تارنمای تعامل
به گزارش تعامل، در جدیدترین تحولات، اهالی روستاهای ظلم آباد، دهلران، دشت بزرگ و کوه زر از توابع عقیلی، بخاطر شور شدن چاه آب آشامیدنی منطقه خود، علیه سد گتوند علیا به اقامه دعوی پرداختند.
منجزی رئیس شورای روستای دهلران از توابع عقیلی در گفتگو با ایبنانیوز ضمن اعلام این خبر، گفت: آب آشامیدنی چهار روستای ظلم آباد، دهلران، دشت بزرگ و کوه زر از یک چاه قدیمی تأمین می شد و همزمان با بالا آمدن سطح آب دریاچه سد گتوند علیا و نفوذ احتمالی «آب - نمک» از مخزن سدگتوند به سفره های زیر زمینی، شور شده است. آب این چاه تا ماه های آغازین سال 90 بسیار شیرین و زلال بود اما الان غیر قابل شرب شده است و تا این لحظه کسی پاسخگو نیست و ما مجبور شده ایم علیه شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران شکایت کنیم تا مسئولین استان و کشوری به داد ما برسند.
رئیس شورای اسلامی روستای دهلران از توابع عقیلی گفت: محرومیت از آب شیرین در هفته های اخیر فشار شدیدی بر روی اهالی این چهار روستا وارد کرده و پانزده خانوار مجبور به مهاجرت شده اند و روستا را تخلیه کرده و به نقاط دیگر رفته اند. ولی ما در شکایتی که علیه آب و نیرو تقدیم دادگاه کردیم، ادعای پول نقد نداریم بلکه میخواهیم چاه آب آشامیدنی ما را به وضع سابق درآورند تا آب زلال و شیرین آن دوباره برقرار شود و ما مجبور به مهاجرت از روستای آباء و اجدادی خود نشویم.
جزئیات بیشتری از شور شدن آب 4 روستای مجاور سدگتوند
در همین حال، سایت خبری شوشان (ویژه استان خوزستان) در خبری با عنوان «قابل توجه مجریان سد گتوند / آب ۴ روستای مجاور سد گتوند شور شد!»، جزئیات بیشتری از این حادثه را تشریح کرد و به انتقاد از بی تفاوتی مسئولان نسبت به شوری احتمالی آب کارون پرداخت.
شوشان نوشته است: آب آشامیدنی چهار روستای ظلم آباد، دهلران، دشت بزرگ و کوه زر در بخش عقیلی شهرستان گتوند شور شده و اهالی این روستاها که احتمال قوی می دهند شوری آب به خاطر برخورد آب دریاچه سد با توده های نمکی و نفوذ این آب شور به سفره های زیر زمینی است، از مسئولان سد گتوند و مدیران شرکت آب و نیرو شکایت کرده اند.
این چهار روستا در منطقه مجاور دریاچه سد گتوند علیا قرار دارند. کشاورزی سه روستای ظلم آباد، دهلران و کوه زر بصورت دیم است و اهالی روستای دشت بزرگ از آب سد تنظیمی (سد گتوند سفلی) برای کشاورزی استفاده می کنند ولی هر چهار روستا آب آشامیدنی خود را از یک چاه قدیمی بر می داشتند. این چاه آب شیرین در فاصله ۴ کیلومتری از طلم آباد و ۸ کیلومتری از دهلران عقیلی قرار داشت که طبق اظهار اهالی، الان دیگر قابل استفاده نیست. انتظار می رود آبفا روستایی خوزستان و شرکت آب و نیرو به این مهم رسیدگی عاجل کنند که کار به شکایت و دادگاه نرسد.
سد گتوند علیا یک پروژه عظیم ملی است و قطعاً بهره برداری کامل از این طرح می تواند موجب کمک به رونق اقتصاد گتوند و شوشتر شود. از این منظر، سازندگان سد گتوند مورد تقدیر جامعه خوزستان قرار دارند. از سوی دیگر انتظار می رود شرکت آب و نیرو از اصرار بر تکذیب خطر نمک دست برداشته و با دعوت از اساتید فن و دانشگاهیانی که در این مدت به انتقاد از خطر شوری آب کارون پرداختند، یک هم اندیشی علمی برای چاره جویی برگزار کند که مبادا پیامدهای توده نمک این سد (که طبق اعلام مهندس رضازاده رئیس آب و نیرو در مصاحبه با ایرنا چیزی حدود ۶۰ میلیون متر مکعب است و شوخی بر دار نیست) بیشتر از این نشود.
