توسط سازمان حفاظت محیط زیست به دو استان سمنان و گلستان ابلاغ شد /
دستور این واگذاری بدون ارزیابی ناظران سازمان جهانی حفاظت Iucn در رابطه با فقدان ارزش‌های زیستگاهی این منطقه حفاظت‌شده بین‌المللی صادر شد /
واگذاری‌ها در حوزه محیط زیست همچنان ادامه دارد و بعد از جزیره آشوراده و بخش‌هایی از ناهارخوران، حالا نوبت به پارک ملی گلستان رسیده است. دشت شاد گلستان که یکی از حساس‌ترین اکوسیستم‌های قدیمی‌ترین پارک ملی ایران است، این بار در خطر جداسازی و تجزیه قرار گرفته است.
بر اساس نامه شماره ۲۱۴۱۵/۹۱ در تاریخ ۱۶/۵/۱۳۹۱ که از طرف مدیرکل دفتر ریاست سازمان و دبیرخانه شورای عالی محیط زیست امضا شده است مقرر شده که دو هزار هکتار از زمین‌های پارک ملی گلستان از منطقه حفاظتی خارج و به جای آن، به همان میزان از سایر مناطق با ظرفیت استان اضافه شود.
در بخشی از این نامه که خطاب به معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان، مدیرکل محیط زیست گلستان و سمنان ارسال شده، با اشاره به نامه نماینده شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی آمده است: «در ملاقات حضوری با مدیرکل استان (سمنان) فرمانداران منطقه و جناب آقای دکتر جلالی مقرر شد اقامات ذیل انجام شود: ۱- به گفته مدیرکل استان (سمنان) حدود دو هزار هکتار مورد توقع، فاقد ارزش زیستگاهی است و خوب است ایشان و آقای ممشتی دنبال کنند تا با مصوبه شورای عالی محیط زیست از منطقه حفاظتی خارج شده و به جای آن، حداقل به همان میزان، از سایر مناطق با ظرفیت استان، اضافه و مشکل فوق حل شود.» در همین حال یک کارشناس محیط زیست که نخواست نامش فاش شود، به «اعتماد» گفت: «اینها بخش‌هایی از پارک ملی هستند که طی سال‌های پس از انقلاب همواره مورد تعرض متخلفان برای چرای بدون مجوز دام قرار می‌گرفته‌اند و هر بار هم محیط‌بانان زحمتکش و قوه قضاییه با آنها برخورد حقوقی می‌کردند. حالا جای تاسف دارد که سازمان محیط زیست و برخی نمایندگان مجلس از این متخلفان دفاع می‌کنند تا آنجا که حاضر شده‌اند این پارک بین‌المللی را تکه‌تکه کنند و هزاران هکتار از آن را واگذار کنند. این کار اساسا غیرقانونی است چرا که سند این منطقه به نام سازمان و جزو منابع ملی است و ضمنا عنوان پارک ملی، یعنی بالاترین درجه حفاظت را نیز دارد. باید ببینید چه نیتی پشت این حرکت خوابیده است؟!»
مدیرکل گلستان: واگذار نمی‌کنیم
مدیرکل محیط زیست گلستان ضمن تکذیب هر گونه واگذاری اراضی پارک ملی گلستان به «اعتماد» گفت: «پارک ملی گلستان نخستین منطقه تحت حفاظت کشور است که جزو چند منطقه قدیمی حفاظت‌شده دنیاست. این پارک گنجینه عظیمی از ذخایر ژنتیکی و گیاهی و جانوری است و بر همه ما لازم و واجب و ضروری است که به هر طریق ممکن آن را حفظ کنیم. ما برای حفاظت بهتر از این پارک درخواست داده‌ایم تا دو منطقه حفاظت‌شده «لوه» و «زاو» را به عنوان ضربه‌گیر مناطق پیرامونی پارک لحاظ کنیم که این طرح به تصویب هم رسیده است.» محمد ممشتی خطاب به دوستداران محیط زیست گفت: «نگرانی شما کاملا برحق است اما مطمئن باشید به هیچ عنوان این اتفاق نخواهد افتاد و از آنجا که نقطه به نقطه و وجب به وجب پارک ملی گلستان دارای ارزش‌های ویژه برای کل کشور است و هیچ نقطه‌یی ندارد که ارزش زیستگاهی نداشته باشد، چنین اتفاقی نخواهد افتاد. ضمن اینکه این پارک تحت نظارت و ارزیابی سازمان‌های جهانی است که ما برنامه داریم با توجه ویژه‌یی به آن رسیدگی شود.»
