قرار بود این متن در مراسم روز جهانی کوهستان خوانده شود؛ اما فرصت نبود، و آن را در این‌جا به عنوان پیشنهاد بخشی از جامعه‌ی کوه‌نوردی می‌آوریم. این پیشنهاد، در روزنامه‌ی همشهری هم منتشر شده است.
روز جهانی کوهستان را فرصتی می‌دانیم برای طرح یک درخواست از مسوولان حفاظت طبیعت ایران؛ می‌دانیم که سرزمین ما از نظر منابع آب در وضعیتی بحرانی یا نزدیک به بحرانی به سر می‌برد. از سوی دیگر می‌دانیم که کوه‌ها سرچشمه و منبع تقریبا تمامی آب شیرین ما هستند. علاوه بر این ارزش بی‌مانند، کوهستان شمال تهران برای این شهر که در بیش از دو سده‌ی گذشته پایتخت بوده، یک حریم دفاعی، یک چشم‌انداز باشکوه، و بستری برای تنوع زیستی و فرهنگی بوده است. همچنین، از اوایل سده‌ی چهاردهم خورشیدی، رشته‌کوه توچال به بزرگ‌ترین تفرجگاهِ بزرگ‌ترین شهر کشور بدل شده و می‌توان این منطقه را خاستگاه کوه‌نوردی نوین و ورزشی ایران دانست.
با توجه به این نکته‌ها، به سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد می‌کنیم رشته‌کوه توچال در شمال تهران، از سوهانک در شرق تا کن در غرب، و از ارتفاع 1600 یا 1800 متر به بالا (بسته به مناطق شهری مختلف) به عنوان “چشم‌انداز حفاظت‌شده” (Protected Landscape) ثبت و مدیریت شود. مطابق تعریف اتحاده‌ی جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) «یک چشم‌انداز حفاظت شده، منطقه‌ای است که در آن اثر دوسویه‌ی انسان و طبیعت در طول زمان سبب ایجاد هویتی با ارزش‌های برجسته‌ی بوم‌شناختی، زیستی، فرهنگی، و منظره‌ای شده است؛ همچنین، جایی است که حراست از این اثر دوسویه، برای حفاظت و پایداری منطقه ضروری است… ».
معیارهایی که آی یو سی ان برای چشم‌انداز حفاظت‌شده تعریف کرده، در مورد رشته‌کوه توچال، به‌ویژه دامنه‌های دیددار آن به جنوب، کاملا صدق می‌کند. در این دامنه‌ها که پوشش گیاهی و حیات جانوری متنوع دارد، قرن‌ها است که انسان زندگی کرده و به شکل‌های گوناگون، مثلا با کاشت درخت در حاشیه‌ی جویبارها، تاثیر کلی بر چهره‌ی منطقه داشته است. این رشته‌کوه، برجسته‌ترین شاخصه‌ی طبیعی در سیمای شهر تهران، و مخزنی از خاطره‌های جمعی و ارزش‌های فرهنگی است.
توچال، از چرای دام، گردشگری غیرمسوولانه، و علف‌چینی، سخت در معرض تخریب است؛ ثبت آن به عنوان چشم‌انداز حفاظت‌شده می‌تواند ابزار قانونی و انگیزه‌ی اخلاقی لازم را برای حراست و باززنده‌سازی این میراث ارزشمند طبیعی فراهم سازد. جامعه‌ی بزرگ کوه‌نوردی می‌تواند پشتوانه‌ی مردمی بسیار موثری برای دیدبانی و حفاظت این کوهستان باشد.