اخیراً شهرداری تهران فعالیت های جدیدی را در پارک ملی و پارک جنگلی سرخه حصار در شرق تهران آغاز کرده است. این فعالیت ها شامل احداث سکوهایی برای اسکان زلزله زدگان احتمالی تهران و همچنین احداث راه های جدید برای تردد اتوبوس است. «مژگان عبدی»، عضو گروه دیده بان کوهستان در گزارشی که برای سبزپرس ارسال کرده، جزئیات این اقدامات شهرداری تهران را تشریح کرده است.
پارک ملی سرخه حصار با 9380 هکتار مساحت و با قدمت بیش از250 سال به همراه پارک ملی خجیر از قدیمی ترین منطقه های حفاظت شده در ایران محسوب می شوند. طبق مصوبه 90 شورای عالی حفاظت محیط زیست در سال 1361 حفاظت از این دو پارک جنبه قانونی یافته و بنابراین هر گونه تخریب و دخل و تصرف انسانی در این پارک غیرمجاز است.
این پارک در همجواری یکی از آلوده ترین شهرهای دنیا (تهران) واقع شده و به لحاظ اقلیمی، تنوع اکوسیستمی، پوشش گیاهی و حضور جانوران گوناگون، از ارزش حفاظتی ویژه برخوردار است و نقش ریه تنفسی شرق تهران را عهده دار است. بخشی از پارک ملی سرخه حصار، از حدود چهار دهه پیش، با درخت کاری بدل به پارک جنگلی شده تا هم تعیین کننده حریم تهران در شرق شهر باشد و هم به تامین اکسیژن و بهسازی چشم انداز کمک کند.
متاسفانه در چند ماه گذشته شاهد تخریب و دخل و تصرف بسیار در این پارک بوده ایم. از جمله تخریب های صورت گرفته می توان به مواد زیر اشاره کرد:
ظاهرا” تاکنون تعداد 450 عدد سکو توسط ستاد مدیریت بحران شهرداری تهران در دو قسمت متفاوت پارک سرخه حصار، یکی در قسمت پشت پارک که مشرف به کوه ومنطقه نظامی است، و دیگری در داخل پارک و در حوالی پیست دوچرخه سواری، ساخته شده است. به نظر میرسد که این تعداد سکو برای اسکان موقت مردم زلزله زده در صورت وقوع زلزله احتمالی در تهران ایجاد شده و کاملاً واضح است که برای تحقق چنین امری صدها درخت قطع شده است.
به گفته شاهدان فقط تعداد 400 اصله درخت جهت لوله گذاری برای انتقال آب به این قسمت قطع شده و این بدون احتساب صدها درخت دیگری است که برای بنا کردن سکوها قطع شده اند. حال این پرسش مطرح می شود که آیا برای اسکان موقت مردم زلزله زده نیازی به احداث چنبن سکوهائی در پارکی همچون پارک ملی سرخه حصار که باید از ضریب حفاظتی خاصی برخوردار باشد هست؟ اگر چنین سکوهائی ساخته نمی شد، اسکان موقت مردم امکان پذیر نمی شد؟ آیا در شرایط زلزله، صرف وجود فضای سبز و محیط باز کافی نیست؟! مطابق تعاریف جهانی از پارک ملی، هر گونه تغییر در کاربری پارک ملی ممنوع است و هیچ ضرورتی برای چنین دستکاری های گسترده وجود ندارد. لازم به ذکر است که چنین سکوهائی چهره پارک را نیز زشت و دگرگون نموده است.
از تغییرات دیگر، می توان به ساخت جاده های جدید در پارک، تعریض جاده های قدیمی، گودبرداری های متعدد و ایجاد ایستگاه های اتوبوس در سراسر پارک اشاره کرد که همگی مستلزم قطع صدها درخت بوده است. تعریض جاده های قدیمی و ایجاد جاده های جدید به چه منظور بوده است؟ آیا اصلا” نیاز سنجی در این زمینه صورت گرفته است؟
به نظر می رسد از دیدگاه مسئولان امر در شهرداری که مسئول چنین تخریب هایی هستند، تفاوتی میان پارک های معمولی در سطح شهر و پارک جنگلی و پارک ملی که باید با دقت و حساسیت خاصی مورد حفاظت واقع شود وجود ندارد.
واقعیت این است که پارک های شهری، اساسا با امکانات گوناگونی برای استفاده روزمره گروه های بزرگ مردم ساخته می شوند. حال آن که پارک جنگلی با پوشش نزدیک به صد در صد درختی، به عنوان سپر حفاظتی یا برای تعیین حریم شهر و پارک ملی برای حفظ چهره طبیعی یک منطقه احداث یا نگهداری می شوند.
