دوست و همكار عزيزم آقاي دكتر حبيبي مقاله اي را در خصوص درياچه اروميه در روزنامه ايران به چاپ رسانده است كه مي تواند از منظري ديگرحفظ درياچه اروميه را مورد بررسي قرار دهد. مقاله را در ذيل براي آگاهي شما مي گذارم و اصل آن را هم در اينجا مي توانيد بخوانيد.
درياچه اروميه با مساحتي بالغ بر 500 هزار هكتار در شمال غربي ايران و در منطقه آذربايجان واقع شده‌است. آب اين درياچه فوق العاده شور بوده و از رودخانه‌هاي زرينه‌رود، سيمينه‌رود، گدار، باراندوز، شهرچاي، نازلو و زولا تأمين مي‌شود. از ميان رودخانه‌هاي گفته شده، رودخانه آجي‌چاي از رسوبات نمكي نئوژن واقع در شرق تبريز عبور مي‌كند و در حمل مقدار قابل ملاحظه‌اي مواد نمكي به داخل درياچه نقش دارد. درياچه اروميه بزرگ‌ترين درياچه داخلي ايران، دومين درياچه آب شور جهان و بزرگ‌ترين آبگير دائمي آسياي غربي به شمار مي‌رود و بعد از مرداب انزلي از مهم‌ترين زيستگاه‌هاي طبيعي جانوران ايران و منطقه محسوب مي‌شود.
در سال‌هاي اخير با احداث تعداد زيادي سد روي رودخانه‌هايي كه جريان آنها به درياچه اروميه منتهي مي‌شود، ميليون‌ها مترمكعب آب ورودي درياچه، ذخيره‌سازي و به مصارف كشاورزي اختصاص داده شده است. چشمه‌ها و جريان‌هاي آبي باقي‌مانده نيز به دليل عدم بهره برداري صحيح و اصولي، نياز آبي درياچه اروميه را تأمين نمي‌كنند. در اين ميان خشكسالي‌هاي اخير نيز از ميزان آب درياچه كاسته است، بطوري كه خشكسالي سال‌هاي ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۱ باعث كاهش شديد عمق آب درياچه شده و خشكسالي سال‌هاي ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ وضع آن را وخيم‌تر كرده است. بدين ترتيب كاهش 6 متر از ارتفاع سطح آب درياچه اروميه طي 13 سال اخير نياز به عزم ملي براي نجات اين اكوسيستم بحران زده را روشن مي‌سازد. با خشك شدن درياچه اروميه، شاهد كويري شدن منطقه، شور شدن خاك، از بين رفتن كشت و زرع در منطقه و نابود شدن سرزمين سبز آذربايجان خواهيم بود. در اين صورت ميليون‌ها تن نمك موجود در درياچه به صورت ريزگردهاي نمكي بر سر مردم منطقه خواهد ريخت و باغات و زمين‌هاي زراعي را از بين خواهد برد. اين پديده علاوه بر به خطر انداختن زندگي ميليون‌ها نفر در اطراف اين منطقه، شهرهاي مجاور در عراق و تركيه را نيز تحت تأثير قرار خواهد داد.
كارشناسان محيط زيست عبور بزرگراه شهيد كلانتري از درياچه اروميه را يكي از عوامل تخريب اين تالاب بين‌المللي مي‌دانند. هدف از احداث اين بزرگراه، كوتاه كردن راه بين دو شهر اروميه و تبريز بوده است. حدود 14 كيلومتر خاك‌ريزي در داخل درياچه صورت گرفته است. مختل شدن چرخه آب از شمال به جنوب درياچه باعث شده كه شوري بخش جنوبي درياچه اروميه به 400 گرم در هر ليتر برسد و مهم‌ترين كانون زيستي اين درياچه رو به مرگ برود.
چندي پيش مدير كل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي اعلام كرد ۵۳ درصد از مساحت درياچه اروميه خشك شده است. از طرف ديگر بررسي داده‌هاي سازمان هواشناسي نشان مي‌دهد طي دو سال گذشته در حوضه آبخيز درياچه اروميه بارندگي قابل قبولي داشته‌ايم و با اين حال متوسط روند كاهشي تراز سطح آب و مساحت درياچه حفظ شده است. گرچه بنا به گفته رئيس سازمان حفاظت محيط زيست با توجه به بارندگي‌هاي اخير و اقدامات صورت گرفته، سطح آب درياچه اروميه 8 سانتيمتر افزايش يافته اما مجموع آب ورودي به درياچه اروميه در سال گذشته كمتر از يك ميليارد متر مكعب بوده است در حالي كه بر اساس اعلام كارشناسان محيط زيست و منابع آبي كشور نياز سالانه آبي درياچه براي عبور از بحران كم آبي و خشكي، بيش از سه ميليارد متر مكعب است.
با توجه به مطالب ذكر شده به نظر مي‌رسد خشك شدن درياچه اروميه، نه به خاطر خشكسالي بلكه بيشتر به دليل قطع حقابه‌هاي حياتي آن رخ داده است. برچيدن و يا مديريت صحيح سدهاي احداث شده، تغيير الگوي كشت و انتقال آب از ساير حوضه‌ها به حوضه آبريز درياچه اروميه از جمله راه حل‌هايي است كه براي حل اين بحران زيستي پيشنهاد شده و مورد توجه دستگاه‌هاي اجرايي قرار گرفته است. همچنين لازم است در نحوه آبياري اراضي كشاورزي منطقه اصلاحات اساسي انجام پذيرد تا با بهره‌برداري از تكنولوژي‌هاي نوين آبياري از تبخير مقدار زيادي از آب در نتيجه آبياري به شيوه سنتي جلوگيري شود.
اكنون كه قرار است در آبان ماه سال جاري يازدهمين كنفرانس هيدروليك ايران با محوريت درياچه اروميه در دانشگاه اروميه برگزار شود اميد مي‌رود كه دانشمندان و متخصصان صنعت آب كشور، وضعيت منابع آب اين درياچه را مورد مطالعه و بررسي جامع قرار داده و ضمن تبيين و موشكافي علل بروز مشكلات ايجاد شده، راهكارهاي علمي و عملي مناسب براي برون‌رفت درياچه ارزشمند اروميه از بحران كم آبي و خشكي را ارائه كنند.