دولت ترکیه که چندین دهه سیاست های پان ترکیستی داشته و فرهنگ های متنوع آن کشور (از جمله فرهنگ چندین میلیون کرد در شرق ترکیه) را با خشن ترین شیوه ها سرکوب ساخته، با سدسازی های عظیم در شرق و جنوب شرق ترکیه، سبب زیر آب رفتن روستاهای بسیار و تخریب شدید بنیان های اجتماعی- فرهنگی و محیط زیستی این منطقه شده است. به علاوه، سد سازی بر روی سرچشمه های دجله و فرات در کوهستان های “ارجیس داغ” (Taurus Mountains) موجب کم آبی شدید این دو رودخانه و نابودی بخش های مهمی از کشاورزی عراق، تالاب های جنوب این کشور که بخش هایی از آن ها در خاک ایران نیز هست (هورالعظیم)، و موجب تهدید جدی برای منطقه ی تاریخی و بی مانند میانرودان (بین النهرین) شده است. میانرودان، منطقه ای است که دو دستاورد عظیم و سرنوشت ساز بشری یعنی خط و چرخ در آن اختراع شده و به گفته ی ویل دورانت، “گهواره ی تمدن” است.
چند سازمان غیردولتی ترکیه، عراق و ایران، با نوشتن نامه و گردآوری امضا از دیگر سازمان ها و افراد، قصد دارند از طریق سازمان تربیتی، علمی، فرهنگی ملل متحد (UNESCO) نسبت به یک پروژه ی عظیم در دست اجرا، معروف به سد ایلیسو، دادخواهی و اعتراض کنند. تکمیل این سد و آبگیری آن موجب زیر آب رفتن شهر تاریخی حسن کیف و کاهش باز هم بیشتر آب دجله و برخاستن ریزگردهای بسیار بیشتر در منطقه (از جمله در ایران) خواهد شد.
متن بیانیه
اعضای گرامی کمیته ی میراث جهانی
یونسکو- پاریس
ما امضا کنندگان این بیانیه، نگرانی جدی خود را از تهدیدی که برای مکان های دارای ارزش جهانی در منطقه ی میانرودان (بین النهرین) پدید آمده، اعلام می داریم؛ طرح ساخت سد ایلیسو بر رودخانه ی دجله، سرزمین های میانرودان را که از نظر طبیعی و فرهنگی دارای اهمیت بسیار است، در معرض خطر قرار داده است.
این منطقه به دلایل بسیار، منحصر به فرد است: از نظر جغرافیایی، آب و هوایی، و زیستی، تنوع زیادی دارد گذار شیوه ی زندگی کوچ نشینی به شیوه ی کشاورزی یکجانشین در این منطقه رخ داده است وجود هزاران سایت باستانی در این منطقه، گواه بر وجود فرهنگ های پرشماری است که در این منطقه در هم آمیخته و فرصتی بی مانند را برای کسب دانش بیشتر ار تاریخ بشریت فراهم ساخته اند. امروزه، ساکنان میانرودان، به ویژه کردها، عرب ها، آرامی ها، و ترکمن ها، حاملان این میراث فرهنگی جهانی هستند.
لطفا متن نامه را در سبز پرس بخوانید و آن را به صورت شخصی یا سازمانی امضا کنید.
همچنین می توانید یادداشتی درباره ی “کمپین ایلیسو” را در ویکی پدیا بخوانید.