مسوولیت مدیران مازندران در حفاظت از میراث کوهستانی کشور

مازندران گذشته از این که دربرگیرنده ی بخش قابل توجهی از اندک گستره ی جنگلی ایران است، همچنین استانی است که نخستین و دومین قله ی بلند کشور (دماوند و علم کوه) و رخ شمالی بسیاری از قله های بلند البرز مرکزی هم در آن قرار دارد. بنا بر این، مازندران دربرگیرنده ی بخش بسیار مهمی از میراث کوهستانی کشور است. هنگامی که از «میراث کوهستانی» سخن می گوییم، منظور  تنوع شکل بندی های زمین شناختی، تنوع زیستی، تنوع تاریخی، و تنوع فرهنگی مردمان کوه نشین است که هرکدام از این مقوله ها دارای ارزش های ویژه و بی بدیل است.

اما «داشتن» منابع طبیعی و میراث فرهنگی با ارزش، افتخار نیست بلکه مدیریت درست و حفاظت آن ها، و سپردن این داشته ها به نسل های بعدی ایران و دیگر مردمان جهان  موجب افتخار خواهد بود. چرا که آن چه به ما ارث رسیده است، حاصل کار ما نبوده و فقط اگر بتوانیم آن را برای استفاده ی نسل های بعد هم حفظ کنیم، کاری انجام داده ایم. 

در مازندران، منطقه های جنگلی و غیرجنگلی چندی به عنوان حفاظت شده، شکار ممنوع، اثر طبیعی ملی، ذخیره گاه جنگلی، و ... زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست یا سازمان جنگل ها و مراتع مدیریت می شوند که به طور عمده منطقه هایی کوهستانی هستند. دو قله ی بلندتر کشور، یعنی دماوند و علم کوه نیز از سال 1381به عنوان اثر طبیعی ملی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسیده اند. از سال 1387 سازمان میراث فرهنگی هم به تبعیت از سازمان های جهانی، وارد مبحث ثبت آثار طبیعی در فهرست میراث های ملی و بشری شده است که در این زمینه، کوه دماوند به عنوان نخستین اثر طبیعی در فهرست آثار ملی سازمان میراث فرهنگی ثبت شد. چندی بعد هم چشمه ی باداب سورت که آن هم در استان مازندران قرار دارد، به عنوان دومین اثر توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسید. موضوع ثبت ملی، یک حمایت قانونی و اعتباری رسمی را که می تواند تا حد جهانی فرا رود، برای اثر فراهم می کند. اما روشن است که اگر این ثبت ها فقط روی کاغذ باقی بماند و طرحی برای حفاظت و مدیریت منطقه اندیشیده نشود، هیچ نتیجه ی موثری برای آن اثر در پی نخواهد داشت.

اگرچه حفاظت از داشته های طبیعی و تاریخی این سرزمین وظیفه ی تک تک ما است، اما تردیدی نیست که مدیران میراث فرهنگی، محیط زیست، منابع طبیعی، و استاندار و فرمانداران و مقام های قضایی به واسطه ی قدرت قانونی خود، مسوولیت سنگین تری را در حفظ میراث کوهستانی پر ارزش این بخش از خاک کشور بر عهده دارند.