صدمات تفکیک
کارشناس محیط زیست و رییس سابق پارک ملی گلستان که نزدیک به یک دهه در این پارک زندگی کرده است، درباره صدمات هر گونه تفکیک به «اعتماد» گفت: «مجموعه پارک ملی گلستان از نظر جغرافیایی به گونه‌یی به هم پیوسته است که تفکیک کمترین بخش آن، اختلالات جدی و بزرگ در اکوسیستم پارک ایجاد خواهد کرد و این اساسا امکان‌پذیر نیست. نه از نظر اکولوژیک و نه از بعد حفاظت و نگهداری. تمام محدوده‌های پارک بنا به مقتضای طبیعی خود دارای ارزش‌هایی هستند و ارزش‌های آنها به گونه‌یی نیست که کسی به فوریت آن را تشخیص دهد یا اینکه بگوید بخشی از منطقه فاقد ارزش است. پوشش گیاهی یا جانوری یا گونه‌هایی از حشرات یا جوندگان که هر یک دارای نقش اکولوژیکی خاصی هستند، در این منطقه قرار دارند و این مجموعه جدایی‌ناپذیر است و جدا کردن بخش‌های پارک می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به این پارک ملی وارد کند.» رمضانعلی قائمی در ادامه گفت: «محدوده دشت‌شاد و کل مجموعه پارک به لحاظ طبیعی به جنگل‌های هیرکانی متصل است و این کار، پارک را به سمت جزیره‌یی و مجزا شدن سوق خواهد داد که تبادلات جانوری در آن کاهش خواهد یافت و مشکلات عدیده‌یی را پدید خواهد آورد که با هیچ عملی جبران نخواهد شد.»
ارزیابی با کدام اهرم؟
پروفسور علی یخکشی، استاد بین‌المللی محیط زیست در این باره به «اعتماد» گفت: «هنگامی که منطقه حفاظت شده‌یی ایجاد می‌شود ابتدا باید با معیارهای سازمان جهانی حفاظت- Iucn- ارزیابی انجام بگیرد. در رابطه با فقدان ارزش‌های یک منطقه نیز همین‌گونه است. در گلستان تا آنجا که من می‌دانم برای ملی کردن آن پارک، بررسی دقیقی روی ارزش‌های آن انجام شده و آنجا از منظر ارزش‌های زیست محیطی، منطقه‌یی بسیار ویژه است و واقعا پارک ملی است. حال سوال این است که اگر می‌خواهیم ادعا کنیم که فلان منطقه این پارک، فاقد ارزش زیستگاهی است؛ با کدام معیار و ابزار و توسط چه شخص یا اشخاصی این ارزیابی صورت گرفته و به چنین نتیجه‌یی ختم شده است؟ آیا هر فرد غیرمتخصصی می‌تواند بدون ارزیابی با استانداردهای علمی جهانی چنین نظری بدهد؟ این شکل سلیقه‌یی نظر دادن جای تاسف دارد چراکه اگر پارک ملی گلستان را به روز دریاچه ارومیه بیندازیم هم بحرانی عظیم ایجاد خواهیم کرد و هم ایران را در جهان بی‌اعتبار کرده‌ایم.» این استاد دانشگاه ژرژ اگوست گوتینگتن آلمان گفت: «باید روشن شود که سازمان حفاظت محیط زیست با کدام معیار حقوقی این اجازه را داده و از آنجایی که مناطق ملی از انفال خداوندی هستند نمی‌توان به این شکل آن را واگذار کرد. این کار تعادل اکولوژیکی پارک را بر هم خواهد زد و اثرات جانبی بسیار منفی‌ای بر پارک خواهد گذاشت.»
پارک ملی گلستان قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در کشور است که در حدود ۸۷۲۴۲ هکتار مساحت دارد. این پارک پناهگاهی کم‌نظیر برای حیات‌وحش است که ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری، از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده است. یک‌هشتم گونه‌های گیاهی، یک‌سوم گونه‌های پرندگان و بیش از ۵۰ درصد از گونه‌های پستانداران کشور در این پارک زندگی می‌کنند. از مجموع جانوران موجود در این جنگل ۱۹ گونه در خطر انقراض هستند که هما، بالابان، گیلان‌شاه خالدار و روباه ترکمنی از جمله آنها هستند. مرال، شوکا، کل و بز، و قوچ و میش هم از جمله گونه‌هایی‌اند که بیشتر مورد شکار غیرمجاز قرار می‌گیرند.
منبع : روزنامه اعتماد . لینک مطلب:
http://etemaad.ir/Released/91-06-30/93.htm
در همین رابطه بخوانید یادداشت خانم مژگان جمشیدی را در لینک زیر :
http://etemaad.ir/Released/91-06-30/93.htm