نام کتاب: سیمای
منابع طبیعی و آبخیزهای ایران
تألیف و گردآوری:
دکتر سیدعطا رضایی
نوبت چاپ: اول
سال چاپ: 1391
تعداد صفحات: 304
ناشر: پونه/ به سفارش
سازمان جنگل ها و…
بها: پانزده هزار
تومان
شمارگان: پنج هزار
این کتاب ده نگارنده
و پنج ویراستار دارد و هدف از انتشار آن در پیشگفتار کتاب « اطلاع رسانی و فرهنگ
سازی در زمینه منابع زیستی و بیان گوشه ای از اهمیت»آن ذکر شده است.
برای گردآوری کننده و
مؤلفان محترم آرزوی توفیق بیشتر نموده، صاحب نظران را به نقد ونظر دعوت می نماید.
و اما چند نکته:
کتاب سیمای منابع
طبیعی و آبخیزهای ایران که به سفارش سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در
بهار 1391 منتشر شده است دارای هفت فصل به شرح زیر است:
فصل اول: سیمای عمومی
و اهمیت منابع طبیعی و آبخیزهای ایران، نگارش سید عطا رضایی (52 صفحه)
فصل دوم: بررسی وضع
موجود و پتانسیل جنگل های ایران، نگارش خسروثاقب طالبی و مرتضی ابراهیمی رستاقی
(64 صفحه)
فصل سوم: سیمای مراتع
ایران، نگارش نگهدار اسکندری و فاطمه مهدوی (59 صفحه)
فصل چهارم: بیابان
های ایران، نگارش محمد خسروشاهی و محمد درویش (33 صفحه)
فصل پنجم: سیمای
آبخیزهای ایران، نگارش روز به اجلالی و محمدرضا شجاعی (41 صفحه)
فصل ششم: امکانات
اقتصادی سرزمین های خشک ایران، نگارش سید عطا رضایی ومحمد درویش (19 صفحه)
فصل هفتم: محصولات
فرعی جنگل ها و مراتع کشور، نگارش سید عطا رضایی و محمد حسین لباسچی (18 صفحه)
گروه ویراستاری: سید
عطا رضایی، سید ابوالفضل میرقاسمی، مهدی فرحپور، فرود شریفی ،اسماعیل رهبر
یک: افزودن هر ورق بر
کتاب دانش منابع طبیعی ایران، ستودنی و شایان سپاسگزاری است، به ویژه آن که نگارندگان
از پژوهشگران و کارشناسان برجسته منابع طبیعی بوده ومطالب خود را با بهره گیری از
حدود دویست منبع داخلی و خارجی، فراهم آورده باشند. بدیهی است بیان چند نکته به
معنی بی توجهی به تلاش های به عمل آمده نیست.
دو: نقد و بررسی کتاب
منتشر شده، به علت تنوع مطالب و وجود موارد بحث برانگیز فراوان، نیازمند فرصت
مناسب و مشارکت صاحب نظران و اندیشمندان است به همین مناسبت ضروری است با توجه
ویژه مورد امعان نظر قرار گیرد.
سه: تألیف کتاب به
صورت گروهی در کشور ما بی سابقه نیست، معمولاً در این موارد نام همه افراد در روی
جلد کتاب درج می شود. البته در مواردی هم، مؤلفان سهم و مسئولیت خود را، با نام
گذاری هر فصل به نام خود مشخص می کنند.
در این کتاب اما با
وضعیت دیگری روبرو هستیم. در روی جلد و صرفا” برای یکی از نگارندگان عنوان
تألیف و گردآوری آورده شده اما در پشت جلد(به انگلیسی) و در صفحه 3 از ایشان به
عنوان مؤلف هادی یاد شده است. وجود مطالب و تعاریف تکراری و ارقام مغایر در فصل
های مختلف، بیانگر این است که نویسندگان هر فصل، بدون توجه به مؤلف هادی، کار خود
را کرده و نقش خود را برجای گذاشته اند.
به بیان دیگر به نظر
می رسد مؤلف هادی نقشی در بررسی مطالب فصل های مختلف و تعامل علمی با نگارندگان نداشته
و صرفا” دریافت کننده متون تدوین شده بوده است، در این صورت به کارگیری عنوان
مؤلف هادی خالی از اشکال نیست.
چهار: ذیل عنوان گروه
ویراستاری از پنج نفر نام برده شده ، در حالی که به درستی مشخص نیست که آنان متن
را از نظر فنی ویراستاری کرده اند یا از
نظر ادبی. لغزش های علمی و نگارشی و عدم وحدت رویه در متن و منابع مورد استفاده،
نشانه آن است که علیرغم تعدد ویراستاران، باز هم بسیاری از لغزش ها از دید آنان
پنهان نمانده است.
پنج: شمارگان پنج
هزار باقیمت 15 هزارتومان هم ازدیگر نکات قابل ذکر است. در حالی بسیاری از کتاب
های ارزشمند انتشارات دانشگاه تهران با شمارگان 1000، پس از گذشت چند سال از تاریخ
انتشار، هم چنان در کتاب فروشی ها قابل
مشاهده است، شمارگان پنج هزاری کتاب های تألیف و گردآوری آقای سید عطاء رضایی قابل
ملاحظه است.
جالب این که کتاب دیگرایشان
نیز(با شرایط مشابه تألیف و گردآوری) با نام « مدیریت جنگل های دست کاشت مناطق خشک»
با موضوع خاص و مخاطبان محدود در شمارگان پنج هزار و آن هم به سفارش سازمان جنگل
ها و … در سال 1387منتشر شده است.
شش: و بالاخره بعضی
مؤلفان فاصله خود را با سازمان سفارش دهنده کتاب حفظ کرده و از آن در متن مطلب
مربوط به خود بدون ذکر نام به عنوان “سازمان متولی” نام برده اند.
…