تاکید مجدد محیط زیست بر ضعف مطالعات مخزن سد گتوند
در پی انتشار این خبرها، رئیس محیط زیست کشور که موردپرسش خبرنگاران قرار گرفته بود، به خبرنگار مهر گفت: سد گتوند فاقد ارزیابی دقیق محیط زیستی است و به دلیل احتمال تغییر کیفیت آب این سد تنها می توان آب آن را برای مصارف کشاورزی مورد بهره برداری قرار داد.
به گزارش مهر، محمدجواد محمدی زاده رئیس سازمان محیط زیست کشور چهارشنبه در حاشیه هیئت دولت در جمع خبرنگاران و در پاسخ به خبرنگار مهر در خصوص مسائل مطرح میان سازمان محیط زیست و وزارت نیرو درباره سد گتوند، گفت: احداث این سد حدود ۱۷ سال قبل به تصویب رسیده و ارزیابی دقیقی به لحاظ زیست محیطی در رابطه با این سد نشده است.
محمدی زاده افزود: زمانی که این سد آبگیری شد لایه هایی زیر مخزن سد وجود داشت که شور بود و کیفیت آب را تغییر می داد. لذا از همین رو آب این سد قابلیت شرب نداشته و فقط برای مصرف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
آب کارون در آینده حتی برای کشاورزی مناسب نیست!
در همین حال یک استاد دانشگاه تهران با انتقاد از افتتاح زودهنگام سد گتوند، به خبرنگار خبرگزاری دانشجو گفت: در ادامه روند شوری آب کارون پس از آبگیری سد گتوند علیا، آب کارون در آینده حتی برای کشاورزی مناسب نیست.
خبرگزاری دانشجو این مصاحبه را با تیتر بسیار تند «افتتاح سد گتوند یک اشتباه بزرگ بود»، منتشر کرد. پرویز کردوانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در این مصاحبه افتتاح سد گتوند در تابستان را اشتباه بزرگی دانست و گفت: شوری آب کارون نتیجه اشتباه مسئولان به خاطر افتتاح این سد در تابستان است.
پرویز کردوانی گفت: به طور معمول زمان مناسب برای افتتاح و پر کردن آب سدها فصل زمستان است که بر اثر آن، سد بسرعت پر شده و مقداری از آب آن نیز سرریز می شود؛ این در حالی است که افتتاح سد گتوند در تابستان صورت گرفته که این کار به مصلحت نبوده است.
وی با اشاره به اینکه نشست و ریزش دیوار حائل کوه نمک در مخزن سد گتوند باعثتماسکوه نمک با آب دریاچه شده است، افزود: نشست دیوارحائل کوه نمک واقع در مخزن سد گتوند، سبب شوری آب شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سخن مدیر سد گتوند مبنی بر نشست 120 سانتیمتری سازه اصلی سد (علاوه بر نشست و ریزش دیوار حائل کوه نمک)، ادامه داد: سد گتوند از عایق رسی پوشیده شده و عایق ریگی بر روی آن قرار نگرفته است و همین عامل سبب شده تا رطوبت زیاد، بزرگترین سد خاکی کشور را با مشکل نشست روبرو کند. سدهای خاکی معمولا باید از عایق ریگی به ضخامت ۱۰ سانتی متر پوشیده شوند تا در مواجهه با رطوبت زیاد ریزش نکنند.
پرویز کردوانی ضمن ابراز نگرانی از سرنوشت کشاورزی در دشت حاصلخیز خوزستان، و اینکه اصرار بر آغاز آبگیری این سد در تابستان، مشکلات عدیده ای برای کشاورزان ایجاد کرده است، گفت: افتتاح سد در زمستان به دلیل وجود آب فراوان می توانست تا حدودی از شوری بیش از حد آب جلوگیری کند. در تابستان سال جاری با وجود اینکه به کشاورزان منطقه کارون اطلاع داده شده بود که تنها ۱۰ درصد از زمین های خود را کشت کنند، باز هم آب رسانی به آن منطقه از آب کارون که اکنون شور شده، دشوار است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: با ادامه این روند گیاهانی که به شوری حساس هستند، در منطقه کارون رشد نمی کنند؛ زیرا آب کارون در آینده برای مصرف شرب و کشاورزی مناسب نیست.
