گزارش وضعیت ماهانه‌ی خشکسالی کشور ؛ تیرماه ۱۳۹۰

ضمن تجدید قدردانی از دکتر مرتضی خداقلی عزیز و همکاران ارجمندشان در پایگاه مدیریت خشکسالی کشاورزی استان اصفهان به پاس تهیه و ارسال گزارشات مستمر و ارزشمند وضعیت ماهانه‌ی خشکسالی کشور، مشروح گزارش تیرماه ۱۳۹۰ این تیم سختکوش که برای تارنمای طبیعت بختیاری ارسال گردیده است؛ انتشار می بابد:

وضعیت خشکسالی ایران از ابتدای مهر ۱۳۸۹ تا پایان تیر­ماه ۱۳۹۰

با سپری شدن ده ماه از سال آبی ۹۰-۸۹ بنا بر گزارشات پایگاه مدیریت خشکسالی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان همچنان خشکسالی با روند ماه ­های گذشته و حتی با شدتی بیشتر بر بخش اعظم ایران سیطره یافته و همانطور که انتظار می­ رفت افزایش دمای تابستان به همراه خشکسالی­ هایی که بر اقصی نقاط کشور حاکم شده بر وخامت اوضاع افزوده است.

در تیرماه سال آبی ۹۰-۸۹ تعداد کلاس­ های خشکسالی و ترسالی مشابه با ماه گذشته (خردادماه) می­ باشد و همانطور که نمودار ۱ نشان می­دهد ۴ کلاس خشکسالی بسیار شدید، شدید، متوسط و خفیف غلبه یافته و ۳ کلاس ترسالی خفیف، متوسط و شدید نیز به چشم می خورد. خشکسالی متوسط با مساحتی در حدود ۴۵٫۱ درصد کشور در جایگاه اول قرار گرفته و به صورت کمربندی ناحیه غربی را به ناحیه شمال شرقی و شرق پیوند می­ دهد، همچنین این کلاس خشکسالی به مانند نواری از ناحیه غربی در امتداد کرانه­ های دریای عمان و خلیج فارس به گوشه جنوب شرقی کشور می­ رسد. خشکسالی خفیف در حدود ۲۶٫۷ درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص داده که در بخش جنوب شرقی، ترسالی متوسط و شدید را در بر گرفته و بر بخش عظیمی از گوشه شمال غربی کشور حاکم شده است. این خشکسالی در نیمه شمالی استان­­های اصفهان و خراسان رضوی نیز مشاهده می­ گردد. در سومین جایگاه، خشکسالی شدید با ۱۱٫۳ درصد مشاهده می­ گردد که از ناحیه شرقی یزد آغاز گردیده و پس از در برگرفتن انار و رباط پشت بادام به بیرجند می­ رسد، همچنین این خشکسالی بخش جنوبی استان خوزستان شامل شهرهای آبادان، رامهرمز و ماهشهر را درگیر نموده است. اما خشکسالی بسیار شدید با ۴٫۲ درصد کم ترین طبقه یا کلاس  خشکسالی را به خود اختصاص داده که این خشکسالی به صورت نواری کرانه دریای عمان را احاطه نموده و همچنین از بخش شمال شرقی استان اصفهان به ناحیه جنوب شرقی استان یزد کشیده شده است. در شمال غربی­ ترین نقطه کشور و در نیمه جنوب، جنوب شرقی همچنان ترسالی حاکم می­ باشد، اما متاسفانه از وسعت آن کاسته شده به طوری که در مجموع در کل ایران شاهد ۱۲٫۷ درصد ترسالی هستیم که ۱۰٫۱ درصد به ترسالی خفیف، ۲ درصد ترسالی متوسط و ۰٫۶ درصد به ترسالی شدید اختصاص یافته است.

مطالعه درصد تغییرات میزان بارش از مهرماه ۱۳۸۹ تا تیرماه ۱۳۹۰ و مقایسه آن با متوسط درازمدت نشان می­ دهد که در کل ایران از مهر تا آذرماه شدت خشکسالی به تدریج افزایش یافته و از آذر تا اسفندماه با شیب زیادی روند شدت خشکسالی نزولی شده و با وجود افزایشی که در فروردین ماه در شدت خشکسالی مشاهده می­ شود، در ماه اردیبهشت شدت خشکسالی روند کاهشی را نشان می­ دهد و در خردادماه نیز می­ توان روند اردیبهشت ماه را مشاهده نمود اما در تیرماه کمی نسبت به خردادماه شدت خشکسالی افزایش یافته است (نمودار ۲).

بنابراین در چنین شرایطی که متاسفانه کشور یکی از خشک ­ترین سال­ ها را تجربه می­ نماید و خشکسالی بر اقصی نقاط ایران سیطره یافته است، توجه مسئولان و استراتژی­ های لازم و رویکردهای اساسی و مطلوب در زمینه مدیریت خشکسالی می­ تواند تا حدودی از اثرات ناگوار خشکسالی­ ها که ممکن است در آینده­ای نزدیک ایران زمین را با شدتی بیشتر از گذشته درگیر نماید، بکاهد.

خلاصه وضعیت خشکسالی ایران از مهرماه ۱۳۸۹ تا تیر­ماه ۱۳۹۰

- مجموع بارندگی ایران تا پایان تیر­ماه در سال آبی جاری، ۱۸۲٫۵ میلیمتر

- میانگین بارندگی درازمدت ایران در این دوره، ۲۲۸٫۷ میلی­متر

- درصد کاهش بارندگی نسبت به دوره آماری بلند مدت: ۲۰٫۲ درصد

- بالاترین درصد خشکسالی: جنوب استان سیستان و بلوچستان، ایستگاه­ چابهار با ۸۱٫۳ درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین درازمدت که طی این مدت، بارندگی این ایستگاه نسبت به میانگین درازمدت به یک پنجم کاهش یافته است (نمودار شماره ۳).

- بالاترین درصد ترسالی: ایستگاه زاهدان (استان سیستان و بلوچستان) با ۵۸٫۶ درصد افزایش بارندگی نسبت به میانگین درازمدت که در طی آن بارندگی این ایستگاه نسبت به میانگین درازمدت بیش از ۱٫۵ برابر شده است.

- پرباران­­ ترین استان: استان آذربایجان غربی با حدود ۵٫۶ درصد افزایش بارش نسبت به میانگین درازمدت

- کم­ باران­ ترین استان: استان یزد با حدود ۵۰٫۵ درصد کاهش بارش نسبت به میانگین درازمدت

Posted in: دسته‌بندی نشده Filed under: