وقتی به بلندترین قله گوگجه داغ در ترکمن صحرا می رسی احساس می کنی به قله قاف پا گذاشته ای. بالای قله صدها سال است خالد نبی در جای دنجی آرام گرفته است، این زیارتگاه حتی برای خیلی از گلستانی ها نیز ناشناخته مانده است. چشم انداز طبیعت بکر و وحشی منطقه، یک آن تو را مبهوت و مسحور می کند، تا چشم کار می کند صحرا است ، صحرا و کوه های هزار دره در زیر پایت، گویی که تازه متولد شده اند. در اینجا همه چیز از زمین ، طبیعت و جغرافیا گرفته تا خاک ، سنگ و گیاه از نظر شکل و رنگ با جاهای دیگر فرق دارد، زیبایی اش آرامش بخش و غیرقابل توصیف است، ناخودآگاه یک لحظه حس میکنی در کره دیگری سیر می کنی.
تمام این حس با وزش گردبادی تند و سرد که زوزه کشان محکم بر سر و صورتت می کوبد، تکمیل می شود. از کلاله تا زیارتگاه حدود ۵۵کیلومتر راه است که ۲۵کیلومتر آن خاکی ، سنگلاخی و صعب العبور است، برای رسیدن به قله و دیدن یار باید رنج سفر را به خود هموار کرد، باید خاک خورد و از گردنه ها و پرتگاه های خطرناک گذشت.زیارتگاه خالد نبی (ع)، شامل آرامگاه خالد نبی است که به غیث ابن سنان نیز معروف است، همچنین بقعه عالم بابا، بقعه چوپان عطا، گورستان و چشمه خضردندان در جوار آن قرار دارند. هرسال زایران و گردشگران بویژه ترکمنها از این زیارتگاه دیدن می کنند، در بالای قله در محوطه کوچکی چند اتاقک در شکل نامناسبی برای زایران ساخته شده است.
این زیارتگاه هنوز آب و برق ندارد و به دلیل رسیدگی نشدن و همچنین دور افتاده بودن، به صورت متروکه به حال خود رها شده است. در صورتی که امکانات اقامتی و رفاهی برای گردشگران فراهم شود و مهمتر از همه جاده منتهی به زیارتگاه آسفالت شود،ضمن آنکه می تواند منبع درآمدی برای مردم شود، باعث رونق اقتصادی منطقه نیز خواهد شد. به نظر می رسد اجرای یک طرح جامع که بتواند تحول و تغییر اساسی را در این مجموعه از نظر رونق گردشگری به وجود بیاورد بهترین راه حل و گزینه برای عمران و آبادانی منطقه است. مجموعه از مشرق به کوه های باباشملک و از شمال ، جنوب و غرب به هزاردره منتهی می شود.
به نوشته مورخان حضرت خالد نبی از پیامبران تبلیغی و نیز طبق اعتقادات رایج، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا یکی از اولیای گمنام او است که همگی آنها در منطقه بخصوص در بین ترکمن ها مورد توجه و احترام هستند و این منطقه هر هفته از نقاط مختلف زائرانی دارد. یکی از پیامبران عرب بعد از حضرت عیسی (ع) خالد نبی غیث بن سنان بود که در گفتگوهای محاوره ای ترکمنها به او “حالت نبی” می گویند و فاصله زمانی ظهور خالد نبی و ولادت خاتم الانبیا چهل سال است.
در حاشیه بنای خالد نبی گورستان عظیمی بر روی تپه ماهورهای اطراف وجود دارد که همگی دارای سنگ مزارهای ایستاده هستند که از نظر فرم وتزئینات با دیگر سنگ مزارهای شناخته شده در منطقه متفاوت است. در این گورستان بیش از ۶۰۰سنگ مزار ایستاده تا ارتفاع حداکثر دو متر دیده می شود. سوالات زیادی در مورد زمان و نحوه پیدایش این گورستان و اقوام منطقه مطرح است که هنوز کسی نتوانسته پاسخی برای انها بیابد و بدین لحاظ اسرار این گورستان در لابلای تاریخ پنهان باقی مانده است.
