یک طرح کارشناسی نشده
مخالفان این طرح معتقدند که این کار «غیر علمی و غیر عملی» است وبه دلیل هزینه بسیار بالا، صرفه اقتصادی کمی دارد؛ دلیل این منتقدان برای مخالفت با طرح انتقال آن است که آب شور دریای خزر و دریای عمان، نیاز به شیرین سازی دارد و از طرف دیگر احداث کانال های انتقال آب به مناطق دوردست هزینه استحصال آب را بسیار بالا می برد.
آنها می گویند، اگر هزینه های این طرح انتقال آب، صرف بالا بردن راندمان آبی زمین های کشاورزی کشور شود، نتیجه ای پایدارتر برای حفظ منابع آبی کشور حاصل می شود. چرا که در حال حاضر، سهم بخش کشاورزی در مصرف آب، حدود ۹۰ درصد اعلام شده در حالی که وزارت جهاد کشاورزی راندمان آبی زمین های کشاورزی را حدود ۳۵ درصد می داند. با این حال برخی کارشناسان مستقل این راندمان را حدود ۲۰ درصد می دانند در صورتی که استاندارد جهانی در نظر گرفته شده برای راندمان زمین های کشاورزی عددی بالاتر از ۷۰ درصد است.
عملیات اجرایی طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به حوضه فلات مرکزی ایران امروز (دوشنبه) با دستور رییس جمهوری آغاز شد.
محمود احمدی نژاد صبح امروز با شرکت در آیین آغاز عملیات اجرایی طرح عظیم انتقال آب از دریای خزر به دشت مرکزی ایران به استان مازندران سفر کرد و فرمان آغاز اجرای این پروژه بزرگ را صادر کرد.
وزارت نیرو اعلام کرده است که تامین آب شرب و صنعت، توسعه صنایع و معادن موجود، رشد اشتغال در نواحی هدف، رشد و توسعه شهرهای حاشیه کویر، توسعه کشاورزی صنعتی با افزایش پساب حاصل از طرح و تعادل بخشی سفره های آب زیرزمینی از اهداف مهم این طرح است.
طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی از دو سال پیش در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است و پیمانکار آن، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء است.
این طرح شامل سه مسیر است و مسیر الف از ساری آغاز شده و با گذر از سمنان، قم و کاشان به اصفهان خواهد رسید.
مسیر “ب” از خلیج گرگان یک شاخه به سبزوار و یک شاخه به بیرجند و دیگری را به یزد و مسیر “ج” مسیر جنوبی است که از غرب بندرعباس به گلگهر می رسد.
وزارت نیرو پیش بینی کرده است که با اجرای این طرح، ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب در سال از دریای خزر و یک میلیون مترمکعب آب از دریای عمان و خلیج فارس از طریق این طرح منتقل شود.
آبرسانی به سمنان؛ نخستین هدف
آبرسانی به سمنان نخستین هدف طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به حوضه فلات مرکزی ایران اعلام شده است.
وزارت نیرو معیار انتخاب این خط، آسانی اجرا، آماده بودن زیرساخت ها، انجام مطالعه های گسترده پیشین، حداقل زمان اجرا، استفاده از تجربه های پیشین مسیر خط لوله نفت و آب، حجم آب مورد نیاز، هزینه های بهینه اجرای طرح و حداقل مشکلات زیست محیطی – اجتماعی و استملاک را اعلام کرده است.
بر اساس این گزارش، این طرح تنها برای آب شرب، صنعت و کشاورزی صنعتی استفاده می شود و برای کشاورزی صرف کاربردی ندارد.
همچنین هزینه آب استحصالی از طریق اجرای این طرح بین ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار ریال در هر مترمکعب عنوان شده است و پیش بینی می شود که بخش نخست طرح در مدت ۲۴ ماه به بهره برداری برسد.
هزینه مرحله نخست اجرای طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به حوضه فلات مرکزی ایران ۳۰ هزار میلیارد ریال است که از این میزان حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال توسط تهاتر با سهام صنایع پتروشیمی به پیمانکار واگذار شده است و مابقی آن از منابع دیگر تامین می شود.
