آیین نامه اجرایی قانون معادن ایران-1

فصل اول- اکتشاف                                                                                                                                                                             

ماده 1 - انجام هر نوع عملیات اكتشاف معدنی توسط بخش دولتی ، تعاونی و خصوصی (ایرانی – خارجی) مستلزم دریافت پروانه اكتشاف از وزارت معادن و فلزات است.


ماده 2- حداكثر وسعت محدوده هر پروانه اكتشاف (40 كیلومتر) مربع است.
    تبصره 1: وسعت محدوده پروانه اكتشاف نباید برای مواد معدنی طبقه یك از (6) و سنگ های تزئینی از (4) كیلومتر مربع تجاوز نماید.
    تبصره 2: در موارد خاص با تائید وزیر معادن و فلزات وسعت بیشتری برای اكتشاف تعیین می گردد.

ماده 3- مدت اعتبار پروانه اكتشاف از تاریخ صدور یكسال می باشد. تبصره: در مورد معادن طبقه (2) حسب مورد با تشخیص وزارت معادن و فلزات این مدت تمدید خواهد شد.

ماده 4- كلیه اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی پروانه اكتشاف می باید در خواست خود را طبق فرم مربوط كه توسط وزارت معادن و فلزات در اختیار آنها قرار خواهد گرفت به انضام مدارك و نقشه های مربوط ، به وزارت معادن و فلزات تسلیم و رسید دریافت دارند.
تبصره 1: متقاضیان پروانه اكتشاف مواد معدنی طبقه یك و سنگ های تزئینی مكلفند نوع ماده معدنی مورد نظر خود را در فرم درخواست ذكر كنند.
تبصره 2: اشخاص حقیقی موضوع این ماده باید به سن رشد رسیده باشند.

ماده 5- وزارت معادن و فلزات تقاضای رسیده را باقید ساعت و روز دریافت  ، ثبت و رسید آن را به متقاضی ارایه خواهد نمود.
تبصره : وزارت معادن و فلزات مكلف است زمان و تاریخ وصول درخواست را بر روی یك نسخه از نقشه های تحویل شده توسط متقاضی  ، ثبت نموده و پس از امضاء و مهر  ، بلافاصله در اختیار در خواست كننده قرار دهد.

ماده 6- وزارت معادن و فلزات پس از تطبیق محدوده مورد درخواست با كالك مربوط  ، در صورت آزاد بودن تمام یا قسمتی از محدوده مورد تقاضا  ، محدوده مورد درخواست را در قسمت آزاد به نام متقاضی حفظ می كند و حداكثر ظرف (7) روز اداری مشخصات محدوده ثبت شده را به وی ابلاغ می نماید.
تبصره : محدوده آزاد محدوه ای است كه جهت انجام امور اكتشافی ویا بهره برداری ثبت نشده باشد.

ماده 7- متقاضی اكتشاف مكلف است حداكثر ظرف (2) ماه از تاریخ اعلام ثبت محدوده  ، نسبت به انجام موارد زیر اقدام و مراتب را همراه با مدارك مربوط به وزارت معادن و فلزات ارسال كند. در غیر این صورت حقوق مربوط به قبول و ثبت تقاضا برای صدور پروانه اكتشاف منتفی و محدوده مجددا آزاد تلقی می شود.


الف) تكمیل و ارایه تعهد نامه مربوط به انجام عملیات اكتشاف طبق اصول فنی و رعایت ضوابط و شرایط وزارت معادن و فلزات
ب)معرفی مسئول فنی عملیات.



