پیش گفت : سوم شهریور سال 1378، شورایعالی حفاظت محیط زیست در شانزدهمین جلسه خود، مصوبه شماره 239 خود مبنی بر ضرورت حذف آزبست از تولیدات کارخانجات جدید و حذف تدریجی استفاده از آزبست در کارخانجات موجود را به تصویب رساند و مقرر نمود ضوابط و شرایط اجرای این تصمیم و محدودیت ها و برنامه زمان بندی و نحوه عمل کارخانجات برای حدف تدربجی آزبست در کمیته ای متشکل از نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارتخانه های صنایع و معادن ، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تعیین و توافق دستگاهها به عنوان مصوبه شورایعالی تلقی شود. بر اساس این مصوبه مصرف آزبست در کشور از ابتدای مرداد 1386 ممنوع اعلام شد .
متاسفانه علیرغم گدشت چندین سال از تصویب نامه لازم الاجرا توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست به منظور حدف آزبست از تولیدات صنعتی و ساختمانی و جایگزینی ترکیبات کم خطر به جای آزبست (و به رغم برخی پیگیری ها توسط ادارات کل محیط زیست استانها جهت حدف مصرف آزیست در کارخانجات ) همچنان مصرف آزبست در صنایع ادامه دارد . چرایی عدم اجرای نخستین مصوبه درخصوص حذف آزبست البته مجال دیگری را می طلبد ، اما امیدوارم با تصویب نامه اخیر هیئت دولت و پیگیری جدی موضوع توسط دستگاههای ذیربط – بر اساس مفاد این مصوبه – کاهش آلودگی انواع آزبست در محیط زیست را شاهد باشیم.
متن کامل تصویب نامه مورخ ۲۲/۸/۱۳۹۰ :
شورای عالی حفاظت محیط زیست در جلسه مورخ 17/7/1390 کمیسیون امور زیربنایی ، صنعت و محیط زیست بنا به پیشنهاد شماره 43894/60 مورخ 14/2/1389 وزارت صنعت ، معدن و تجارت و به استناد ماده 19 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 تصویب نمود :
1. به کارگیری هر گونه آزبست در فرآیند تولید محصولات و کارگاههای تولیدی از جمله انواع قطعات خودرو و مصالح ساختمانی ممنوع است.
2. سازمان حفاظت محیط زیست موظف است ضمن بازرسی مستمر از کارخانجات کارگاههای تولیدی با اولویت واحدهای تولیدی قطعات خودرو به ویژه لنت ترمز و صفحه کلاچ نسبت به جلوگیری از ادامه فعالیت و تعطیلی واحدهای تولیدی متخلف با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام نماید.
3. وزارت صنعت ، معدن و تجارت موظف است از ثبت سفارش برای واردات هرگونه آزبست خودداری نماید.
4. وزارت صنعت ، معدن و تجارت موظف است نسبت به تعیین و تامین جایگزین دارای توجیه فنی ، اقتصادی و زیست محیطی آزبست مورد استفاده در انواع تولیدات حداکثر تا پایان شهریورماه 1391 اقدام نماید.
تبصره- تولیدکنندگان محصولات حاوی آزبست تا تعیین جایگزین موضوع این بند می توانند از جایگزین های مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست استفاده نمایند.
5. تولیدکنندگان لوله های فشاری آب و فاضلاب تا پایان شهریورماه 1391 می توانند صرفاٌ از آربست سفیدخالص ( نوع کریزوتایل فاقد ترمولبت ) و با رعایت کلیه اصول و مقررات ایمنی مورد نظر وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی فقط برای تولید لوله های یاد شده استفاده نمایند. واردات آزبست مورد نیاز مشمولین این بند پس از طی مراحل زیر و سایر قوانین و مقررات مربوطه مجاز است:
الف- ارایه اسناد اطلاعات زیر به سازمان حفاظت محیط زیست حداقل یک هفته قبل از پایان هرماه.
1- میزان لوله تولید شده در ماه گذشته و میزان تولید هدف گذاری شده برای ماه آتی
2- میزان موجودی آزبست و میزان آزبست مورد نباز مازاد برآن با توجه به تولید هدف گذاری شده در بند (1)
ب- اخذ مجوز سازمان حفاظت محیط زیست متضمن میزان آزبست مورد نیاز بر اساس نتیجه بررسی آن سازمان در خصوص صحت اطلاعات اراده شده در بند (الف)
تبصره 1- سازمان حفاظت محیط زیست موظف است حداکثر تا پایان هرماه نسبت به صدور مجوز بند (ب) در خصوص درخواست های اراده شده در مهلت مقرر و پس از اخذ ضمانت های مالی لازم به منظور اطمبنان از مصرف تمامی آزبست ترخیص شده صرفاٌ برای تولید لوله های فشاری آب و فاضلاب اقدام نماید. ضمانت مالی یاد شده در پایان هرماه پس از اخذ تاییدیه سازمان حفاظت محیط زیست به متقاضی برگشت داده می شود یا به درخواست وی برای تامین ضمانت مالی لازم برای ماه بعد در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست باقی می ماند.
تبصره 2- ثبت سفارش واردات آزبست موضوع این بند به معنی اجازه ورود آن به کشور نبوده و ترخیص آن تابع شرایط مشخص شده می باشد.
تبصره 3- مهلت مقرر در این بند غیرقابل تمدید بوده و تولیدکنندگان لوله های فشاری آب و فاضلاب نیز در پایان مهلت یاد شده مشمول مقررات این تصویب نامه می باشند.
6. سازمان حفاظت محیط زیست موظف است بر اجرای این تصویب نامه نظارت نموده و هر سه ماه یک بار گزارش نتایج اقدامات و پیشرفت های حاصل در نتیجه اعمال تصویب نامه و مشکلات اجرایی و موارد قصور را به شورای عالی حفاظت محیط زیست ارائه نماید.
7. این تصویب نامه جایگزین بند (2) تصویب نامه شماره 239 مورخ 3/6/1378 شورای عالی حفاظت محیط زیست می شود.