انگشتر حضرت سلیمان (نگاهی نو به رفتار حیوانات)
کنراد لورنتس (+) / هوشنگ دولت آبادی
نشر ماهی
4200 تومان
1389 (+)
***
با خواندن این مطلب فهمیدم چنین کتابی چاپ شده است. البته نوشته آن طور نبود که بشود فهمید بالاخره این کتاب چطور کتابی است. اما کرم کتابی و حس ششم و کنجکاوی باعث شد، پیدایش کنم و بخوانمش … و حالا نه تنها ناراضی نیستم، بلکه آنقدر کیف کردهام که هفت هشت تاییاش را به این و آن هدیه دادهام و هر جا برسم تبلیغش را میکنم.
این کتاب را دوست دارم، نه فقط برای اینکه درباره حیوانات است و به کار و بار من مربوط است. بلکه این کتاب دوست داشتنی است، چون متن سرخوشی دارد. این کتاب را یک متخصص نوشته است، اما متنش آنقدر سرخوش است که همه میتوانند آن را بخوانند و کیف کنند. برداشتها علمی، صحیح و دقیق هستند؛ اما این ویژگیها باعث نشده است متن متکلف و سخت باشد.
خود نویسنده در پیشگفتار کتاب اینطور گفته است:
… چرا یک رفتارشناس تطبیقی، که سعی میکند جانوران را بیشتر بشناسد، نباید داستانهایی درباره زندگی خصوصی آنها بگوید؟ در حقیقت این وظیفه هر پژوهندهای است که حاصل کاوشهایش را با زبانی ساده و قابل درک در اختیار عموم بگذارد.
…
یک نویسنده خلاق وقتی درباره حیوانات مینویسد، الزامی به آنکه در چهارچوب واقعیتها بماند، ندارد. همانگونه که نقاشان یا مجسمهسازان برای مجسم ساختن پیکر جانداران هیچ محدودیتی ندارند. اما البته این هنرمندان باید بدانند در چه مواردی از حقیقت فاصله میگیرند، و برای رسیدن به این هدف باید زحمت آشنا شدن با واقعیت زندگی جانداران را بر خود هموار سازند. حتی به باور من، آنها باید از این جزییات بیشتر از آن قسمتهایی که منطبق با واقعیت است، اطلاع داشته باشند چون هیچ گناهی بالار از این نیست که کسی آزادی هنری را به عنوان سرپوشی برای نادانی خودش مورد استفاده قرار بدهد.
…
همین حرفها، دقیقا همان دغدغهای است که مدتی است من را به خودش مشغول کرده است. اینکه آدمهای آکادمیک بلد باشند برای همه بنویسند و به نشر دانایی کمک کنند و چقدر سر کتاب دانشنامه حیات وحش ایران – مهره داران (+ و + و +)، و سر و کله زدن با نویسندگان کتاب، این دغدغه پر رنگ بود.
از طرف دیگر، جمله آخر آقای لورنتس که آوردهام هم یک دغدغه دیگر است. کتابها و مجلاتی که با اشتباهات علمی چاپ میشوند، داستانهای کودکان، بازیها، فیلمها و کارتونها و حتی همین کتاب، که متاسفانه ترجمه نام برخی از حیواناتی که در آن آمده است اشتباه است. برای انتشارات نامهای نوشتم و امیدوارم پیگیری کنند تا حداقل در چاپهای بعد این اسامی درست شوند.
این کتاب در سال 1950 چاپ شده است و نمیدانم کجاهایش از نظر علمی قابل نقد است، اما آنقدر نکته دوست داشتنی دارد که آدم اصلا به این چیزها فکر نمیکند.
به نظر من این کتاب، برای هرکسی که دوست دارد درباره محیط اطرافش بیشتر بداند جالب است یا برای کسی که دوست دارد با یک نوع نگاه دیگر به دنیا آشنا بشود یا کسی که دوست دارد تفسیرهای یک آدم دیگر را هم درباره پدیدههایی که خودش میبیند و سعی میکند درکشان کند، بشنود.
هنگام خواندن این کتاب بارها خندیدهام، بارها جرقهای از یک کشف تازه در ذهنم زده شده است، بارها یک چیز تازه یاد گرفتهام، و حتی گاهی تایید شدهام و نتیجهاش اینکه کیف کردهام، کیف زیاد … شما هم بخوانید و کیف کنید.
دستهبندی شده در: م.م یک معلم محیط زیست, مغزمشغولیهای کتابی, مغزمشغولیهای سبز (محیطزیستی) 
