نتایج پژوهش انجام شده توسط محققان ایرانی نشان می دهد که نوسان سطح آب دریاچه ی ارومیه با لکه های خورشیدی مرتبط است. بر اساس مقاله ی سعید جهانبخش، معصومه عدالت دوست و معصومه تدینی که در شماره ی 99 مجله ی تحقیقات جغرافیایی منتشر شده است سطح آب دریاچه دارای نوسان های دوره ای معنادار و منفی 8-11 ساله است که این امر حاکی از ارتباط منفی معنی دار بین نوسان ها و لکه های خورشیدی است.(فایل PDF مقاله)
بر اساس یافته های این تحقیق، لکه های خورشیدی تنها “عامل طبیعی”موثر بر نوسان سطح آب دریاچه در بلندمدت است. این مقاله در نتیجه گیری خود چنین می نویسد:
نتايج حاصل از اين تحليل بخوبي نشان داد كه ارتباط و همبستگي منفي معني داري بين لكه ها و نوسان هاي سطح آب درياچه وجود دارد. اين نتايج همچنين نشان دادند كه كاهش قابل ملاحظه سطح آب درياچه، عمدتا در چرخه هاي زماني اصلي 8 تا 11 ساله و چرخه هاي فرعي 4 تا 6 ساله اتفاق مي افتند كه همزمان با افزايش فعاليت لكه هاي خورشيدي هستند. نتايج به دست آمده از بررسي ارتباط بين تك تك متغيرهاي مؤثر در نوسان سطح آب درياچه اروميه نسبت به فعاليت لكه ها، نيز وجود اين ارتباط را هر چه بيشتر تاييد مي كنند. در پي افزايش درجه حرارت هوا درياچه اروميه طي چرخه هاي زماني 8 تا 11 ساله بر ميزان تبخير از سطح آب آن نيز در همين دوره ها افزوده مي شود، در حالي كه ساير فاكتورهاي مؤثر بر نوسان هاي درياچه كه شامل بارش و حجم رواناب هاي ورودي و وسعت و مساحت سطح درياچه است، در همين دوره هاي زماني مشابه، كاهش قابل ملاحظه اي را نشان مي دهد. نتايج بررسي تغييرات درجه حرارت، بارش ها، حجم رواناب ها و مساحت درياچه در ارتباط با لكه ها نتيجه فوق را تاييد می كنند. نتايج به دست آمده مشخص مي كنند كه فعاليت لكه هاي خورشيدي با كنترل متغيرهاي متعدد اقليمي، هيدرولوژيك و نهايتا ژئومورفولوژيك، احتمالا مهمترين فاكتور طبيعي عمده در هدايت و كنترل بيلان آب درياچه اروميه محسوب مي شود . به اين ترتيب، مي توان با استفاده از فعاليت هاي چرخه اي معين و مشخص آن در جهت شناخت، پيش بيني و مديريت هر چه بهتر نوسان هاي سطح آب درياچه اروميه بهره برداري نمود.
به نظر این مقاله نشانه ی دیگری از ارتباط اندک کاهش بارندگی با کاهش ارتفاع سطح آب دریاچه می باشد. مدتی قبل نیز مقاله ای منتشر شده بود که نشان می داد بارندگی تنها ده درصد بر شرایط دریاچه موثر است.
این دو مقاله را می توان به مجموعه ای از شواهد اضافه کرد که بر اساس آن ها می توان نتیجه گیری نمود که نوسانات ارتفاع سطح آب دریاچه ی ارومیه وابستگی چندانی به شرایط بارش ندارد.
مشخصات مقاله ی مرتبط با لکه های خورشیدی به این صورت است:
سعيد جهانبخش، معصومه عدالت دوست، معصومه تديني، درياچه اروميه، شاخصي كلاسيك از ارتباط بين لكه هاي خورشيدي و اقليم در شمال غرب ايران، فصلنامه تحقيقات جغرافيايي- ش 99.
