تنها چکاد بالای 5000 متر ایران که نماد سرزمینی ما است، گرفتار چندین عامل مخرب است. اگر بخواهیم تمامی مشکلات دماوند را فهرست کنیم، چه بسا که خود را ناتوان از حل آن‌ها بیابیم و در نتیجه به جای تلاش برای بهتر کردن وضع این کوه، کنار بکشیم! اما بهتر است که حواس خود را بر یکی دو نکته متمرکز کنیم تا بتوانیم از پس یکی دو مشکل دماوند برآییم.
واقعیت این است که آلودگی‌ها و تخریب‌های دماوند از ارتفاع حدود 3800 متر به بالا، تقریبا به‌کلی ناشی از فعالیت‌های کوه‌نوردی است. بر فدراسیون و دیگر سازمان‌های کوه‌نوردی است که با پذیرش مسوولیت خود در مقام بهره‌برداران دماوند، فکری برای حل مشکلات دماوند در این محدوده کنند و به جای به رخ کشیدن تخریب‌های بزرگ‌تری که ناشی از دام‌داری و معدن‌کاری و ساخت و ساز (در محدوده‌های دیگر) است، سهم خویش را در حراست از این میراث ملی ادا کنند.
در پی چند دهه اظهار نگرانی کوه‌نوردان طبیعت‌دوست درمورد آلودگی‌های ناشی از رفت و آمد کوه‌نوردان، ده دوازده سال پس از اعلام روز ملی دماوند، و پس از حدود یک سال که از تشکیل “گارگروه صیانت از دماوند” متشکل از مسوولان میراث فرهنگی و محیط زیست و منابع طبیعی مازندران، بخشداری لاریجان، شهرداری و شورای شهر لاریجان، فدراسیون کوه‌نوردی، انجمن کوه‌نوردان، انجمن دوستداران دماوند، و… می‌گذرد، به نظر می‌رسد که همه به ضرورت حفظ دماوند از گزند فعالیت‌های انسانی پی برده اند. مساله اما این است که آن همکاری و مشارکت که لازمه‌ی انجام اقدام‌های ضروری است، شکل نگرفته و پس از چندین نشست که کارگروه صیانت یا افراد موثر آن از نیمه‌ی دوم سال 93 تا همین دو سه هفته پیش داشته اند، اختلاف نظرها خودنمایی کرده و در عمل کار زیادی صورت نگرفته است. اختلاف نظر به‌ویژه میان فدراسیون و شهرداری رینه زیاد است که اولی خود را “متولی” کوه‌نوردی و توسعه‌ی آن می‌داند، و دومی طبق توافق‌هایی که در کارگروه صیانت صورت گرفته و برپایه‌ی اختیاراتی که از سوی بخشداری لاریجان به آن داده شده، مسوول نوعی کنترل ورود به ارتفاعات جنوبی دماوند شده است.
از امروز تا آغاز اوج‌گیری کوه‌نوردی در دماوند، 8-7 ماه مانده است؛ این فاصله فرصت مناسبی است تا همه‌ی ذینفعان دماوند باز هم دور هم بنشینند (که جز گفتگو، راهی برای رسیدن به تفاهم نیست) و با هم‌اندیشی، راه‌های موثر برای حفاظت از دماوند را بیابند تا در فصل صعود آینده اجرایی کنند.
در یادداشت بعدی، به راه حل‌ها اشاره خواهم کرد.
