سالهاست كه موضوع آلودگي هواي پايتخت ايران به يكي از چالشي ترين مشكلات پيشروي محيط زيست ايران و ميليونها نفر تهراني نشين مبدل شده است؛ موضوعي كه هر سال حلقه محاصره را براي تهرانيها تنگ و تنگتر مي كند تا نه تنها سلامتي نسل حاضر با خطري جدي مواجه شده باشد بلكه آيندگان نيز از خطر انتقال تغييرات ژنتيكي ناشي از نفوذ مواد آلاينده سمي در امان نباشند !
اين در حالي است كه راهكارهاي بسياري در پيش روي متوليان امر براي كاهش و كنترل انتشار مواد آلاينده وجود دارد اما با اين همه همچنان شاهد انتشار فراتر از حد استاندارد آلاينده هايي همچون؛ ذرات معلق، اكسيدهاي گوگرد، سرب و…در آسمان پايتخت ايران هستيم !
در اين بين آلاينده ثانويه اي همچون ازن كه حاصل تركيب اكسيدهاي نيتروژن، هيدروكربن هاي سوخته نشده و نور خورشيد است مي تواند به تنهايي سبب بروز مشكلات حاد تنفسي « تنگي نفس و درد قفسه سينه » شده و از سوي ديگر شرايط را براي خزان زودرس درختان فراهم آورد؛ اين موضوعي است كه در سالهاي اخير در بسياري از شهرهاي ايران به خصوص تهران به وفور ديده شده است.
اين در حالي است كه راهكارهاي فراواني وجود دارند كه مي توان آنها را در قالب برنامه هاي كوتاه مدت و بلند مدت به اجرا در آورد، برنامه هايي همچون؛
ـ توسعه فضاي سبز شهري « كاشت درختاني همچون چنار، اقاقيا و…»
ـ بالابردن سطح آگاهي هاي جامعه در خصوص ساعات افزايش آلودگي و تهويه طبيعي و مصنوعي منازل و ادارات
– كنترل و پايش وسايل نقليه موتوري « سالي يكبار »
– توليد سوخت استاندارد
– گسترش حمل و نقل شهري « افزايش خطوط مترو و كاهش استفاده از موتورسيكلتها »
– نظارت مداوم بر روي خروجي كارخانجات و كارگاههاي صنعتي اطراف تهران
و…
در اين بين بالابردن سطح آگاهي هاي جامعه و گسترش فضاي سبز مي تواند تا حد قابل قبولي از به خطر افتادن سلامتي مردم جلوگيري نمايد. به عنوان مثال چند درصد مردم تهران اين موضوع را مي دانند كه خريد مواد غذايي بدون پوشش محافظ از فروشگاههاي حاشيه خيابانهاي پر رفت و آمد مي تواند سبب بيماري آنها شود؟مي دانيد چرا؟ بسياري از مواد آلاينده در مكانهاي پر ترافيك توليد شده و بخش اعظم آنها در نزديكي محل توليد به سرعت فرونشست كرده و از طريق تنفس و يا نشست بر روي مواد غذايي وارد بدن شهروندان مي شود.به نظر شما چند درصد مردم و فروشندگان مواد غذايي اين موضوع را رعايت مي كنند؟
….
آنچه گفته شد مقدمه اي بود براي پرداختن به نامه سه تن از فعالين با سابقه محيط زيست ايران « اسماعيل كهرم، محمد درويش و عباس محمدي » كه تصمیم گرفتند تا نامه‌ای به خدا بنویسند و رونوشتش را بفرستند به درگاه هر آدمی که در این ملک مسئولیت دارد. همه‌ی حرف آنها یک زنهار ساده اما حیاتی است؛ این که تهرانی‌ها می‌ترسند دیگر نفس بکشند!
نامه اين سه فعال محيط زيست ايران هشداري است جدي كه بايد به گوش متوليان امر،رسانه ها و مردم رسانده شود؛ ديده بان زاگرس وظيفه خود دانست كه با انتشار اين نامه نگراني به حق دلسوزان محيط زيست ايران را به گوش مخاطبانش برساند.
