این روزها در شبکه اجتماعی فیسبوک بحثی بین بخشی از گیاهخواران دوستدار حیوانات و توکا نیستانی، کارتونیست در گرفته است. ماجرا از آنجا آغاز شد که آقای نیستانی پس از حضور در رستورانی فرانسوی در صفحه فیسبوک خود نوشت:
” امروز ناهار جگر چرب غاز مریض خسته خوردم …من عاشق غذاهای فرانسوی هستم”
از آنجائیکه «جگر چرب» غذایی است که در فرایند تولید آن، درد و رنج غیرقابل باوری به حیوان تحمیل می شود، عده ای از دوستداران حیوانات به آقای نیستانی مراحل تولید این غذا را یادآوری کردند و به ایشان تذکر دادند چنین نوشته ای، ترویج حیوان آزاری و خشونت علیه حیوانات است.
پس از آن و در پاسخ به اعتراضات گیاهخواران، نیستانی نوشت:
” حالا که اینطوره از فردا سه نوبت جگر چرب غاز مریض احوال میخورم و وصیت می کنم تمام داراییم صرف مریض شدن غازهای مهاجر بشه …”
و بدین ترتیب، هشداری که گیاهخواران حامی حیوانات در خصوص شیوه غیر انسانی تولید و پرورش غاز با جگر چرب داده بودند با لجاجت توکا نیستانی به بحثی چند روزه در این خصوص تبدیل شد.
در ادامه بحث، آقای نیستانی کوشید ضمن دفاع از عمل خود، در مطالب و عکس های پرشماری ضمن فرافکنی و منحرف کردن اصل موضوع، گیاهخواران دوستداران حیوانات را با الفاظی نظیر: غازیار، مدافع حقوق غازها، علفخوار، غازچران و … مورد تمسخر و استهزاء قرار دهد.
در بین دوستداران محیط زیست و حامیان حیوانات گرایش ها و تفکرات مختلفی وجود دارد و شخصاً با بعضی از رفتارها و روش های دوستان گیاهخوار دوستدار حیوانات موافق نیستم اما در این ماجرا نکاتی وجود دارد که باید مورد توجه دوستداران حیوانات و کوشندگان این عرصه قرار گیرد:
تقصیر ماست، نیستانی بی گناه است
اگر توکا نیستانی چنین لجوجانه بر خوردن جگر چرب غاز اصرار دارد و دوستداران حیوانات را مورد تمسخر قرار می دهد تقصیر ماست. مگر گروههای حامی حیوانات و محیط زیست چه تلاشی برای آگاه سازی و همراه سازی هنرمندان کشور انجام داده اند؟ مگر در میان هنرمندان کشور در عرصه های مختلف به جز عده محدودی که تعدادشان کمتر از انگشت های یک دست می شود، چه کسی را سراغ دارید که اطلاعات کافی در زمینه لزوم حمایت و حفاظت از محیط زیست داشته باشد و با گروههای زیست محیطی و حامیان حیوانات همراه باشد؟!
مگر از یاد برده ایم که همین یک ماه پیش سمفونی کارون، به رهبری مجید انتظامی و خوانندگی سالار عقیلی که در حمایت از سد سازی ساخته شده بود در میان اعتراضات شدید کارشناسان و فعالان محیط زیست که سد سازی را بلای جان محیط زیست ایران می دانند ، در تهران اجرا شد؟!
حامیان محیط زیست و دوستداران حیوانات در کدام یک از همایش ها، جلسات، تجمع ها، سخنرانی ها، کارگاهها و کلاسهای آموزشی از هنرمندان دعوت به عمل آورده اند که امروز انتظار دارند همچون آنها دلواپس و نگران حیوانات و محیط زیست باشند؟!
از خرس کشی در سمیرم تا دفاع نیستانی از جگر چرب
یک سال پیش در چنین روزهایی سه خرس قهوه ای در یکی از روستاهای شهرستان سمیرم اسیر نادانی شکارچیان شده و به بدترین شکل ممکن دردیده شدند. مرگ غمبار خرس های قهوه ای با موجی گسترده از ابراز انزجار مردم نسبت به این عمل همراه شد.
رفتار توکا نیستانی در این ماجرا و خرس کشی در سمیرم هر دو یک ریشه دارند و هر دو ناشی از لایه های پنهان و آشکار خشونت بر علیه حیوانات است. شکارچی ها خرس ها را کشتند زیرا فکر می کردند چون انسان هستند حق دارند هر کاری بکنند و دقیقاً به همین علت، توکا با افتخار وصیت می کند که همه دارایی اش را صرف مریض کردن غازها کنند.
در رفتار هر دو خشونت علیه حیوانات را براحتی می توان یافت، یکی با حیوان کشی و دیگری با نوشته هایش. اگر با قاتلان آن خرس ها حرف بزنیم احتمالاً دوستداران حیوانات و همه ی مردمی را که از این عمل ابراز انزجار کردند را عده ای خرس باز، خرس دوست، علفخوار خواهند نامید، همانطوریکه توکا اینان را عده ای غاز چران، علفخوار و غازیار می داند.
کسی که یعنی هنرمند، روزنامه نگار و تحصیلکرده است و چنین اندیشه ای دارد و به دفاع از عملی غیر زیست محیطی و بد اخلاقانه می پردازد بی شک اگر در یکی از روستاهای کوچک ایران زندگی می کرد، کاری می کرد بدتر از آنچه قاتلان خرس های قهوه ای کردند.
البته در این ماجرا بخت یار توکا نیستانی بود، شاید اگر موقعیت کنونی را نداشت و جای آن شکارچیان خرس ها بود همین اندک افرادی که نادانسته از او حمایت می کنند، او را همچون قاتلان خرس ها مورد سرزنش و نکوهش قرار می دادند.
راه دشوار حامیان حیوانات در ایران
رفتار و ادبیات روزهای اخیر توکا نیستانی هشداری بود برای همه ی حامیان حیوانات در سراسر ایران تا بدانند برای حمایت از حیوانات چه راه دشواری در پیش رو دارند. تا بدانند حیوان آزاری همچنان بیش از آنکه ضد ارزش باشد، یک ارزش است و عده ای با افتخار از حیوان آزاری حمایت می کنند.
با آنکه در بسیاری از کشورهای دنیا هنرمندان برای کسب اعتبار و محبوبیت می کوشند خود را از حامیات محیط زیست و حیوانات نشان دهند ولی هنوز در کشور ما افرادی هستند که دوستداران حیوانات را مورد تمسخر و استهزاء قرار دهند. دوستداران محیط زیست و حامیان حیوانات راه دشواری را برای از بین بردن جهالت ها و مبارزه با حیوان آزاری در پیش رو دارند.
پی نوشت: در این یادداشت موضوع را از دید حامیان حیوانات و مسائل مرتبط با آن بررسی کردم. اینکه آیا یک هنرمند مدعی روشنفکری و آزادی بیان حق دارد مخالفان خود را – ولو اینکه اشتباه بگویند- مورد توهین و تمسخر قرار دهد و نقد رفتار لجوجانه وتوهین آمیز آقای نیستانی خود بحث دیگری است که در حوصله ی این نوشتار نیست.
مطلب مرتبط: جگر چرب، غذایی که توکا نیستانی با افتخار از آن دفاع می کند چگونه تولید می شود؟!