به دنبال وقوع آتش سوزی شامگاه بیستم دی ماه ۱۳۹۰ در تالاب گندمان؛ گفتگویی با خبرگزاری مهر در باره چالش‌ها و تهدیدهای سال های اخیر گندمان، به ویژه در حوزه مدیریت آب و پایداری بوم‌شناختی این تالاب ارزشمند انجام دادم که مشروح این گفتگو را می‌توانید در ادامه ملاحظه کنید.
عامل انسانی موجب آتش سوزی تالاب گندمان شد
شهرکرد – خبرگزاری مهر: فعال محیط زیست در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در بحث آتش سوزی تالاب گندمان همیشه انگشت اتهام به سمت آسمان و خشکسالی چرخیده می شود، گفت: این درست نیست و عوامل انسانی موجب آتش سوزی تالاب گندمان شده است.
هومان خاکپور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه اگر در استان چهارمحال و بختیاری واقعا باور ما اینست که تالاب گندمان به عنوان یکی از ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری کشور است و در سال ۱۳۵۲ هم در دفتر بین المللی پرندگان لندن به ثبت رسیده است واین تالاب یک زیستگاه ارزشمند است که تنوع زیستی خیلی بالایی در کشور دارد، اظهار داشت: ما باید به همین میزان به ارزش و جایگاه آن توجه کنیم و به آن بها بدهیم.
وی با اشاره به اتفاقات اخیر (آتش سوزی) در تالاب گندمان تصریح کرد: متاسفانه ما انگشت اتهام را همیشه به سوی آسمان کشیده اند یعنی همیشه گفته ایم که این اتفاقات به خاطر بارندگی کم است و به خاطر خشکسالی است.
تالاب گندمان
وی با بیان اینکه این اتفاقاتی که نظیر آتش سوزی در گندمان می افتد و همه می گویند که تالاب گندمان خشک شده یا مثلا می گوییم ارتفاع آب تالاب پایین رفته آتش سوزی اتفاق می افتد و مشکلات برای پرندگان ایجاد می شود، اظهار داشت: حقیقت داستان این نیست و همه تقصیرها به عهده بارش نیست، هرچند که بخشی از مشکلات بر می گردد به همین خشکسالی هایی که در این چند سال اخیر اتفاق افتاده ولی علت اصلی این نمی تواند باشد.
این فعال محیط زیست و منابع طبیعی با بیان اینکه علت اصلی آتش سوزی و مشکلات برای پرندگان در این تالاب عوامل طبیعی نیستند، ادامه داد: علت اصلی عوامل انسانی است.
وی بی توجهی به حق آبه طبیعی تالاب گندمان یکی از عوامل انسانی در بروز آتش سوزی در تالاب گندمان دانست و تصریح کرد: در تالاب گندمان حق آبه طبیعی این تالاب از تالاب چغاخور گرفته نمی شود و احداث سد روی تالاب چغاخور باعث شده است که حق آبه طبیعی که باید در رودخانه آق بلاغ جریان پیدا می کرد و به تالاب گندمان برسد، انجام نشده است و این یکی از عواملی است که موجب این اتفاقات شده است.
وی عدم نظارت و بی توجهی به چاههای مجاز و غیرمجاز کشاورزی، چرای مفرط با وجود اینکه آنجا منطقه شکار ممنوع است، عاجز بودن در احداث یک پاسگاه محیط بانی دائم به دلیل کمبود اعتبار و جلوگیری از حضور شکارچیان غیرمجاز از عواملی هستند که موجب ایجاد اتفاقات نظیر آتش سوزی در این تالاب شده است.
خاکپور ادامه داد: با این شرایط ما باید منتظر چنین اتفاقات ناگواری هم در منطقه باشیم ولی نباید دست روی دست بگذاریم و خودمان را تبرئه کنیم و بگوییم که همه مشکلات به عهده خشکسالی و عدم بارش مناسب است هرچند که در سال جاری بر اساس آماری که تاهم اکنون اعلام شده ما تقریبا چهار برابر سال گذشته بارش داشته ایم ومشکل اصلی تالاب گندمان مشکل بارش نیست، بلکه مشکل عوامل انسانی است.
وی یادآور شد: در تالاب گندمان واقعا مدیریت بسیار ضعیف است شاید این به تنهایی از عهده محیط زیست بر نیاید و باید یک اداره عمومی در شهرستان ایجاد شود و باید چاههای غیرمجاز که در حوزه کاری امور آب منطقه ای استان است مورد توجه قرار گیرند.
این فعال محیط زیست و منابع طبیعی تصریح کرد: باید کنتورهای هوشمند روی چاههای مجاز نصب شود و آن میزانی که در پروانه های بهره برداری آنها تعیین شده به همان میزان آب برداشت کنند که متاسفانه برقی شدن چاه ها باعث شده که به شدت میزان برداشت آب بالاتر از حد مجاز باشد و در این مورد کمترین نظارتی صورت نمی گیرد.
خاکپور با بیان اینکه با چاه های غیرمجازی که حفر شده برخورد جدی صورت نمی گیرد و از برداشت آب این چاه ها به هیچ وجه جلوگیری نمی شود، افزود: در این مورد امور آب قطعا می تواند نقش عمده ای ایفا کند.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه هم اکنون تالاب گندمان و چغاخور به رغم اینکه جز معدود تالابهایی هستند که ثبت بین المللی دارند متاسفانه خیلی حیرت انگیز است که هنوز مدیریت آنها با امور آب است و با سازمان محیط زیست نیست گفت: قطعا باید مدیریت هر دو تالاب بر اساس قانون در حوزه کاری محیط زیست قرار بگیرد.