مناطق حفاظت شده نمونه‌هایی از طبیعت دست نخورده و پناهگاه انواع گیاهان و جانوارانی است که در شرایط کنونی و با توجه به دست اندازی انسان بر جای جای طبیعت پشتوانه حیات حیوانات به شمار می‌آید.
متاسفانه با افزایش جمعیت و تغییر شیوه‌های زندگی در جهان موجودیت مناطق حفاظت شده به ویژه پارکهای ملی نیز در حال تغییر است. توسعه صنعتی و گسترش شهرنشینی دو عامل مهم تخریب و برهم زدن امنیت طبیعت در تمام جهان محسوب می‌شود که موجودیت مناطق طبیعی را تهدید می‌کند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا‌منطقه اصفهان، پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی یکی از مناطق منحصر به فرد کشور می‌باشد که مجاورت آن با تعدادی شهر و روستا از جمله شهر جدید بهارستان خالی از خطر نیست و در روند حفاظت از این زیستگاه تاثیر گذار است.
چندی پیش کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست دولت با واگذاری بخشهایی از اراضی این پارک ملی و پناهگاه حیات وحش برای توسعه شهر جدید بهارستان موافقت کرد.
اداره کل حفاظت محیط زیست در تصمیم گیری‌های کلان کشوری دخیل نیست
مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه اداره کل حفاظت محیط زیست در تصمیم‌گیری‌های کلان کشوری دخیل نیست، گفت: واگذاری 260 هکتار از اراضی حاشیه‌ای پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی به منظور توسعه شهر جدید بهارستان توسط کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست دولت به تصویب رسیده است.
احمدرضا لاهیجان زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه اداره کل حفاظت محیط زیست استان پس از دریافت این مصوبه اقدامات گسترده‌ای را برای اصلاح آن آغاز کرده است، افزود: مراحل اصلاح این مصوبه طی شده است و موافقت وزیر راه و مسکن نیز به دلیل سفرهای استانی به هفته آینده موکول شده است.
طبق توافقات قبلی 260 هکتار از اراضی کلاه قاضی واگذار می‌شود
وی با اشاره به اینکه شرکت عمران بهارستان دوازده سال پیش برای بیش از یک هزار و 200 هکتار از اراضی این منطقه سند تهیه کرده است، گفت: اداره کل حفاظت محیط زیست با ارایه شکایت به سازمان بازرسی کشور، تشکیل جلسه با حضور معاون اول رییس جمهور و تصویب شورای عالی خواستار باز پس‌گیری این اراضی شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه اصلاح مصوبه واگذاری بخشی از اراضی پارک ملی کلاه قاضی با ابطال قطعی اسناد مالکیت و بازپس گیری این اراضی صورت می‌گیرد، اظهارکرد: 260 هکتار از مناطق حاشیه‌ای پارک ملی کلاه قاضی در اصلاح مرز این پارک و شهر بهارستان طی توافقات قبلی رییس این سازمان و وزرای مربوطه به توسعه شهر جدید بهارستان اختصاص می‌یابد.
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه قسمتهایی از این پارک ملی به دلیل مجاورت با معادن شن و ماسه، عبور خط لوله گاز و باند فرودگاه ارزش زیست‌گاهی ندارد، بیان کرد: طی توافقات صورت گرفته در سالهای گذشته واگذاری 260 هکتار از اراضی پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی درحالی صورت می‌گیرد که به ازای آن 700 هزار هکتار از مناطق استان اصفهان به مناطق حفاظت شده تبدیل شوند.
وی با اشاره به اینکه واگذاری اخیر برخلاف میزان مورد توافق سالهای گذشته بوده است، ادامه داد: واگذاری اراضی پارکهای ملی بدون مصوبه شورای عالی غیر قانونی است، اما این واگذاری به تصویب شورای عالی رسیده است.
اداره کل حفاظت محیط زیست با توسعه شهر بهارستان مخالف است
مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان اصفهان اضافه کرد: واگذاری 870 هکتار از این اراضی درحالی مطرح شده است که در گذشته تنها با واگذاری 260 هکتار از اراضی پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی موافقت شده بود که موجب اعتراض اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان شد.