ماده 8- وزارت معادن و فلزات حداكثر ظرف (2) ماه از تاریخ دریافت مدارك موضوع ماده (7) آیین نامه  ، با رعایت ماده (24) قانون معادن  ، نسبت به انجام عملیات میله گذاری ( با حضور متقاضی یا نماینده وی و مسئول فنی عملیات ) و بررسی مدارك و اسناد ارایه شده اقدام و در صورت نداشتن نواقص  ، اجازه تهیه طرح اكتشاف بنام متقاضی صادر می نماید.
    تبصره : متقاضی مكلف است حداكثر ظرف (2) ماه پس از انجام عملیات میله گذاری نسبت به تهیه طرح اكتشاف در قالب دستور العمل ارایه شده از سوی وزارت معادن و فلزات اقدام نماید  ، در غیر این صورت حق تقدم او از بین خواهد رفت .

ماده 9- وزارت معادن و فلزات طرح اكتشاف را بررسی و در صورت نیاز به بازدید از محدوده طرح  ، نسبت به اعزام كارشناس به محل عملیات اقدام می كند. در صورتی كه طرح با ضوابط این آیین نامه و دستور العمل مربوط منطبق باشد ، حداكثر ظرف مدت بیست روز پروانه اكتشاف بنام متقاضی صادر می شود  ، در صورت وجود نقص در طرح اكتشاف  ، متقاضی حداكثر (1) ماه فرصت دارد تا رفع نقص نماید.

ماده 10- دارنده پروانه اكتشاف مكلف است در مهلت مقرر و در محدوده مورد عمل خود عملیات اكتشافی را طبق مفاد این آیین نامه  ، طرح اكتشافی مصوب و مقررات عمومی انجام دهد.

ماده 11- وزارت معادن و فلزات می تواند با استفاده از فن آوری پیشرفته اكتشاف  ، مطالعات كلان و ناحیه ای را در مورد شناسایی پتانسیل های معدنی انجام دهد  ، چنانچه در نتیجه مطالعات اكتشاف مقدماتی در ناحیه به ماده یا مواد معدنی برخورد كند كه مستلزم انجام عملیات اكتشاف سیستماتیك و گسترده تر باشد به ترتیب زیر عمل كند:


الف) چناچه ناحیه آزاد باشد و وزارت معادن و فلزات بخواهد راسا و یا از طریق سازمان های تابعه و یا شركت های دولتی تحت پوشش عمل نماید  ، پروانه اكتشاف با رعایت مفاد آیین نامه صادر خواهد شد.
ب) چنانچه ناحیه مورد نظر در بر گیرنده محدوده عملیات معدنی اشخاص حقیقی یا حقوقی بوده باشد ، به گونه ای كه ادامه عملیات فعالیت های او را مختل نماید،  وزارت معادن و فلزات اكتشاف ناحیه را به دارنده پروانه عملیات واگذار می كند، در این صورت وی باید ظرف مدت (6) ماه طرح لازم برای ادامه عملیات را تهیه و عملیات اكتشاف را شروع نماید ، در غیر این صورت وزارت معادن و فلزات با حفظ حقوق دارنده پروانه عملیات ، نسبت به ادامه انجام عملیات اكتشاف تصمیم گیری می نماید.
تبصره : عملیات معدنی عبارت است از اكتشاف ، تجهیز ، استخراج و كانه آرایی.



ماده 12- هر شخص حقیقی در یك زمان می تواند یك پروانه اكتشاف داشته باشد. اشخاص حقوقی در صورت تائید صلاحیت فنی و مالی از سوی وزارت معادن و فلزات ، می توانند پروانه های متعدد داشته باشند.

ماده 13- پروانه اكتشاف در مدت اعتبار با رعایت مفاد این آیین نامه ، با موافقت وزارت معادن و فلزات فقط برای یك بار قابل انتقال است . انتقال گیرنده متعهد و ملزم به انجام كلیه تعهدات انتقال دهنده می باشد. تبصره : قائم مقام قانونی اشخاص نظیر بانك ها كه به طور قهری حقوق مربوط به پروانه اكتشاف به آنها انتقال داده می شود ، در هر حال می توانند از مزایای این ماده استفاده كنند.

