به بهانه ی یادداشت ارزنده ی عباس ثابتیان در "آرام کوه" با عنوان من به محیط زیست رای دادم!
بوم گرایی یا طرفداری از محیط زیست، مانند هر گرایش یا کنش اجتماعی دیگر، می تواند صادقانه باشد... می تواند ریاکارانه باشد. می توان کمتر مصرف کرد، خم شد و آشغالی را از زمین برداشت، در برابر تخریب ها و آلوده سازی ها ایستادگی کرد، مطلب زیست محیطی نوشت، گیاه خواری یا "کم گوشت خواری" پیشه کرد... و برعکس، می توان فقط شعار محیط زیستی داد اما از خودروی شخصی جدا نشد، عاشق شیک پوشی و خرید هرگونه وسیله ی الکترونیکی جدید بود، مشارکت در برنامه های پاک سازی را کسر شان دانست، و از کنش های محیط زیستی فقط پروژه های پولی را، بی آن که به نتیجه ی موثر آن برای محیط زیست توجه داشت، عاشق بود!
چند سال پیش، در مجله ی آمریکایی Climbing یک آگهی بازرگانی دیدم با این شعار (تا جایی که به یاد دارم): "طرفدار محیط زیستیم، چون از آن پول درمی آوریم". عکسی هم که در آگهی بود، یک لیفت تراک را نشان می داد که بطری های PET (بطری های نوشابه ای) را فشرده کرده بود و برای بازیافت می برد. این آگهی مربوط به یک شرکت تولید کننده ی پوشاک های پلی اتیلن حاصل از بازیافت بطری دور انداختنی بود. از آن آگهی بسیار خوشم آمد؛ به دلیل آن که ریاکارانه نبود و در عین حال مضمونی جذاب برای سرمایه گذاران و دیگر مردمان داشت.
همچون امر تربیت فرزند یا شاگرد، یا کار در اداره و... لازم نیست که ریاکارانه شعار "ایثار" و خدمتگزاری بدهیم؛ کافی است که "وظیفه" ی خویش را بجا آوریم. یکی از مهم ترین وظیفه های امروز هر انسانی این است که امر حفاظت محیط زیست را موضوع و مساله ی همه روزه ی خود بداند... صرفنظر از این که چه شغلی دارد (یا ندارد). و البته، ضرورتی ندارد که خودمان را کشته مرده ی محیط زیست قلمداد کنیم اما در رفتار همه روزه مان بی اعتنا به آن باشیم.
مدیر شرکت پاتاگونیا (Patagonia: یک منطقه ی کوهستانی در آمریکای جنوبی)، ایوان شوینار کوه نورد اسطوره ای آمریکایی است. او در عین این که یک تولید کننده ی پوشاک پلی اتیلنی (و جز آن) و بازرگانی موفق است، یک فعال واقعی محیط زیست و چهره ای تاثیرگذار در جهان بوم گرایان نیز هست.
لطفا یادداشت دیگر آرام کوه را درباره ی زندگی ایوان شوینار در اینجا ببینید. همچنین یادداشتی درباره ی تجربه ی دیدار ما با ایوان شوینار در آمریکا را می توانید در اینجا بخوانید.
از راست: مجید ثابت زاده، عباس ثابتیان، ایوون شوینار، عباس محمدی و جیم دونینی (رییس پیشین آمریکن آلپاین کلاب)