آنچه كه در پي خواهيد خواند نامه اي است با عنوان « مي خواهيم نفس بكشيم » كه در آستانه هفته هواي پاك از سوي دلسوزان محيط زيست ايران منتشر شده است؛
« ما، از سوی میلیون ها شهروندی که در چنبره ی گرفتاری های روزافزون زندگی، فرصت چاره اندیشی و حتی اعتراض به آلودگی دهشت انگیز هوا، این آنی ترین نیاز هر موجود زنده، را ندارند، اعلام می کنیم که: می ترسیم نفس بکشیم! هوای پایتخت کشور و چندین شهر بزرگ دیگر ایران، نه چند درصد بلکه چندین برابر بیش از حد مجاز آلوده است.
آیا شما که تکلیف قانونی تأمین «خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی» همگان را بر عهده دارید (اصل بیست و نهم قانون اساسی)، شما که مسوولیت « پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی و هر اقدام مخربی که موجب بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست شود» را دارید (ماده ی 1 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست)؛ شما که مسوول اعمال ممنوعیت «هر عملی که موجبات آلودگی هوا را فراهم نماید» هستید (ماده ی 2 قانون نحوه ی جلوگیری از آلودگی هوا)؛ شما که موظف به اعمال محدودیت برای وسایل نقلیه ی موتوری در شهرهای آلوده هستید (ماده ی 2 آیین نامه ی اجرایی تبصره ی ماده ی 6 قانون جلوگیری از آلودگی هوا)؛ شما که وظیفه ی کاستن از آلودگی هوای تهران، کاستن از تردد خودروها، روان ساختن ترافیک تهران، تأمین بنزین و نفت گاز استاندارد، نظارت بر تولید خودروهای استاندارد، و آگاه کردن و جلب مشارکت مردم در موضوع کاهش آلودگی هوای تهران را داشته اید (مصوبه ی 1379 هیات وزیران راجع به کاهش آلودگی هوای تهران)؛ شما که باید تا چهارده سال دیگر، جمهوری اسلامی ایران را به جامعه ای برخوردار از «سلامت، رفاه، محیط زیست مطلوب، و الهام بخش جهان اسلام» بدل سازید (سند چشم انداز 1404)؛ و شما که خود و عزیزان تان در این فضا تنفس می کنید؛ آیا وظیفه هایی را که بر عهده داشته اید، به تمام و کمال یا حتی در حد امکان، به انجام رسانده اید؟!
نیازی به ارایه ی آمار و مستندات در خصوص جنایتی که بر اثر آلودگی هوا در حق میلیون ها نفر می شود، نیست؛ تمامی رسانه های دولتی و غیر دولتی، و بسیاری از مقام های رسمی و کارشناسان مستقل، بارها و بارها از کشته شدن چند هزار نفر در هر سال بر اثر آلودگی هوا، ابتلای ده ها هزار نفر به بیماری های قلبی و عروقی و تنفسی، رسیدن میانگین عمر در تهران به حدود 48 سال، کوتاه شدن قد کودکان و نوجوانان، کاهش ضریب هوشی شهروندان و به ویژه نونهالان، و افزایش اختلال‌های روانی که ناشی از سموم کشنده‌ای است که هر لحظه تنفس می کنیم، گفته‌اند.
ما با کمال احترام، از شما که قدرت وضع قانون و تصویب مقررات را دارید؛ از شما که وظیفه ی اجرای قوانین را دارید؛ و از شما که امکان مجازات متخلفان و وظیفه ی رسیدگی به دادخواهی مردم را دارید، درخواست داریم که بلافاصله و بی هیچ ملاحظه و عذری، به وظیفه ای که قانون و اخلاق و عرف و معاهدات جهانی بر عهده تان گذاشته است، عمل و برای رفع آلودگی هوای شهر تهران و دیگر شهرهای بزرگ که سبب مرگ ده‌ها هزار نفر شده و موجب وهن کشور است، اقدام کنید. »
….
بازتاب اين نامه در وبلاگستان فارسي؛
هشدار اسماعیل کهرم ، عباس محمدی و محمد درویش به تشدید آلودگی هوا در تهران/تارنماي مهار بيابان زايي
نامه سه فعال محيط زيست به خدا و مسئولان ايراني / سبزپرس
مردم از تنفس در هواي آلوده مي ترسند / خبرگزاري مهر
هشدار سه عزيز براي تشديد آلودگي هوا در تهران / تارنماي واگويه هاي نانوشته
نامه اي به خدا / تارنماي ديده بان ميانكاله
مي خواهيم نفس بكشيم / تارنماي ديده بان طبيعت بختياري