پاسخ به سئوالاتی در زمینه وصل کردن دریای مازندران به خلیج فارس و انتقال آب دریا به کویرهای ایران
——————
آیا از نظر علمی ، انتقال آب دریای مازندران به خلیج فارس ممکن هست؟
اگر منظور از این انتقال ، احداث یک کانال آبی میان خلی…ج فارس و دریای مازندران و عبور آن از میان دو رشته کوه پهناور البرز و زاگرس باشد ، خیر . برای حفر کانالی – ولو به عرض و عمق یک متر – میان دریای مازندران و خلیج فارس ، آنهم به طول بیش از یک هزار و ششصد کیلومتر ، به دست کم یکصد سال وقت ، چهارصد میلیارد دلار بودجه ، سیصد هزار مهندس ، دو میلیون کارگر و بیش از یک میلیون دستگاه حفاری ، نقالی ، و غیره نیاز داریم . علاوه بر اینها ، چنانچه بر فرض محال این کانال حفر گردد ، در آنصورت کشور ایران به دو بخش “ایران شرقی” و “ایران غربی” تقسیم میشود . برای ایجاد ارتباط میان این به دو بخش نیز دست کم به یکهزار پل عظیم نیاز خواهیم داشت . برای ساخت این پل ها هم دست کم به پنجاه سال وقت ، دویست میلیارد دلار بودجه و یک میلیون نفر نیروی مهندسی و کاری نیاز خواهیم داشت. در حال حاضر ما چنین امکاناتی را برای اجرای چنان طرحی نداریم
اگر کانال آبی دریای مازندران به خلیج فارس ساخته شود چه نفع و فایده ای برای کشور ایران خواهد داشت؟
اگر ساخت این کانال – و نیز احداث یکهزار پلی که برای گذشتن از روی آن نیاز داریم – را همین فردا شروع کنیم و ضمنا” بخواهیم که عمق و عرضش لااقل در حد کانال پاناما باشد ، دست کم صد تا صد و پنجاه سال طول می کشد تا تمامش کنیم . تا آن زمان هم انسانها به سادگی و آسانی به سیارات و کرات منظومه شمسی سفر می کنند و احتمالا” تعطیلات خود را در جایی مانند کره ماه و یا سیاره مریخ می گذرانند . در چنان شرایطی افتتاح کانال ارتباطی دریای مازندران و خلیج فارس در ایران کار معقولانه ای نیست و احتمالا” هیچ نفعی هم برای کشورمان ندارد و کاملا” بلااستفاده می ماند
از نظر علمی آیا امکان انتقال آب دریای مازندران به برخی کویرها و شهرهای کویری ایران جهت مصرف کشاورزی و احداث باغ و جنگل وجود دارد؟
آب دریا مملو از املاح و فلزات سنگین است و اگر انسان یا حیوان آنرا بنوشد ، می میرد . اگر آب دریا را به پای گیاه و درختی بریزیم نیز آن گیاه و درخت خشک میشود. بنابراین آبیاری کویر با آب دریا کاری غیر علمی ، نامعقول و بی معنی است . اصولا” خاک کویر از نوع “رمل” است و به درد کشاورزی نمی خورد . بجز برخی بوته ها و درخت های بسیار خاصی که در خاک و شرایط اقلیمی کویرها و آنهم بطور بسیار پراکنده می رویند ، هیچ گیاه و درختی در کویر نه رشد می کند و نه زنده می ماند . اگر هم پای چنین درختی آب دریا را بریزیم ، آن درخت و گیاه می میرد.
پس این که می گویند پروژه انتقال آب دریای مازندران به شهر سمنان آغاز شده است ، چه ماجرایی دارد؟
متاسفانه مطبوعات و رسانه های داخل کشور در این زمینه به درستی اطلاع رسانی نکرده اند . آنچه که قرار است به سمنان منتقل شود آب دریای مازندران نیست . قرار است آب دریای مازندران در شهرهای ساحلی آن و توسط تاسیسات عظیم “آب شیرین کن” تصفیه شده و به آب شیرین تبدیل شود ، سپس این آب شیرین با یک “خط لولهء کوچک و باریک” به سمنان منتقل گردد .
آیا شیرین کردن آب دریا صرفه اقتصادی دارد؟
برای شیرین کردن آب دریا باید معادل آب شیرینی که میخواهیم به دست بیاوریم ، نفت یا گاز مصرف کنیم! کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از چندین سال پیش شروع به احداث تاسیسات آب شیرین کن و تبدیل آب شور دریا به آب آشامیدنی و شیرین کردند اما بتدریج متوجه شدند که چنین کاری صرفهء اقتصادی ندارد . در نتیجه اخیرا” بجای مصرف حجم عظیمی از نفت و گاز خود برای ایجاد برق بخار و راه انداختن تاسیسات آب شیرین کن شان ، شروع به وارد کردن آب شیرین از کشورهای خارجی کرده اند
چرا در ایران که اینهمه منابع آب شیرین دارد ، به شیرین کردن آب دریا روی آورده ایم؟
ایران دیگر منابع آب شیرین چندانی ندارد . انفجار جمعیت و افزایش لجام گسیختهء میزان زاد و ولد در کشورمان به گونه ای بوده که تقریبا” روی تمامی رودخانه های داخلی مان سدهایی پی درپی زده ایم و تمامی سفره های آبی زیرزمینی کشورمان را نیز مکیده ایم و همهء این آبها را برای استفاده های شهری و بعضا” کشاورزی مصرف کرده ایم و همچنان تشنه ایم و آب کم داریم . بنابراین دیگر چاره ای نداریم جز شیرین کردن آب دریای مازندران ، از طریق سوزاندن منابع رو به پایان چاه های نفت و گاز خوزستان
چرا آب دریای مازندران را برای شیرین کردن انتخاب کرده ایم؟
آب دریای مازندران نسبت به آب خلیج فارس املاح و فلزات سنگین بسیار کمتری دارد ، در نتیجه شیرین کردنش کم هزینه تر و آسانتر است
آیا شیرین کردن آب دریا تبعاتی منفی هم برای محیط زیست ایران در پی دارد؟
البته هر نوع دستکاری کردن در نظم و نظام طبیعت بدون تبعات و عواقب منفی برای محیط زیست نیست . اما تصور نمی شود که بجز آلودگی های ناشی از سوختن منابع عظیمی از نفت و گاز برای ایجاد برق لازم در تاسیسات آب شیرین کنی ، و نیز تلنبار شدن حجم انبوهی از املاح سمی در تاسیسات ساحلی ، شیرین کردن مقدار محدودی از آب دریای مازندران لطمهء دیگری به طبیعت ایران بزند . بزرگترین لطمه ای که به محیط زیست ایران وارد شده است “انفجار جمعیت” است . اگر جمعیت ایران ظرف سی سال از ۳۶ میلیون نفر به ۷۶ میلیون نفر نمی رسید ، ما امروز نه نیازی به این طرح ها و پروژه ها و سدها و سدسازی ها داشتیم و نه با کمبود آب و انرژی و منابع غذایی روبرو بودیم.
پاسخ ها از عبداللطیف عبادی ، مدیر سایت دوستداران محیط زیست ایران
