متن زیر را سال گذشته، به درخواست رضا زارعی مسوول کارگروه کوه نوردی فدراسیون کوه نوردی، نوشتم و به او دادم تا مربیان کوه نوردی در پایان دوره ی آموزشی خود به آن متعهد شوند. این، فقط یک پیشنهاد است که از دل اسناد مشابه برداشت شده است. امیدوارم که با پیشنهادهای دیگر دوستان و اصلاحات بعدی، به یک سند مورد قبول فعالان جامعه ی کوه نوردی و جامعه ی گردشگری بدل شود.
پیمان نامه ی زیست محیطی
ما که کوه نوردی را به عنوان ورزش، و یا برای سود بردن از ارزش های طبیعت، یا ارضای حس ماجراجویی، و جز این ها انتخاب کرده و قصد داریم آن را به دیگران هم آموزش دهیم، پیمان می بندیم که:
* محیط کوهستان را همان گونه که هست بپذیریم؛ چرا که کوه را به خاطر ویژگی های ذاتی اش برای فعالیت خود برگزیده ایم و قصد نداریم آن را دگرگون سازیم.
* کم ترین زباله ای از خود در کوه باقی نگذاریم؛ تمامی پسماندهای خود را از کوه پایین می آوریم و به جاهای در نظر گرفته شده برای زباله می بریم. در حد توان خود بخشی از زباله های رها شده را نیز جمع آوری خواهیم کرد و از دیگران خواهیم خواست که چنین کنند. دفع ادرار و مدفوع را به دور از حریم رود و نهر و چشمه و راه و محل های مسکونی، و با شیوه های اصولی انجام خواهیم داد.
* خود را در کوهستان، مهمان و نه صاحب خانه بدانیم؛ کوه ها میلیون ها سال پیش از ما وجود داشته و به گونه های متنوع گیاهی و جانوری پناه داده و برای صدها نسل انسانی پیش از ما سرچشمه ی آب و منشا برکت های بی شمار بوده اند. به هیچ جانوری آسیب نخواهیم رساند و به آشیانه ی آن ها نزدیک نخواهیم شد، گیاهان را از میان نخواهیم برد، آرامش کوهستان را مختل نخواهیم کرد، و به مردم کوه نشین احترام خواهیم گذاشت.
* چهره ی کوهستان و عناصر آن را دست کاری نکنیم؛ در حد توان خود، از ساخت و ساز در کوهستان – به ویژه در نقاط با ارزش خاص – جلوگیری خواهیم کرد و یا در موارد ضروری و گریز ناپذیر، از دست اندرکاران ساخت و ساز خواهیم خواست که اصول توسعه ی پایدار را رعایت کنند. در چادرگاه ها، از کندن زمین خودداری خواهیم کرد. با عبور از راه های پاکوب، از لگدمال کردن پوشش طبیعی و فرسودن خاک نقاط دیگر خودداری خواهیم کرد. از هرگونه دست کاری در غارها و دیگر پدیده های کوهستانی و آسیب رسانی به آثار تاریخی باقی مانده در کوهستان خودداری خواهیم کرد. بر روی مسیرهای قدیمی دیواره ای تغییر و تجهیز جدید – به نحوی که سبب تغییر اصالت آن ها شود – ایجاد نخواهیم کرد . در ثابت گذاری روی مسیرها و سوراخ کاری دیواره ها، نهایت صرفه جویی و وسواس را به کار خواهیم بست و در این مورد به یاد خواهیم داشت آن چه که امروز برای ما صعود نشدنی است، ممکن است برای دیگران یا برای نسل های آینده عرصه ای برای ماجراجویی باشد. روی دیواره ها، سنگ ها و دیوار پناهگاه ها چیزی نخواهیم نوشت.
* در کوهستان، حامل فرهنگ زیست محیطی باشیم؛ ضمن احترام به دیگران، و به ویژه با ارزش قایل شدن به فرهنگ اهالی کوهستان و تلاش برای یادگیری از آنان، خواهیم کوشید نکته های زیست محیطی را با رفتار خود و با تذکرهای دوستانه بپراکنیم. برای درست کردن غذا و نوشیدنی از سوزاندن بوته ها و درختان خودداری خواهیم کرد و به دیگران خواهیم گفت که چگونه می توانند در مصرف منابع طببیعی صرفه جویی کنند، مراتع و جنگل ها را حفظ کنند، و با متخلفان برخورد کنند. همکاری با گروه های مدافع محیط زیست و میراث فرهنگی و گوشزد کردن اهمیت این گونه کارها به دیگران، بخش دیگری از فعالیت ما خواهد بود.
* شیوه ی «سفر مسوولانه» را پیش بگیریم؛ تا حد امکان از وسایل حمل و نقل همگانی استفاده خواهیم کرد. «ظرفیت برد» هر منطقه، به ویژه منطقه های حفاظت شده، را در نظر خواهیم گرفت و از کشاندن گروه های بزرگ به منطقه های طبیعی که ممکن است باعث وارد شدن فشار بیش از حد به منابع طبیعی شود، خودداری خواهیم کرد. مقررات منطقه های حفاظت شده را دقیقا اجرا خواهیم کرد و به سهم خود تلاش خواهیم کرد که یاری رسان محیط بانان، جنگل بانان، و قرق بانان باشیم. در حد امکان، خریدهای خود را از شهرها و روستاهای نزدیک به کوهستان انجام خواهیم داد و از اقامتگاه ها و راهنمایان محلی استفاده خواهیم کرد تا جامعه ی محلی از منافع گردش گری ما بهره مند شود.