مراحل رشد گياه
پوشش سطح زمين، ارتفاع گياه و سطح برگ با رشد گياه تغيير ميكند. ضريب گياهي يك گياه مشخص در طول دوره رشد به دليل تفاوت تبخير و
تعرق در مراحل مختلف، تغيير ميكند.
دوره رشد گياه را ميتوان به چهار مرحله متمايز اوليه[1]، توسعه گياه[2]، مياني [3] و پاياني [4] تقسيم كرد. ترتيب و طول نسبي دوره و مراحل رشد انواع گياهان در شكل4
نشان داده شده است( تبخير- تعرق 1378 گياهان كميته ملي
آبياري و زهكشي
ايران).
1- مرحله رشد اوليه :
در طول مرحله اوليه رشد، سطح برگ محدود بوده و تبخير و
تعرق، به طور عمده، به صورت تبخير از خاك سطحي است. بنابراين، ضريب گياهي در مرحله اوليه رشد(Kc ini) هنگامي كه خاك با آبياري و بارندگي خيس شده، بالا و هنگامي كه خاك سطحي خشك است، پايين مي باشد. زمان لازم براي خشك شدن خاك به فاصله خيس شدن، توان تبخيركنندگي آتمسفر يعني (Eto) و مقدار بارندگي و آبياري بستگي دارد.
2- مرحله توسعه گياه:
مرحله توسعه گياه، از زمان پوشش گياهي 10 درصد شروع مي شود و تا زمان پوشش مؤثر كامل ادامه مييابد. زمان پوشش مؤثر كامل براي بسياري از گياهان مصادف با شروع گل دهي است. بطور مثال براي گياهان زراعي رديفي زمان پوشش مؤثر كامل هنگامي است كه با تداخل برگ بوته هاي همجوار، سايه اندازي خاك تقريباً كامل مي شود يا گياهان بدون تداخل برگ نيز، به اندازه كامل خود مي رسند. تعيين زمان پوشش مؤثركامل براي گياهان متراكم نظير غلات زمستانه و بهاره و برخي انواع علوفه دشوار بوده و بنابراين، از زمان ظهور خوشه[5](گل دهي)كه به سادگي قابل تعيين است استفاده مي شود. براي گونه هاي چمن ظريف(مرتع ديم) ارتفاع چمن قبل از رسيدن به پوشش مؤثر كامل، ممكن است، حدود 0.3 تا 0.5 متر باشد. علوفه با تراكم كشت مناسب نظير يونجه و شبدر در ارتفاع حدود 0.3 تا 0.4 متري به پوشش مؤثر كامل ميرسند.
روش ديگر براي برآورد زمان پوشش مؤثر كامل هنگامي است كه نمايه سطح برگ (LAI)، 3 باشد. نمايه سطح برگ به عنوان ميانگين مجموع مساحت(يك سمت) برگ ها در واحد سطح( زمين) زيرين آن تعريف مي شود.
در مرحله توسعه گياه، ضريب گياهي متناسب با پوشش سطح زمين و رشد گياه متغير است. به طور مثال، چنانچه خاك سطحي خشك و تحت تأثير سايه اندازي گياه و انتقال خُرد مقياس گرماي محسوس از خاك به پوشش گياهي باشد، ضريب گياهي0.5 متناظر با پوشش گياهي 25 تا 40 درصد است. اغلب، ضريب گياهي 0.7 با پوشش گياهي حدود 40 تا 60 درصد
متناظر مي باشد. بر مبناي نوع گياه، فاصله خيس شدن خاك و اين فرض كه گياه در زمان پوشش كامل(متناسب با شكل ظاهري و ارتفاع گياه نسبت به چمن)
بيشتر از گياه مرجع آب مصرف ميكند، اين مقدار تغيير خواهد كرد.
[1]- Initial stage
[2]- Crop development stage
[3] -Mid-season
stage
[4] Late
season stage-
[5] – Stage of heading