چکیده: درياچه اروميه سومين درياچه فوق شور در جهان است و به دليل اهميت اقليمي، اقتصادي، اكولوژيك و زيست محيطي از نواحي جغرافيايي قابل توجه و مطرح در ايران به شمار مي رود. سطح آب اين درياچه نيز همانند ساير درياچه هاي بزرگ جهان طي سال هاي مختلف، داراي نوسان هاي دوره اي مشخص بوده است. چنين به نظر مي رسد كه مي توان از اين نوسان هاي دوره اي به عنوان مدركي معتبر و تاريخي از تغييرات طبيعي اقليم در ايران بهره گيري كرد. در سال هاي اخير، كاهش قابل ملاحظه سطح آب، مشكلاتي را براي محيط زيست درياچه و ساكنان آن به همراه داشته است . بروز اين مشكلات، توجه و ارزيابي نوسان هاي سطح آب اين درياچه را با استفاده از روش هاي علمي و مناسب، اجتناب ناپذير م يسازد. بر اين اساس، در پژوهش حاضر با ارزيابي تغييرات دراز مدت نوسان هاي سطح آب درياچه و پارامتر هاي مؤثر در اين نوسان ها در ارتباط با فعاليت لك ههاي خورشيدي (عامل عمده كنترل كننده تغييرات طبيعي اقليم ) بر اساس دو روش آناليز موجك پيوسته و متقاطع، مشخص گرديد كه سطح آب درياچه داراي نوسان هاي دوره اي معني دار و منفي 8-11 ساله است. اين واقعيت حاكي از وجود همبستگي منفي معني دار بين اين نوسان ها در ارتباط با لكه هاي خورشيدي است. بر اساس يافته هاي تحقيق، فعاليت هاي خورشيدي، احتمالا تنها فاكتور طبيعي مؤثر در نوسان هاي سطح آب درياچه اروميه و پارامترهاي مربوطه، در درازمدت محسوب مي گردند.
مشخصات انگلیسی
JAHANBAKHSH S.*,EDALATDOUST M.,TADAYONI M., URMIA LAKE AS A CLASSIC INDICATOR OF SUN/CLIMATE RELATIONSHIP IN THE NORTHWEST OF IRAN GEOGRAPHICAL RESEARCH WINTER 2011; 25(4 (99)):49-76.
Lake Urmia, the third hyper-saline lake in the world and because of its climatic, economic, social and ecological/environmental importance is a populated region in Iran. Recently, severe drought periods and low water levels are causing problems in this lake. Therefore, it is urgent and desirable to evaluate Urmia water level fluctuations in a scientific ways. Urmia lake water level the same as other great lakes have fluctuated over years which it can be taken as a classic tale in sun/climate relationship in Iran. For this reason we examined water level fluctuations and its candidate predictor variables from 1965 to 2006 years for investigation the changes in long-term and detect its relationship with sunspot activity. Also, the Continuous Wavelet Transform and Cross Wavelet were used to analysis and predict water level fluctuations. Hence, we have found that the Urmia lake level and sunspot activity shown most significant periodicities around 8-11 yr. Cross wavelet analysis showed that: Urmia lake level fluctuations have a higher power around the 8-11 solar cycle periods. So these two variables are correlated at 8-11 yr, but this correlation is reverse or negative. Results from analyzing the Urmia lake candidate predictor variable’s also support such effects. Finally, we concluded that the most important natural phenomenon that effects Urmia lake level fluctuations is solar activity.
Keyword: SUNSPOTS, URMIA LAKE, CWT AND XWT ANALYSIS
مشخصات مقاله ی دوم معرفی شده:
Hassanzadeh, E., M. Zarghami, et al. (2011). “Determining the Main Factors in Declining the Urmia Lake Level by Using System Dynamics Modeling.” Water Resources Management: 1-17.
بانک داده و پژوهش دریاچه ی ارومیه
مجموعه مطالب و نقشه های مرتبط با دریاچه ی ارومیه