشانگر ارتقای آگاهی زیستمحیطی همگان، و امیدبخش وضعیت
بهتر محیطهای کوهستانی کشور است.
نکتهای هم در مورد محدودهی سد لتیان لازم به یادآوری است، و آن اینکه
در این منطقه انبوهی زباله و نخالهی ساختمانی تخلیه شده، و در روزهای
تعطیل نیز صدها خودرو به این محدوده وارد میشوند که فشاری خارج از ظرفیت
تحمل زیستبوم به آن وارد میسازند. اختلافهای میان شهرداری لواسان و
سازمان آب منطقهای سبب شده که این محدوده به شکل شایستهای مدیریت نشود
و سد لتیان دچار آلودگی فیزیکوشیمیایی و آلودگی بصری شود. از آنجا که سد
لتیان یکی از منابع تامین کنندهی آب آشامیدنی تهران است، ضرورت دارد که
مسوولان مروطه یک برنامهی جامع برای جلوگیری از ورود پساب و زباله به
رودخانهی جاجرود طراحی و اجرا کنند.