خبرگزاری فارس (۲۱ خرداد ۱۳۹۷): یک فعال محیط زیست با بیان اینکه ذغال گیری درختان بلوط زاگرسی به دلیل مشکلات معیشتی و در سایه عدم فرهنگسازی اوج گرفته است، گفت: ذغال چوب درختان بلوط زاگرس با ۳ هزارتومان معامله می‌شود.
هومان خاکپور کارشناس فعال محیط زیست و منابع طبیعی در حوزه زاگرس در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری فارس، با بیان اینکه حال جنگل‌های زاگرس خوب نیست و این جنگل‌ها شرایط شکننده و نگران کننده‌ای دارند، گفت: هر روز با یک شکل جدید مثل طغیان آفت در جنگل‌های زاگرسی مواجهیم و بیش از ۱۸ تا ۲۰ میلیون از درختان جنگل‌های بلوط زاگرس درگیر بیماری، زغال، سوسک چوب خوار و خشکیدگی هستند.
وی ادامه داد: امسال هم حدود نیم میلیون هکتار از این جنگل‌ها درگیر آفت جوانه‌خوار بلوط شدند.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: اکوسیستم زاگرس به شدت آسیب دیده و توان تاب‌آوری جنگل کم شده و به همین دلیل هر بار شاهد طغیان بیماری‌های مختلف در این جنگل هستیم. اگر اکوسیستم شرایط طبیعی داشت جمعیت آفات توسط دشمن طبیعی کنترل می‌شد اما در شرایط آسیب دیده دشمن طبیعی نیز یا آسیب دیده یا از بین رفته است.
خاکپور با یادآوری این نکته که در طول ۶ سال گذشته آفاتی مانند سوسک چوب‌خوار در این جنگل‌ها خسارات زیادی وارد کرده‌اند، اظهار داشت: یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار جنگل زاگرسی دچار خشکیدگی شده و این نشان از عدم مدیریت و بهره‌برداری صحیح و اصولی است.
وی عوامل مختلفی همانند ذغال‌گیری، تخریب زیراشکوب، حضور دائمی و پرشمار دام و پروژه‌های عمرانی بدون رعایت ملاحظات زیست محیطی را در سال‌های اخیر موجب افزایش این آسیب‌ها دانست و گفت: بخشی از این آسیب‌ها مثل ذغال‌گیری به مسائل معیشتی و اقتصادی مردم منطقه مربوط می‌شود و هر چه وضع معیشتی مردم ضعیف‌تر شده این ناهنجاری‌ها افزایش یافته است.
این فعال محیط زیست با اظهار تاسف از اینکه تمایل جامعه محلی به ذغال‌گیری از درختان زاگرسی بیشتر شده است، ابراز داشت: همه متخلفان، بیکاری را دلیل گرایش به این تخلف عنوان می‌کنند اما ضعف فرهنگی در عموم جامعه و درمناطق کمتر توسعه نیز در این معضل موثر است و باعث شده خسارات این تخلف هر روز بیشتر شود.
خاکپور با بیان اینکه ذغال‌گیری کمترین سود را برای جامعه محلی دارد و آنها با قیمت ناچیزی این ذغال‌ها را به خریداران شهری می‌فروشند گفت: مقابله با قاچاق ذغال با تغییر شرایط اجتماعی سخت‌تر شده چرا که یک نوع بی‌اعتمادی نسبت به قانون بوجود آمده است.
وی ادامه داد: افزایش جمعیت باعث شده نظارت منابع طبیعی بر مناطق کمتر شود.
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه پروسه ذغال‌گیری ۲ یا ۳ روز طول می‌کشد، اظهار داشت: به دلیل نگرانی‌هایی که برخی از متخلفان از کشف کوره‌های ذغال در مناطق زاگرسی داشتند در حال حاضر به جای ذغال گیری در مناطق زاگرسی، متخلفان عملیات ذغال گیری را به مناطق مرکزی ایران منتقل کرده و در کارگاه‌های بزرگ موجود ذغال‌گیری می‌کنند.
خاکپور افزود: وسایل حمل و نقل شخصی جدید که معمولا تندروتر و امکان پوشش این محصول قاچاق را دارند از سوی قاچاقچیان برای انتقال چوب مورد استفاده قرار می‌گیرند و این دو مسئله باعث شده قاچاق چوب جنگلی و کشف ذغال جنگلی مشکل‌تر شود.
وی در خصوص نرخ قاچاق ذغال چوب نیز ابراز داشت: ذغال چوب در مناطق روستایی هر کیلوگرم ۳ هزار تومان قیمت گذاری شده و به قیمت حدود ۱۵ هزار تومان در مناطق شهری فروخته می‌شود.
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه به لحاظ قوانین و مقررات مجازات قاچاق ذغال چوب با مشکل مواجه نیستیم ولی اخیراً قوانین سازمان جنگل‌ها که مربوط به قانون قاچاق کالا می‌شود با تغییر و اصلاحیه مواجه شده است، ابراز داشت: رسیدگی به مساله قاچاق چوب‌های جنگلی بر اساس اصلاحیه قاچاق کالا و ارز توسط تعزیرات صورت می‌گیرد اما به نظر می‌رسد، بهتر است این مسئله در همان حوزه وظایف قضایی انجام شود.
خاکپور تصریح کرد: قاچاق چوب و ذغال چون از جنس کالای قاچاق نیست بهتر است مثل قاچاق حیات وحش از قاچاق کالا مستثنی شود چرا که قوانین و مجازات‌های موجود با آسیبی که به محیط زیست وارد می‌شود، همخوانی ندارد.
وی ادامه داد: برای مبارزه با این نوع قاچاق نباید تنها به مجازات‌های مالی اکتفا کنیم که در انتها جریمه‌ای به حساب دولت واریز شود. بلکه باید در برخورد قضایی جنبه‌های پیشگیرانه پررنگ‌تر شوند.