تناقض شدید در سخنان مسئولان محلی خوزستان و مقامات وزارت نیرو
چند روز پیش، روزنامه پر تیراژ دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «مزه کارون بعد از آبگیری سد گتوند» به قلم کیوانه گرجی، به بررسی نگرانی ها درباره شور شدن احتمالی آب کارون در پی آبگیری این سد پرداخت. از نکات قابل توجه گزارش دنیای اقتصاد یادآوری این نکته است که جعفر حجازی استاندار خوزستان پیش از این، با اطمینان از احداث پوشش بتنی برای ایزوله کردن گنبدهای نمک (که طبق اظهارات رضازاده مدیرعامل شرکت آب و نیرو، حجم نمک درگیر حدود 60 میلیون متر مکعب برآورد شده است) سخن می گفت اما اکنون که پوشش بتنی تبدیل به پوشش رسی شده است و آن هم نشست کرده، وقوع این حادثه را واکنش طبیعی هر سازه رسی می داند. بدون اینکه توضیح دهد آیا مسئولان وزارت نیرو اطلاعات غلط به وی داده اند یا اینکه در تصمیمات بعدی بین استانداری خوزستان و وزارت نیرو، پوشش بتنی به پوشش رسی تقلیل یافت و اگر چنینی بود، چه استدلال فنی و مطالعات کارشناسی پشت این کار بود؟». استاندار خوزستان هنوز به این پرسش ها پاسخ نداده است.
پرونده سد گتوند به سازمان بازرسی کل کشور می رود؟
سایت آبنمانیوز وابسته به انجمن صنفی مهندسان صنعت آب خوزستان نیز در یادداشت کوتاهی باعنوان "سد گتوند علیا؛ سدی که نه راه پس دارد نه پیش"، به بررسی وضعیت انتقادات نسبت به عملکرد مدیران پروژه سد گتوند علیا پرداخت و نوشت: از سال ۱۳۸۸ با شدت گرفتن فعالیت های اجرایی برای تسریع در افتتاح سد گتوند علیا، شور شدن آب کارون و انحلال نمک موجود در سازند گچساران واقع در مخزن سد، موضوعی که سال ها از دید همگان مخفی نگاه داشته بود و اقدام عملی برای آن صورت نگرفته بود، پس از دادن تذکرات کارشناسان مستقل و عدم توجه به نظراتشان از سوی شرکت توسعه منابع آب و نیرو توسط همین کارشناسان رسانه ای شد. و شد آنچه نباید بشود. و موضوعی که می توانست در فضایی فنی، تخصصی و علمی مورد بحث قرار گیرد و راهکارهای آن آزمایش و با اطمینان و نه تردید عملی گردد، دستمایه موضوعات احساسی و ژورنالیستی قرار گرفت و تعجیل در افتتاح مطالعه نشده طرح هم اکنون تیغ دو لبه ای گشته که راه پس و پیش را بر روی شرکت توسعه منابع آب و نیرو بسته است. پذیرفتن خطا و عدم انتفاع از یک طرح ۲۰۰۰ میلیارد تومانی که با منابع بیت المال ساخته شده، مدیران طرح را با قوانین جزایی سازمان حسابرسی و سازمان بازرسی کل کشور روبرو می سازد و انکار آن مشکلی را از این واقعیت که تغییرات کیفی در آب کارون حادث می گردد را حل نمی کند. واقعیتی که بحران های بزرگی را به همراه خواهد داشت.
هرچند پیش از این اخباری مبنی بر ورود مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به موضوع احتمال شوری آب کارون در پی آبگیری سد گتوند، منتشر شد ولی هنوز نتیجه بررسی های مجلس منتشر نشده است. سازمان بازرسی کل کشور نیز هنوز به این مساله واکنش نشان نداده است. تعامل پیش از این در گزارش های متعددی به این موضوع پرداخته بود. برچسب ها: سد گتوند ، نظام کارشناسی ، نظام مدیریت ، آب کشاورزی مطالب مرتبط مجری سدگتوند،ریزش دیوارحائل کوه نمک را تأییدکرد تکذیبیه شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران درباره یک خبر و توضیحات تعامل فاجعه سد گتوند؛ 10روز پس از افتتاح+عکس چرا رحیمی در ایذه کلنگ نزد؟