کرکس‌ها را معمولا کسی دوست ندارد. آن هم اغلب به خاطر شکل و قیافه نه چندان دلچسبشان. به نظر من شما می‌توانید آن‌ها را دوست نداشته باشید، اما حداقل باید بهشان احترام بگذارید، چون کرکس‌ها موجودات بسیار شگفت‌انگیزی هستند!
این پرنده‌های معمولا غول پیکر و بدقواره، اگر نباشند، طبیعت زباله‌دانی می‌شود. لاشه‌های حیوانات مرده روی زمین می‌ماند و آلودگی و بیماری همه جرا فرا می‌گیرد. آب و خاک آلوده می‌شود و بوی بد همه‌مان را بیچاره می‌کند!
برای همین لاشه‌خواری است که اغلب گونه‌های این پرنده انگار کچل هستند. پرهای سر و گردن کوتاه‌تر از پرهای قسمت‌های دیگر بدن است، تا در معرض نور آفتاب باشد و ضد عفونی شود. البته سر کچل آن‌ها به خنک شدنشان هم کمک می‌کند.
شاید باورتان نشود، اما کرکس‌ها پرندگانی بسیار تمیز هستند. آن‌ها گوشت و استخوان لاشه‌ها را می‌خورند و با اسید فراوانی که در معده‌شان دارند اغلب باکتری‌ها و ویروس‌های مضر را از بین می‌برند. خون آن‌ها نیز مملو از آنتی‌باکتریال‌ها است. همین است ک مدفوع این پرندگان عاری از آلودگی است و مواد مغذی برای استفاده دیگر ارگانیسم‌ها را آماده می‌کند و جلوی انتشار آلودگی در طبیعت را می‌گیرد.
کرکس‌ها گاهی کارهای عجیب و غریبی نیز می‌کنند. مثلا روی پاهای خود ادرار می‌کنند. این کار شاید از نظر ما حال به هم زن باشد، اما برای کرکس‌ها حیاتی است! چون با این کار هم خود را خنک می‌کنند و هم پوستشان را ضدعفونی و تمیز می‌کنند.
کرکس‌ها با آن بال‌های بزرگ و بدن قرص و محکمشان استاد پرواز هستند. آن‌ها می‌توانند برای یافتن غذا بیش از 300 کیلومتر پرواز کنند و برای ساعت‌ها بدون آنکه بال بزنند، بال‌باز رَوی کنند (با بال‌های باز روی جریان‌های هوا در آسمان چرخ بزنند).
در دنیا 23 نوع کرکس وجود دارد و 5 نوع از آن‌ها در ایران نیز زندگی می‌کنند.
هما، پرنده افسانه‌ای و اسطوره‌ای ایران، یک کرکس است. این واقعیت معمولا همه را متعجب می‌کند. هما بزرگترین کرکس ایران است و طول بال‌هایش به حدود 3 متر می‌رسد! هما برخلاف دیگر کرکس‌ها روی سر و گردن خود پرهای بلندی دارد و به همین خاطر در زبان انگیسی به آن پرنده ریش‌دار هم می‌گویند (Bearded Vulture). هما علاوه بر لاشه‌خواری گاهی شکار نیز می‌کند. این پرنده شیوه جالبی برای شکستن استخوان‌ها دارد. آن‌ها را از ارتفاعی بلند پرت می‌کند تا بشکنند و راحت‌تر بتواند با نوک قوی‌اش آن‌ها را خرد کند و بخورد. شاید برایتان جالب باشد بدانید، سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران چندین سال است، برای هر یک از استان‌های کشور، یکی از حیوانات در حال انقراض را به عنوان نماد تعیین کرده است. هما در ایران نماد استان قزوین است.
امروزه نسل بسیاری از کرکس‌ها در معرض خطر است. نسل آن‌ها را کمبود غذا، کاهش زیستگاه، کشتن آن‌ها با سم یا برق، شکار و غیره تهدید می‌کند. مهم‌ترین عامل مرگ کرکس‌ها در آسیا (بخصوص هندوستان)، مسمومیت با دارویی است که برای مبارزه با تب به دام‌های اهلی خورانده می‌شود.
کرکس‌ها ساکنین ارزشمند کره زمین هستند (البته همه مخلوقات ارزشمند هستند). بخش بزرگی از تهدید نسل آن‌ها به دلیل ناآگاهی ما انسان‌ها از نقش آن‌ها در طبیعت است. به همین خاطر از سال 2009 گروهی از آفریقای جنوبی و انگلستان 4 سپتامبر را به عنوان «روز بین‌المللی اطلاع رسانی و آگاهسازی درباره کرکس‌ها» نامگذاری کردند و از گروه‌های مختلف علاقمند برای فعالیت در این روز دعوت نمودند (امسال روز بین‌المللی کرکس‌ها 3 سپتامبر برگزار شد).
من همیشه کرکس‌ها را دوست داشته‌ام. نه! شیفته‌‌شان هستم. شیفته قیافه کج و کوله و غریب بودنشان! موزه طبیعت و حیات وحش ایران (دارآباد) رفته‌اید؟ وارد سالن ایران که می‌شوید حتما نگاهی به بالاسرتان بیندازید. یک کرکس زیبا با آن بال‌ها بزرگش از آن بالا نگاهتان می‌کند. من که هیچ وقت از ایستادن و نگاه کردنش سیر نمی‌شوم.
—–
+ سایت رسمی روز جهانی کرکس‌ها
+ پوستر، بج سینه، اطلاعات، کاربرگ آموزشی، عکس و بسیاری منابع دیگر
دسته‌بندی شده در: م.م یک معلم محیط زیست, مغزمشغولی‌های سبز (محیط‌زیستی) 