متاسفانه تاکنون هیچگونه کاوش باستان شناسی در منطقه صورت نگرفته است که معلوم کند این چه قومی بوده است که چنین سنگهای سنگین و تراش داده ای را در شکل های مختلف در شرایط سخت و ناهموار طبیعی به قله کوه حمل کرده و بر سر قبور بطور ایستاده نصب کرده است. در هر صورت گورستان خالد نبی و مجموعه های وابسته به آن در سال ۸۰توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
زیارتگاه خالد نبی به صورت بنایی مسقف باپلان چهارضلعی و تعدادی پنجره و در ورودی است که در ورودی بقعه دارای قوس هلالی و پنجره ها و در ورودی فلزی ساده می باشد که هیچ کتیبه یا نقش تزیینی در آن دیده نمی شود. سقف آرامگاه از بیرون گنبدی مدور سبزرنگ است و داخل بقعه فقط قبری ساده به شکل قبرهای پشته ای به ارتفاع حدود ۱/۵متر دیده می شود که فاقد کتیبه تاریخی است، همچنین سقف بقعه بر روی دو ستون فلزی استوار شده است. در داخل زیارتگاه نیز بر روی قبر پارچه سفیدی کشیده شده که روی آن نوار و تکه پارچه های رنگی به صورت افقی دوخته شده است.
در نزد ترکمنها سنتی وجود دارد که آنگاه که فرد جوانی تازه ازدواج کرده، فوت نماید برای وی علاوه بر سنگ مزار نماد خاصی از پارچه های سفید که بر روی آن نوارهای رنگی دوخته شده قرار می دهند. همچنانکه گفته شد در اطراف بقعه خالد نبی همچنین تعدادی اتاق و زائرسرا برای اقامت و استراحت زائران و یک باب مسجد و تعدادی سرویس بهداشتی و آب انبار ساخته شده است که به هیچ وجه در خور شان زایران و گردشگران نیست .
یکی دیگر از بخشهای این مجموعه بقعه عالم بابا با بنایی ساده و چهار ضلعی است که در هر ضلع آن یک پنجره وجود دارد که پنجره ضلع جنوبی آن تبدیل به مدخل ورودی به اتاق هلالی شده است. سقف و گنبد بقعه عالم بابا به صورت نوک تیز و شش ضلعی درمرکز سقف ساخته شده است و در داخل آن فقط صورت قبری ساده بدون کتیبه دیده می شود. کمی دورتر از زیارتگاه خالد نبی و بر سر قله هزار دره شمالی بقعه چوپان آتا(عطا) وجود دارد که به صورت بنایی ساده، مسقف با پلان چهار ضلعی ساخته شده وهر ضلع آن یک پنجره با قوس هلالی است که پنجره شمالی تبدیل به مدخل شده و گنبد بقعه فلزی به صورت نوک تیز شش ضلعی در مرکز سقف ساخته شده است و دارای کمربندی می باشد.
جای سوال است در حالیکه برخی کشورها از طریق فسیل شناسی دایناسورها و دزدی مفاخر دیگران به نام خود سعی دارند قدمت تاریخی خود را به میلیونها سال قبل برگردانند و از این طریق تاریخ سازی کنند، چرا ما با داشتن این همه مناطق زیبای طبیعی و گردشگری و مفاخر و شخصیتهای علمی وادبی نمی توانیم به خوبی از این میراث تاریخی و فرهنگی پاسداری کنیم.
کلاله به عنوان شرقی ترین شهرستان استان گلستان با چهار هزار و ۹۶۲ کیلومترمربع وسعت، حدود ۱۶۰هزار نفر جمعیت دارد.
فروردین 1388 خالد نبی عکاس حر منصوری