ماده 14- اكتشاف كننده موظف است پس از خاتمه عملیات اكتشاف با رعایت این آیین نامه ، گزارش جامعی كه حاكی از پایان عملیات بوده و به امضاء اشخاصی كه قسمت های مختلف آن را تهیه نموده اند رسیده باشد  ، تهیه و همراه با اسناد ، مدارك و اطلاعات زیر به وزارت معادن و فلزات تسلیم و رسید دریافت دارد:


الف ) حجم عملیات اكتشافی انجام شده سطحی و زیر زمینی از قبیل راهسازی ، احداث ساختمان ، خاك ریزی و خاك برداری ، حفر ترانشه ، چاهك و چاه ، تونل اكتشافی و غیره با ذكر هزینه های انجام شده .
ب) مقدار مواد ناریه و مصالح بكار رفته از قبیل چوب ، آهن و نظایر آن با ذكر بهای آنها.
ج) هزینه آزمایش های كانه آرایی و فر آوری ، تست های صنعتی و سایر هزینه ها.
ﻫ) گزارش پایانی عملیات ، شامل نوع و انواع مواد معدنی ، میزان ذخیره قطعی و احتمالی و عیار متوسط ماده معدنی كشف شده و مدارك مربوط در مورد نحوه محاسبه مقدار ذخیره آن به انضمام كلیه نقشه ها و نتایج آنالیز نمونه ها .
و) گزارش مطالعه فنی – اقتصادی اولیه و نتایج آن در قالب فرم های ارایه شده از سوی وزارت معادن و فلزات .
در صورت عدم ارایه گزارش پایان عملیات اكتشاف توسط دارنده پروانه اكتشاف در مهلت مقرر ، پروانه اكتشاف وی از درجه اعتبار ساقط بوده و وزارت معادن و فلزات تعهدی در قبال هزینه های به عمل آمده ندارد.



ماده 15- در مواردی كه به علت نقص عملیات و عدم توانایی دارنده پروانه اكتشاف ، و یا به هر علت دیگری پروانه اكتشاف لغو شود و از نظر كارشناسی ادامه عملیات اكتشاف ضرورت داشته باشد ، وزارت معادن و فلزات می تواند با رعایت آیین نامه معاملات دولتی ، با انتخاب سازمان ها و شركت های دولتی تابعه ، و یا اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر عملیات اكتشاف را تكمیل و در صورت كشف معدن ، گواهی نامه كشف به نام عامل منتخب صادر نماید.

تبصره : عامل منتخب موظف به پرداخت هزینه های مرتبط به عمل آمده توسط دارنده پروانه اكتشاف به قیمت روز می باشد.


ماده 16- وزارت معادن و فلزات پس از وصول گزارش خاتمه عملیات اكتشافی حداكثر ظرف (2) ماه با مطالعه گزارش مزبور و اعزام گروه كارشناس فنی ، انطباق گزارش اكتشاف كننده و عملیات انجام شده توسط وی را با مفاد این آیین نامه تطبیق نموده و در صورت تائید ، گواهی نامه كشف به نام او صادر می نماید.

تبصره : محدوده گواهی كشف ، شامل محل هایی خواهد بود كه طبق مفاد این آیین نامه در آنجا عملیات اكتشاف انجام گرفته و وجود ذخایر اقتصادی در آن محدوده تائید شده است . هزمان صدور گواهی كشف مابقی محدوده پروانه اكتشاف آزاد می گردد.
تبصره 2: در صورتی كه بهره برداری از هر یك از مواد معدنی مكشوفه به طور مستقل امكان پذیر باشد ، با توجه به میزان ذخیره و محاسبات فنی و اقتصادی از لحاظ بهره برداری برای هریك از مواد معدنی در محدوده مشخص ، گواهی كشف جداگانه ای صادر خواهد شد.
تبصره 3: درصورتی كه عملیات اكتشافی منجر به صدور گواهی كشف نشده باشد پروانه اكتشاف خودبه خود لغو و صاحب آن حق و حقوق بعدی نخواهد داشت .
تبصره 4 : در صورتی كه وزارت معادن و فلزات ذخیره اكتشاف شده را جهت صدور گواهی كشف كافی نداند ، می تواند برای ذخیره قطعی كشف شده ای كه مورد تائید می باشد اجازه برداشت صادر نماید . بدیهی است در این صورت حقوق دولتی طبق مفاد این آیین نامه دریافت خواهد شد.


