بیستم آذر 1399
بنیاد محمدی‌فر با همکاری انجمن کوه‌نوردان ایران
با گرامیداشت روز جهانی کوهستان، خوشنودیم که چهارمین دورۀ دوسالانۀ کوه‌نوشته‌ها را به رغم شرایط نامناسبِ متأثر از همه‌گیری کرونا، در زمان مقرر برگزار می‌کنیم. چنانکه در دوره‌های گذشتۀ جشنواره نیز اعلام شد، رویکرد برگزار کنندگان (بنیاد محمدی‌فر و انجمن کوه‌نوردان ایران)، برگزاری یک مسابقه نیست؛ بلکه رقم خوردن یک رویداد فرهنگی برای تبادل تجربه‌های ارزشمند پژوهندگان و نویسندگان، در زمینه‌های مختلفِ مرتبط با کوه‌نوردی و محیط‌زیست کوهستان است.
چنانکه مخاطبان گرامی آگاه‌اند، با رواجِ نوشتن به شیوۀ دیجیتال و در محیط‌هایی که به «فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی» مشهور است، نگارشِ کتاب و متن کاغذی کم‌رونق شده است و این می‌تواند جای نگرانی باشد. اما به گواهی کارشناسان فرهنگی، در امر یادگیری اثربخش و رشد فرهنگی، چیزی جای منابع مکتوب را نمی‌گیرد و جریان تولید و گردشِ دانشِ مضبوط همچنان وابسته به چاپ کتاب و مجلۀ علمی است که امکانِ تمرکز، مراجعۀ مکرر و آسان، و ارجاع روشمند را فراهم می‌سازد. از این رو بنیاد محمدی‌فر و انجمن کوه‌نوردان ایران با انگیزۀ مضاعف به برگزاری جشنوارۀ چهارم اهتمام داشته‌اند و امیدواراند این رخداد فرهنگی گامی مؤثر در تشویق نویسندگان و مترجمان و دوستداران طبیعت و کوه‌نوردی برای تولید کتاب و مقاله باشد.
همچون دوره‌های پیشین، در این دوره نیز دبیرخانۀ جشنواره دریافت کنندۀ نوشته‌هایی بوده است که با استانداردهای «کتاب» و «مقاله» به معنای دقیق و حرفه‌ای آن، فاصله داشته‌اند. البته برگزارکنندگانِ جشنواره قدردان تلاشِ یکایک کسانی هستند که با علاقه در زمینۀ کوهستان و کوه‌نوردی قلم می‌زنند و از سرِ لطف آثار خود را به جشنواره فرستاده‌اند؛ اما این را نیز کتمان نمی‌کنند که جای خالی همتی مضاعف برای فراگیری اصولِ نگارش علمی و استانداردهای تألیف کتاب و مقاله در زمینۀ مورد نظر بسیار محسوس است. در پاره‌ای موارد ضعف در مرحلۀ تألیف، یعنی در شیوۀ نگارش فارسی، ارجاع‌دهی علمی، رعایت حقوق معنوی، و رعایت قواعد ترجمه به چشم می‌خورد. در مواردی نیز ضعف در مرحلۀ خدمات نشر، یعنی اصول آماده‌سازی کتاب، گرافیک و صفحه‌آرایی مشهود است. البته جا دارد از تعداد انگشت‌شماری کتاب که مطابق با معیارهای اصولی تألیف و نشر تولید شده و در جشنواره شرکت کردند به‌طور ویژه یاد کرد.
هیأت امنای بنیاد محمدی‌فر و انجمن کوه‌نوردان ایران، امید دارند که با عزم مشترک کوه‌نوردانِ اهل قلم و پژوهشگران و کنشگران حوزۀ محیط زیست، اهتمامی برای آموزش و یادگیری و ارتقای مهارت‌های نگارش در زمینۀ کوه‌نوردی و حفاظت از کوهستان صورت پذیرد و پنجمین جشنواره، در افق دوسال پیشِ رو با رونقی بیشتر برگزار گردد.
***
در این دوره هیچ «مقاله»ای که با استانداردهای علمی تولید شده باشد و بتوان آن را به مرحلۀ داوری راه داد به دبیرخانۀ جشنواره نرسید. آثار دریافت شده عمدتاً در سه دسته قابل طبقه‌بندی هستند:
1- کتاب؛ شامل تألیف و ترجمه
2- گزارش؛ شامل گزارش صعود و گزارش فعالیت‌های مدنی-زیست‌محیطی
3- یادداشت؛ شامل وب‌نوشته‌ها و یادداشت‌های منتشر شده در مطبوعات محلی و سراسری
معیارهای داوری و گزینش نوشتارها در چهارمین جشنواره
- اهمیت موضوع و توجه به نیازهای جامعۀ کوه‌نوردی ایران
- انسجام علمی، قوت استدلال، رعایت اصول ارجاع‌دهی
- رعایت قواعد نگارش فارسی و ویراستاری
- رعایت قواعد اخلاقی و قانونی پژوهش و تألیف
- رعایت قواعد صفحه‌آرایی و اصول نشر
- امتیاز ویژه؛ توجه ویژه به محیط‌زیست کوهستان، پرداختن به حوادث و مسئلۀ ایمنی در کوه‌نوردی
نتایج داوری چهارمین دورۀ جشنواره
* بخش تألیف کتاب
1- کتاب راهنمای فنی دره‌نوردی به قلم آقای علی‌محمد خوانساری، ناشر: نشر تاش،به خاطر کار تولیدی ارزشمند در زمینۀ یکی از شاخه‌های نسبتاً نو در کوه‌نوردی ایران، جنبۀ آموزشی کتاب، داشتنِ عکس‌های مناسب، رعایت اصول نگارش و ویرایش، و برخورداری از گرافیک و صفحه‌آرایی زیبا، شایستۀ عنوان اثر برگزیده دانسته شد.