رییس جمهوری: تنها راه مهار خشکی، انتقال آب است
احمدی نژاد در آیین آغاز به کار این طرح با اشاره به تحولات زیست محیطی که در سراسر جهان در حال رخ دادن است، خاطرنشان کرد: این تحولات قابل پیش بینی نیست و اگر روند موجود همچون ۲۰ سال گذشته ادامه پیدا کند، قطعاً با کاهش بارش باران، مواجه خواهیم بود.
رییس جمهوری با اشاره به لزوم مهار آبهای سطحی گفت: اگر بتوانیم همه بارش هایی که در کشور صورت می گیرد را مهار کنیم، قطعاً توانسته ایم کار بزرگی انجام داده و به نیازهای آبی کشور پاسخ دهیم.
او با اشاره به اتمام عملیات احداث سد شهید رجایی، اظهار داشت: سد شهید رجایی از مهمترین سدهایی است که کامل شده، اما وزارت نیرو باید تلاش کند تا شبکه توزیع آب این سد را نیز به اتمام برساند، چرا که این طرح های بزرگ باید در قالب طرح های مهر ماندگار به اتمام برسند.
احمدی نژاد در ادامه سخنان خود به بودجه اختصاص داده شده دولت جهت مهار و تامین آب برای همه بخش های کشور اشاره و خاطرنشان کرد: بودجه اختصاص داده شده به این عرصه در تاریخ کشور بی نظیر است، از این رو باید دست به دست هم دهیم و با کار و تلاش ایران اسلامی را آباد کنیم.
او به موضوع اجرای طرح انتقال آب از خزر به دشت مرکزی ایران اشاره کرد و گفت: ایران یک کشور و یک ملت است که همه جای آن باید آباد شود، این درست نیست که در گوشه ای از این سرزمین خانواده ای در فقر زندگی کند و در گوشه دیگر آن برخی ها در رفاه کامل باشند.
رییس جمهوری با بیان اینکه در شرایط امروزی کویر در حال پیشروی است، افزود: معنای این جمله این است که اگر تحولات زیست محیطی با روند فعلی ادامه داشته باشد تا ۵۰ سال دیگر جنگلی نخواهیم داشت، از این رو باید با کنترل خشکسالی در راستای آبادانی کشور تلاش کنیم که یکی از این کارها تامین آب استانهای کم آب کشور است.
احمدی نژاد با بیان اینکه در حال حاضر ۲۵۰ هزار کیلومترمربع از وسعت کشور را خشکی در برگرفته است، تصریح کرد: وسعت خشکی موجود در حال گسترش است ولی باید مهار شود و تنها راه آن نیز انتقال آب است.
منتقدان چه می گویند
با این حال این طرح منتقدانی نیز دارد. روز گذشته، «محمد علی دلاور» عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفته بود که «زیر ساخت ها برای اجرای طرح انتقال آب از دریای خزر و دریای عمان آماده نیست».
اما سوی دیگر منتقدان این طرح، فعالان حوزه محیط زیست و بخش آب هستند. آنها معتقدند که این کار «غیر علمی و غیر عملی» است وبه دلیل هزینه بسیار بالا، صرفه اقتصادی کمی دارد؛ دلیل این منتقدان برای مخالفت با طرح انتقال آن است که آب شور دریای خزر و دریای عمان، نیاز به شیرین سازی دارد و از طرف دیگر احداث کانال های انتقال آب به مناطق دوردست هزینه استحصال آب را بسیار بالا می برد.
آنها می گویند، اگر هزینه های این طرح انتقال آب، صرف بالا بردن راندمان آبی زمین های کشاورزی کشور شود، نتیجه ای پایدارتر برای حفظ منابع آبی کشور حاصل می شود. چرا که در حال حاضر، سهم بخش کشاورزی در مصرف آب، حدود ۹۰ درصد اعلام شده در حالی که وزارت جهاد کشاورزی راندمان آبی زمین های کشاورزی را حدود ۳۵ درصد می داند. با این حال برخی کارشناسان مستقل این راندمان را حدود ۲۰ درصد می دانند در صورتی که استاندارد جهانی در نظر گرفته شده برای راندمان زمین های کشاورزی عددی بالاتر از ۷۰ درصد است.
منبع: سبزپرس