نگاهی به وضعیت اقلیمی کشور در سال آبی 94-93

سال آبي 94-1393 را در حالی پشت سر گذاشتیم که میزان بارندگی در 27 استان كشور كمتر از ميانگين بلند مدت و طبيعي خود و در 4 استان شمال و شمال غرب كشور بيش از ميانگين بلند مدت و طبيعي آنها بوده است. كاهش بارندگی از حدود 45 درصد در استان بوشهر تا حدود 4درصد در استان هاي سمنان و كرمان را شامل مي شود. همچنين كل كشور هم حدود 16 درصد نسبت به شرايط طبيعي و بلند مدت كمبود بارش را نشان ميدهد. به این ترتیب سال 94-93 از منظر بارش دريافتي سال مناسبي نبود. نكته قابل ذكر آن كه كاهش بارندگي كشور طي سالهاي اخير از يك سو و افزايش تقاضا و مصرف بيشتر از ظرفيت از منابع آبي، باعث تحميل خسارات سنگيني به اين منابع گرديده كه شرايط مذكور لزوم تجديد نظر مردم و مسئولين را در رابطه با استفاده بهينه از منابع آبي و رعايت الگوي صحيح مصرف مي­طلبد.

از نظر دمايي نيز ايران در مجموع يكي از سال هاي گرم خود را سپري كرد؛ به طوري كه براساس بررسي هاي به عمل آمده اين سال، در ردیف هفت سال گرم کشور  طي 30 سال گذشته بوده است ؛ تا جايي كه درتابستان اين سال ركوردهاي بي سابقه اي خصوصاً در استان گلستان رقم خورد . اين افزايش گرما باعث افزايش توان تبخيري محيط گرديد كه در كنار كمي بارش، شرايط سخت تري را براي هموطنان ما بويژه در استانهاي واقع در جنوب و شرق كشور رقم زد. بررسی روند میانگین دمای 30 ساله کشور افزایشی در حد نیم درجه سانتیگراد را نشان می دهد اين درحالي است كه طي 10 سال اخير تنها يك مورد (سال91-90) آن هم به مقدار بسيار جزئي ميانگين دماي كشور به زير نرمال رفته است و در مابقي سالها ميانگين دماي كشور از مقدار ميانگين بلند مدت و طبيعي خود بيشتر بوده است.

از نظر تبخیر و تعرق پتانسیل نیز روند افزايشي محاسبه شده بيانگر ميزان افزايشي درحدود 10.5 ميلي متر براي هر سال ميباشد كه گوياي افزايش قابل توجه مقادير تبخير و تعرق پتانسيل در كشور طي 31 سال اخير مي­باشد. اين روند افزايش تبخير و تعرق دركنار افزايش دما و كاهش بارندگي مي­تواند به طور جدي زنگ خطر بحران آب را به صدا درآورده و نياز به رعايت بيش از پيش الگوي مصرف آب را دركشور گوشزد نمايد.

پديده گرد و خاك نيز كه طي چند سال اخیر دامنه گسترده تری يافته و بيش از 20 استان كشور را با جمعيتي بالغ بر 52 ميليون نفر و گستره اي به مساحت يك ميليون كيلومتر مربع تحت تاثير قرار داده است،  در سال 94-93 مناطق وسيعي از غرب كشور را درگير خود كرد تا جايي كه پديده ي گرد و خاك با ديدكمتر از 5 كيلومتر تا حد بي سابقه 70 روز در برخي مناطق خوزستان مشاهده گرديد.

بررسی شرايط خشكسالي كشور مبين آن است كه خشكسالي و ترسالي طي 31 سال اخير به تناوب در كشور وجود داشته است ولي از سال 1386 به بعد شرايط خشكسالي با شدت و ضعف در كشور حاكم بوده است. مطابق بررسی مرکز ملی حشکسالی و مدیریت بحران، كشور ایران طي 5 سال اخير در خشكسالي خفيف قرار داشته و آخرين ترسالي كشور مربوط به سال زراعي 86- 1385 ميباشد. وضعیت خشکسالی کشور كه طی سال 94-1393 از طریق مرکز فوق با چند شاخص مورد بررسي قرار گرفته است نشان می دهد که طي آن بخش قابل توجهي از مساحت كشور با خشكسالي خفيف تا بسيار شديد مواجه بوده است. همچنين در بررسي خشكسالي كشاورزي مشخص گرديد كه اراضي زراعي هفت استان كشور بين 20 تا 100 درصد تحت استرس خشكسالي بوده و علاوه براين براساس شاخص خشكسالي موثر 14 روزه، تعداد بسيار زيادي از ايستگاه ها در شبكه بارانسنجي كشور بين 190 تا 310 روز خشكسالي را سپري نموده ­اند.

تلخیص از گزارش مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران

Posted in: دسته‌بندی نشده