لاهیجان‌زاده با بیان اینکه این اداره به هیچ وجه موافق توسعه شهر بهارستان به ویژه به سمت شرق نیست، خاطرنشان کرد: توسعه شهری به سمت مناطق حفاظت شده توصیه نمی‌شود و حریم میان سکونتگاه‌های انسانی و محیطی حفاظت شده باید رعایت شود.
عدم توافق برای واگذاری بخشی از این پارک به کنار گذر شرقی اصفهان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به عدم توافق برای واگذاری بخشی از این پارک به کنار گذر شرقی اصفهان تصریح کرد: این اداره کل تلاش می‌کند تا با مسیر این کنار گذر و عبور آن از قلعه شور از تعدی به پارک ملی کلاه قاضی جلوگیری کند.
لاهیجان زاده با بیان اینکه مسایل مرتبط با حوزه محیط زیست فردی نیست و علاوه بر مقابله سازمان محیط زیست باتقاضاهای تمام نشدنی ارگان‌ها مردم نیز باید بیشتر حساس باشند، اذعان کرد: برای حفظ محیط زیست علاوه بر اهرم‌های قانونی تمام افراد جامعه باید نسبت به دخل و تصرف در زیستگاه‌های بکر باقی مانده حساس باشند، چراکه پارکهای ملی متعلق به تمام مردم ایران است.
مدیران سازمان حفاظت محیط زیست باید پاسخگو باشند
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: موضوع واگذاری بخشی از محدودة پارک ملی کلاه قاضی به شهر بهارستان در زمان وشرایطی مطرح گردیده و متاسفانه توسط مسؤولان ذی‌ربط نیز تایید شده که واگذاری عرصة مناطق حفاظت شده به ویژه پارکهای ملی به غیر، در قوانین موجود به صراحت ممنوع اعلام گردیده است.
محمود سلطانی در گفت‌وگو با ایسنا ،با اشاره به اینکه حتی برای استقرار فعالیتهای انسانی در مجاورت این مناطق نیز حریم تعیین شده است، افزود: چگونه بخشی از پارک ملی کلاه قاضی به شهر بهارستان واگذار شده است؟ این پرسشی است که مدیران سازمان حفاظت محیط زیست باید پاسخگو باشند .
این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه در ماده 16 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1354 که در سال 1371 نیز اصلاح گردیده و لازم الاجرا می‌باشد به صراحت اعلام شده مناطقی با عنوان پارک ملی، منطقه حفاظت شده و مانند آن که در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد قابل واگذاری به غیر نمی‌باشد، بیان کرد: در این قانون ورود به پارک ملی و هر گونه دخالت در سیمای طبیعی آن ممنوع گردیده است.
پارک ملی کلاه قاضی شکارگاه نیست
سلطانی با بیان اینکه پارک ملی کلاه قاضی نه تنها شکارگاه نیست، بلکه حتی ورود غیر، شکار و یا دخل و تصرف در آن نیز ممنوع است، گفت: در قوانین موجود واگذاری پارکهای ملی و دیگر مناطق حفاظت شده به غیر ممنوع است.
وی بابیان اینکه پارک ملی کلاه قاضی برخلاف اظهارات برخی افراد از جمله گفتگوی تلفنی روز 19 مهرماه سال جاری آقای فولادگر، نماینده اصفهان در مجلس با رادیو جوان ، یک شکارگاه نیست، ادامه داد: نه تنها در پارک ملی کلاه قاضی، بلکه در دیگر مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست شکار ممنوع است.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه پارک ملی کلاه قاضی یک منطقه طبیعی است که به لحاظ شرایط زیستی ویژه از جمله زیست جمعیت قابل توجهی کل، بز وحشی ، آهو و دیگر جانوران وحشی که در شمار سرمایه‌های زیستی کشور می‌باشد، اذعان کرد: این پارک ملی از اوایل دهة 1330 تاکنون تحت حفاظت قرار داشته و زحمات و هزینه‌های زیادی صرف حفظ شرایط طبیعی آن شده و سعی شده از تجاوز و دخالت‌های انسانی دور نگاه داشته شود .
سلطانی با اشاره به اینکه این منطقه یکی از 25 منطقه طبیعی در کشور است که عنوان پارک ملی دارد، تصریح کرد:کلاه قاضی با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی خود یعنی مجاورت با شهر اصفهان و مناطق صنعتی و خدماتی از اهمیت خاصی برخوردار است .
