تیمور رحمانی
هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
ماندانا گلستانی
کارشناس ارشد اقتصاد
چکیده
عملکرد ضعیف اقتصادی در کشورهای دارای منابع غنی طبیعی که بعد از جنگ جهانی دوم در این کشورها مشاهده و به آن توجه شد، نفرین منابع نام گرفت. این پارادوکس و بررسی و توجیه آن، موضوع بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در دو دهه ی اخیر بوده است. این تحقیقات به بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر روی متغیرهای اقتصادی پرداخته اند، تا با شناسایی مسیرهای مختلف تأثیرگذاری، راه حلی برای دستیابی به رشد بالاتر اقتصادی استخراج کنند.
توزیع نابرابر درآمد، از مشخصه هایی است که در بیشتر کشورهای دارای منابع طبیعی و منابع نفتی مشاهده می شود. تمرکز این تحقیق بر روی کشورهای دارای منابع غنی نفتی است و ۱۶ کشور از میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نفت خیز انتخاب شده اند. هدف، بررسی اثر درآمدهای بالای نفتی درکشورهای منتخب بر روی نابرابری توزیع درآمد است. نتایج رگرسیون نشان می دهد که در دهه ی اخیر درآمدهای نفتی در کشورهای توسعه یافته ای که دولت کارآ دارند، سبب کاهش نابرابری توزیع درآمد و در بیشتر کشورهای دارای دولت های با کارایی کمتر سبب افزایش نابرابری شده است. علت این تفاوت را می توان در زیرساخت نهادی و قانونی کشورها و ایجاد فرصت رانت جویی جستجو کرد، چنان که در رگرسیون تخمین زده شده، متغیر جانشین رانت جویی بیشترین تأثیر را بر نابرابری توزیع دآمد داراست.