انتخابات و محیط زیست

عباس محمدی- سبزپرس

یک نامزد ریاست جمهوری یا نامزد عضویت در شورای شهر یا روستا، باید موضع‌گیری مشخصی در امر محیط‌زیست که مهم‌ترین مساله‌ی کشور است، داشته باشد. می‌گوییم “مهم‌ترین مساله” زیرا چیزی حیاتی تر از هوا و آب و خاک برای زیست انسان و هر جان‌دار دیگر وجود ندارد، و وضعیت هر سه‌ی این عناصر در ایران امروز سخت بحرانی است. سلامت شهروندان کشور، زیست پایدار در این سرزمین، و پیشرفت اصولی اقتصاد کشور در گروی حفظ محیط زیست است.

نامزدان ریاست جمهوری، می‌توانند در سه دسته‌ اقدام‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت، برنامه‌ی خود را در جهت اصلاح وضع بحرانی محیط زیست کشور اعلام کنند (و نامزدان شوراها نیز می‌توانند در همین زمینه‌ها، در حد اختیارات شوراها اقدام کنند):

1- اقدام‌های کوتاه‌مدت. لغو مصوبه‌های خطرناک و زیان‌آور برای محیط زیست مانند مصوبه‌هایی که اجازه‌ی ساخت و ساز و معدن‌کاوی در منطقه‌های چهارگانه‌ی حفاظت شده و باغ‌های گیاه‌شناسی و نهالستان‌ها را می‌دهد. پی‌گیری و به اجرا رساندن مصوبه‌ها و قانون‌هایی که مدافع محیط زیست بوده و در دولت‌های نهم و دهم معلق مانده‌اند، مانند مصوبه‌ی طرح جامع کاهش آلودگی هوا. متوقف ساختن تمامی طرح‌های سدسازی و انتقال آب به منظور بازنگری فوری و راستی‌آزمایی توجیه اقتصادی- اجتماعی آن‌ها. تصویب سند ملی محیط زیست. احیای شورای عالی محیط زیست.

2- اقدام‌های میان‌مدت. اجرای برنامه‌های همگانی در صدا و سیما و گنجاندن مواد درسی مناسب در کتاب‌های آموزش و پرورش برای بالابردن حساسیت‌ها به امر محیط زیست، و زدودن این انگاره‌ی نادرست که پیشرفت اقتصادی با حفظ محیط زیست مغایرت دارد. ارتقای بازده آبیاری و کاستن از نرخ ضایعات کشاورزی به منظور حفظ منابع آب. اجباری کردن چند واحد درس محیط زیست در تمامی رشته‌های دانشگاهی (به‌ویژه در رشته‌های عمران، نفت، صنایع و …). استخدام محیط‌بان و جنگل‌بان و قرقبان به منظور رساندن شمار آنان به حدنصاب‌های استاندارد. تسهیل فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد، و استفاده از ظرفیت آنان برای آموزش همگانی و کمک به محیط‌بانان و جنگل‌بانان و قرقبانان. حفاظت واقعی و موثر از منطقه‌های حفاظت شده، و معرفی منطقه‌های جدید برای حفاظت با هدف حفظ گنجینه‌ی تنوع زیستی کشور. استفاده از توان و دانش سمن‌ها و جامعه‌های محلی برای حفظ جنگل‌ها و مراتع و دیگر داشته‌های طبیعی. ارایه‌ی لایحه به مجلس برای اصلاح ترکیب شورای عالی محیط زیست، به منظور آن که شورا مرکب از نمایندگان قوای سه‌گانه و چند نفر از متخصصان محیط زیست و نمایندگانی از سازمان‌های مردم‌نهاد باشد و قدرتی فراتر از هیات دولت داشته باشد.

3- اقدام‌های درازمدت. برنامه‌ریزی برای کاستن از نرخ فرسایش خاک. اجرای طرح‌های تفکیک زباله از مبدا به منظور رساندن میزان بازیافت به حدود متداول در کشورهای پیشرفته. اجرای طرح‌هایی برای کاستن از مصرف سم و کود‌های شیمیایی و برای تصفیه‌ی پساب‌های خانگی و صنعتی به منظور جلوگیری از آلوده‌تر شدن منابع آب. جلوگیری از فرونشست زمین. اصلاح سوخت‌ها و نیز ساختار خودروهای تولیدی کشور به منظور رساندن وضع هوای کشور به حد قابل قبول. احیا یا ارتقای وضع تالاب‌های داخلی و مرزی، و همکاری با کشورهای همسایه به منظور کاستن از میزان ریزگردها. همکاری با جامعه‌ی ‌جهانی با هدف کند کردن روند گرمایش زمین، و حفظ ذخایر دریاها و اقیانوس‌ها. کاستن از مصرف سوخت‌های فسیلی و روی آوری به انرژی‌های حاصل از آفتاب و باد.