ایجاد یک منطقه طبیعی در شرایط کنونی غیرممکن است
وی خاطر نشان کرد: تجاوز، تصرف و تخریب یک منطقه طبیعی نیاز به امکانات و هزینه چندانی ندارد در صورتی که ایجاد یک منطقه طبیعی در شرایط کنونی غیرممکن بوده و بازسازی یا حفظ آن نیز نیازمند امکانات و زمان بسیار زیاد با ضریب موفقیت بسیار کم است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اینکه پارک ملی کلاه قاضی نمونه‌ای از طبیعت دست نخورده استان اصفهان و کشور است، ادامه داد: متاسفانه طی دهه‌های اخیر هر از چندگاهی به بهانة اجرای طرح‌های به اصطلاح توسعه مورد توجه و طمع افراد، گروهها و سازمان‌های متعددی قرار گرفته و هر بار نیز سازمان حفاظت محیط زیست انرژی زیادی را صرف حفظ موجودیت این منطقه و دفع این هجوم‌ها کرده است .
موجودیت سازمان حفاظت محیط زیست زیر سؤوال می‌رود
سلطانی با بیان اینکه طرح موضوع واگذاری قسمتی از این منطقه ( به هر میزان و به هر منظور ) و موافقت سازمان حفاظت محیط زیست با اصل این موضوع، بیش از پارک ملی کلاه قاضی موجودیت خود سازمان حفاظت محیط زیست را زیر سؤوال می‌برد، اضافه کرد: با توجه به قوانین موجود و صراحت آن مبنی بر ممنوعیت واگذاری عرصه‌های طبیعی حفاظت شده به غیر، موضوع این واگذاری در عین مغایرت با قانون چه اعتباری می‌تواند داشته باشد !؟
وی گفت: البته ممکن است سازمان حفاظت محیط زیست ادعا کند که طی چند سال اخیر، بخشهایی از مناطق آزاد و مستعد کشور به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده و بر وسعت این مناطق افزوده شده است که البته توجیه درستی نیست و پشتوانة قانونی ندارد.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: در قانون پیش‌بینی نشده و نباید هم می‌شد که در ازای افزایش سطح مناطق حفاظت شده، قسمتهایی از این مناطق را می‌توان واگذار کرد و اقدامی که در خصوص پارک ملی کلاه قاضی صورت گرفته تخطی آشکار از قوانین موجود است .
اصلاح مصوبه، کم یا زیاد کردن میزان واگذاری فاقد وجاهت قانونی است
سلطانی با اشاره به اعلام اصلاح بخشی از این مصوبه از قول برخی مدیران سازمان حفاظت محیط زیست و یا نمایندگان اصفهان در پاسخ به واکنش عمومی نسبت به این تخلف آشکار اظهارکرد: شایان ذکر است که وقتی اصل موضوع در مغایرت تام با قوانین موجود قرار دارد، اصلاح موافقت نامه و احتمالا کم یا زیاد کردن میزان عرصة مورد نظر برای واگذاری فاقد وجاهت قانونی است.
وی افزود: این نکته هم نباید فراموش شود که مکان‌یابی شهر بهارستان در محل کنونی از همان آغاز زنگ خطری بود برای موجودیت پارک ملی کلاه قاضی که با تخلیة انبوه نخاله‌های ساختمانی این شهر در پارک ملی آغاز شد ولی متاسفانه توجه چندانی به این موضوع نشد و هشدار کارشناسان جدی گرفته نشد.
به گزارش ایسنا، اطلاعات موجود از وجود بیش از یک هزار پارک ملی خبر می‌دهد اما واقعیت این است که تعدادی از این پارک‌ها در برابر هجوم تغییرات ناشی از زندگی ماشینی اهمیت خود را به کلی از دست داده و تنها در اسناد و گزارش‌ها نام یا عنوانی از آنها برجای مانده است، بدین سبب از این پارک‌ها بنام پارکهای کاغذی یاد می‌شود.
ما نیز پیش از اینکه کلاه قاضی‌های کشور با هجوم بی امان و ناآگاهانه به طبیعت تبدیل به پارکهای کاغذی شوند باید با تلاش موضوع حفاظت از طبیعت به ویژه پارکهای ملی را جدی گرفته و بر اهمیت آن تاکید کنیم.