اگرچه ظرف پنجاه سال
اخیر، پنج یا شش بار، مطالعات ادواری جنگل های شمال کشور انجام شده است؛ ولی چون
این بررسی ها از آغاز با هدف پایش و ارزشیابی صورت نگرفته، بنا براین از فاصله
زمانی، اهداف و روش شناسی یکسانی برخوردار نبوده و قابلیت مقایسه دقیق داده ها و
نتایج را ندارد، ولی به هر حال فعالیت هایی است که انجام شده و نتایجی است که
انتشار یافته است.
(این مطالعات در سال های 1337-1352-1353-1364-1376و1386
انجام شده و برای اطلاع از سوابق آن از جمله می توان به مقاله آقایان مشتاق، رسانه
و صالحی با عنوان بررسی کمی و کیفی جنگل های شمال کشور در جلد اول مجموعه مقالات
همایش ملی رامسر1379 مراجعه کرد).
البته به تدریج اهداف و روش ها در سازمان
متولی شکل و قالب بهتری به خود گرفته و به ویژه درمطالعات 1376و1386 مشابهت زیادی
درشکل کار و خروجی های مورد انتظار به وجود آمده است. (یادآور می شود که در دو مطالعات
دوره ای فوق، شبکه آماربرداری مستطیل شکل و به ابعاد پنج کیلومتر در یک کیلومتر و
پلات آماربرداری دایره ای شکل و به مساحت هزار مترمربع بوده است. به این ترتیب
برای هر پانصد هکتار یک پلات، تعیین و وضعیت آن مورد مطالعه و اندازه گیری قرار
گرفته است).
معمولا” نتایج این مطالعات به علت زمان
مورد نیاز برای جمع بندی و تجزیه و تحلیل و نیز بحث های کارشناسی متعاقب آن، با
تأخیر زیاد انتشار می یابد و نتایج مطالعه سال 1386 نیز هنوز انتشار گسترده نیافته
است. با این توضیح، تعدادی از داده های آخرین دوره مطالعات(1386) به شرح زیر به
اطلاع می رسد:
تعداد و حجم کل:
– تعداد کل درختان 295
میلیون و چهارصدهزار اصله(درختان دارای قطر بیشتر از 12.5 سانتیمتر)
– حجم کل درختان 394
میلیون و هشتصد هزار مترمکعب (درختان دارای قطر بیشتر از 12.5 سانتیمتر)
( علاوه بر آن حدود 4
میلیون اصله درخت به حجم هشت میلیون مترمکعب ریشه کن و افتاده بوده و در آمار
درختان سرپا نیامده است!؟)
درجه ظرفیت جنگل:
– جنگل درجه یک 33درصد،
جنگل درجه دو 32درصد، جنگل درجه سه 20درصد، جنگل درجه چهار 15 درصد
انبوهی جنگل:
– جنگل انبوه 46درصد،
نیمه انبوه 35درصد، تنک 19درصد
سلامت درختان:
– درختان سالم از نظر
تعداد 75 درصد و از نظر حجم 66 درصد
– درختان آسیب دیده از
نظر تعداد 25 درصد و از نظر حجم 34 درصد
آمیختگی گونه ها:
راش 24درصد،
ممرز29درصد، بلوط 7درصد و سایر گونه ها 40درصد
****
با انتشار کامل و گسترده نتایج مطالعات فوق،
امکان پایش وضعیت جنگل های شمال کشور، دست کم در دهساله 1376 تا 1386 و در زمینه
داده های موجود، فراهم خواهد آمد، امید است صاحب نظران و پژوهشگران به این مهم
اقدام نمایند.
…