2- کتاب هواشناسی کاربردی به قلم آقای نیما فریدمجتهدی، خانم سمانه نگاه و آقای عابد مشترکاً با کتاب سوماموس پیدای ناپیدا، به قلم آقای نیما فریدمجتهدی،خانم سمانه نگاه و آقای میثم نواییان، به خاطر پرداختن به موضوعات مهم و اثرگذار در برگزاری برنامه‌های کوه‌نوردی ایمن و دوستدار محیط‌زیست شایستۀ تقدیر شناخته شد.
* بخش ترجمۀ کتاب
- کتاب کوه‌ها و تغییر آب و هوا، اثر توماس کوهلر، آندره وهرلی، ماتیاس جورِک، با ترجمۀ خانم‌ها و آقایان سمانه نگاه، فرامرز خوش اخلاق، نیما فرید مجتهدی و شبنم هادی‌نژاد صبوری، به خاطر پرداختن به یک موضوع زیست‌محیطی مهم، یعنی تأثیر «تغییر اقلیم» بر محیط کوهستان شایستۀ تقدیر شناخته شد.
* بخش گزارش
1-گزارش برنامۀ کوه‌نوردی؛ با عنوان «بر بلندای هیچ» گزارشی از برنامۀ صعود به قلۀ اورست به قلم آقای ایمان آذیش، به خاطر پرداختن به موضوع مهم «فلسفۀ کوه‌نوردی»، و نگارش جذاب و دربرداشتن تجربه‌های گام‌به‌گام برنامه‌ای شاخص با همۀ فراز و فرودهایش، شایستۀ تقدیر شناخته شد.
2-گزارش فعالیت مدنی-زیست‌محیطی؛با عنوان «بیرمی در گذر تاریخ» به قلم آقای حسن کلبعلی، به خاطر پرداختن به یک فعالیت مدنی معطوف به حفاظت از محیط زیست، و مستندسازی کنش موفق شهروندان و کوه‌نودان در جلوگیری از آسیب به یک منطقۀ کوهستانی که در معرض تعرض‌های سوداگرانه قرار داشت، شایستۀ تقدیر دانسته شد.
* بخش یادداشت‌ها و وب‌نوشت‌ها
1- مجموعه یادداشت‌های آقای ذبیح‌الله حمیدی، به خاطر مستندسازی رخدادهای مهم کوه‌نوردی و استمرار در به‌روز نگاه داشتن پایگاه اینترنتی باشگاه کوه‌نوردی اسپیلت شایستۀ تقدیر دانسته شد.
2- مجموعه یادداشت‌های آقای سلام اسمعیل‌سرخ، به خاطر توجه به پدیده‌های طبیعی و فرهنگی جوامع محلی منطقۀ کردستان و نگارش کوه‌نوشت‌ها به یکی از زبانْ-گویش‌های مهم ایرانی یعنی زبان کردی شایستۀ تقدیر شناخته شد.
***
هیات داوران چهارمین دورۀ جشنوارۀ کوه‌نوشته‌ها
منصوری، اردشیر. متولد 134۶، دانش‌آموختۀ فلسفۀ علم، کارشناس فرهنگی، عضو هیأت مؤسس گروه کوه‌نوردی دانش تهران، عضو هیأت مدیرۀ انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، نویسنده، ویراستار، مدرس دانشگاه.
ثابتیان، عباس. متولد ۱۳۳۷، کوه‌نورد، رییس پیشین انجمن کوه‌نوردان ایران، وبلاگ‌نویس
جباری، شهنام. متولد 1353، کارشناس حقوق، دکترای مدیریت ورزشی، سرپرست سابق کمیتۀ کوه‌نوردی فدراسیون کوه‌نوردی، عضو هیات داوران جشنوارۀ کوه‌نوردی ایمن، مربی هیمالیانوردی، نویسندۀ چند کتاب و مقاله‌های متعدد در زمینۀ کوه‌نوردی و حقوق کوه‌نوردی.
جوادی، ابوالفضل. متولد 1340، پزشک و كارشناس پزشكی ورزشی، مربی نجات جمعيت هلال احمر، مربی کوه‌نوردی، مشاور صعودهای بلند و مدرس اردوهای هیمالیانوردی، مؤلف و مترجم چند کتاب و چندین مقاله در زمینۀ ورزش‌های کوهستانی.
گروه برنامه‌ریزی و برگزاری جشنواره
عباس محمدی، محمد نوری، افسر فراحی‌شاندیز، اشکان آرونی، احسان افکاری، صبا خوش‌چشم
هیئت امنای بنیاد محمدی‌فر
افسر فراحی شاندیز، عباس محمدی، عباس ثابتیان، یونس رضاخانی، محمد نوری
رییس هیئت مدیرۀ انجمن کوه‌نوردان ایران
یونس رضاخانی