عباس محمدی در دیده‌بان کوهستان اشاره به مطلبی از دکتر آخانی در سبزپرس و در مورد روش بازیافت بطری‌های پلاستیکی کرده است.
خواندن نوشته‌ی دکتر آخانی مرا نیز بر آن داشت تا یادداشت کوچکی در این مورد بنویسم. اول چند تا سوال!!
۱- آیا شما زبانتان مو در نیاورده است؟ از بس که در سفرهای روزانه‌ی
شهری و یا در سفر به طبیعت به این و آن گوشزد کرده‌اید که آقا! خانم این
بطری آب یا نوشابه رو پرت نکن توی خیابان، یا پرت نکن توی رودخانه!
۲- چند بار تا به‌حال در برنامه‌های پاک‌سازی کوهستان‌ها شرکت کرده‌اید؟
۳- از این کار پاک‌سازی خود احساس حماقت به شما دست نداده است؟
۴- چند بار پیش خود گفته‌اید که خوب کار پاک‌سازی یک جور فرهنگ سازی است
و آرام آرام مردم یاد می‌گیرند و هفته‌ی بعد باز آش همان آش بود و کاسه
همان کاسه!
چاره‌ی این مشکل همان پول است، می‌گویند که پول حلال همه‌ی مشکل‌هاست،
همه‌ی مشکل‌ها را نمی‌دانم اما چاره‌ی این مشکل هست. سال‌هاست که در غرب
برای انواع بطری‌های شیشه‌ای و یا پلاستیکی گرویی می‌گیرند و این گرویی
اتفاقا کم هم نیست و گاهی تا ۲۰ یا ۲۵ درصد مبلغ آن نوشیدنی است و بنابراین
عقل سلیم می‌گوید که بطری را در رودخانه نینداز، به فروشگاه بیر و گرویی
را پس بگیر.
در ایران هم ابتدا، بطری‌های شیر گرویی داشت و پس از آن بطری‌های شیشه‌ای
پپسی، کوکا و کانادا گرویی داشتند و مردم با این بطری‌ها با احترام رفتار
می‌کردند تا خدای ناکرده لب بطری نپرد و گرویی باطل نشود. اما با ظهور نسل
جدید بطری‌ها از جنس پی‌ای‌تی، ظاهرا هزینه‌ی جمع‌آوری و یا بازیافت آنها
برای تولید کنندگان و یا توزیع کنندگان توجیه اقتصادی ندارد و این روش به
فراموشی سپرده شده است.
ماشین خودکار دریافت بطری – فروشگاه زنجیره‌ای آلدی در آلمان
روش جمع‌آوری بطری‌ها در غرب تغییر زیادی کرده است، در ابتدا هر
فروشنده‌ای بطری‌هایی را قبول می‌کرد که خود فروخته بود و این به مصرف
کنندگان زیان می‌رساند، بعدها این مشکل حل شد ولی مهم‌ترین بخش کار پس از
جمع‌آوری، یعنی نگه‌داری و حمل و جابجایی برای بازیافت بسیار پر هزینه بود،
هر چند که این کار با وسواس کامل انجام می‌شد.
در یکی دو سال اخیر بیشتر فروش‌گاه‌های بزرگ و به‌ویژه زنجیره‌ای‌ها،
دستگاه‌های اتوماتیک دریافت بطری را در فروش‌گاه‌‌ها نصب کرده‌اند که بطری
را دریافت و درجا آسیاب می‌کند و یک رسید تحویل می‌دهد که مشتری می‌تواند
آن را به جای پول به صندوق بدهد.
ماشین خودکار دریافت بطری – فروشگاه زنجیره‌ای آلدی در آلمان
مخزن‌های بزرگی هم برای آن دسته از بطری‌ها که گرویی ندارند(بیشتر،
بطری‌های شیشه‌ای) در جاهای مختلف شهر وجود دارد که پس از پر شدن
به‌وسیله‌ی کامیون جابجا می‌شوند و البته از بطری جمع‌کن‌ها هم باید گفت که
در سطل‌های زباله و اکثرا در قطارها دنبال بطری‌های گرویی‌دار می‌گردند!
کار و بار این دسته از جمعه تا یک‌شنبه سکه است! مخصوصا در مسیر شهرهایی که
طرف‌داران فوتبال به تماشای بازی تیم خود می‌روند و یا از تماشای آن
بازمی‌کردند، اگر تیم‌شان برده باشد جشن می‌گیرند و می‌نوشند و اگر باخته
باشد برای رفع افسردگی می‌نوشند و خوب به فکر گرویی هم نیستند!