ماده17- چنانچه گزارش یا عملیات اكتشافی پس از تطبیق با مواد این آیین نامه ناقص باشد ، وزارت معادن و فلزات مهلت مناسبی تعیین خواهد نمود تا اكتشاف كننده نسبت به رفع نقص اقدام نماید و اگر در خاتمه این مهلت ، رفع نقص نگردد ، پروانه اكتشاف از درجه اعتبار ساقط می شود و امتیازی برای دارنده آن منظور نخواهد شد.

ماده 18- در صورتی كه دارنده گواهی كشف بخواهده گواهی كشف را به دیگری واگذار نماید ، باید قبل از انقضای مهلت مقرر در ماده (7) قانون معادن ، درخواست خود را همراه با توافقنامه طرفین مشخصات كامل انتقال گیرنده به وزارت معادن و فلزات تسلیم كند . وزارت مزبور در صورت تائید موضوع با انتقال گواهی كشف موافقت نموده ، مراتب را جهت تنظیم سند صلح یا انتقال اعلام می نماید . تاریخ تنظیم سند ، تاریخ رسمی انتقال گواهی كشف تلقی می شود و انتقال گیرنده موظف است رونوشت سند مزبور را جهت ثبت مراتب به وزارت معادن و فلزات ارایه كند .

ماده 19- حمل مواد معدنی حاصل از عملیات اكتشافی توسط دارنده پروانه اكتشاف جهت انجام آزمایشات لازم با اجازه وزارت معادن و فلزات با پرداخت حقوق دولتی مجاز است.

تبصره 1: مقدار نمونه برداری برای انواع مواد معدنی توسط وزارت معادن و فلزات تعیین می شود.
تبصره 2: اكتشاف كننده می تواند پس از خاتمه عملیات اكتشافی با اجازه وزارت معادن و فلزات ، ماده یا مواد معدنی بدست آمده از عملیات اكتشافی را با پرداخت حقوقی دولتی طبق مفاد این آیین نامه برداشت و حمل كند.



ماده 20- دارنده گواهی كشف مكلف است ظرف مهلت تعیین شده در ماده (8) قانون معادن ، با توجه به گواهی كشف صادره و مطالعات انجام شده در مورد قابلیت استخراج معدن از لحاظ فنی و اقتصادی ، درخواست خود را برابر مفاد این آیین نامه و دستور العمل های وزارت معادن و فلزات برای صدور پروانه بهره برداری به وزارت معادن و فلزات تسلیم كند.


تبصره : در صورت عدم تسلیم به موقع درخواست بهره برداری از طرف دارنده گواهی كشف وزارت معادن و فلزات می تواند طبق مفاد قانون معادن و این آیین نامه نسبت به تعیین بهره بردار برای معدن ا قدام و حقوق كاشف را طبق تبصره ماده (8) قانون و ترتیبی كه در این آیین نامه تعیین شده است پرداخت نماید.



ماده 21- چنانچه در اجرای ماده (8) قانون معادن ، پروانه بهره برداری معدن به نام شخصی غیر از دارنده گواهی كشف صادر گردد ، بهره بردار منتخب موظف به جلب رضایت دارنده گواهی كشف ، قبل از شروع به عملیات بهره برداری با عنایت به تبصره ماده (8) قانون معادن می باشد . اگر بهره بردار منتخب نتواند رضایت دارنده گواهی كشف را ظرف مدت (6) ماه جلب نماید ، وزارت معادن و فلزات با كسب نظر كارشناس رسمی دادگستری در خصوص موضوع اتخاذ تصمیم می نماید.