پیش از این در دو مطلب جداگانه، بر اساس پژوهشی که انجام داده بودم به بررسی مطالب ارسالی توسط گروههای زیست محیطی و افراد فعال زیست محیطی در فیسبوک پرداخته بودم.
این بار بطور اختصاصی به بررسی گروههای حامی حیوانات و افراد فعال در زمینه حمایت از حیوانات در فیسبوک پرداخته ام.
در این پژوهش 5 گروه که بیشترین عضو را دارند و نام آنها بیشترین نزدیکی را با موضوع حمایت از حیوانات و یا دوستدار حیوانات دارد و 5 نفر شخص که به نسبت دیگران فعالیت بیشتری در زمینه حمایت از حیوانات دارند انتخاب شدند. لازم به توضیح است از بین افراد انتخاب شده دو نفر گیاهخوار بوده و سه نفر دیگر از فعالان سازمانهای غیردولتی در حوزه حمایت از حیوانات و حیات وحش هستند. هر 5 نفر دارای تحصیلات دانشگاهی و سه نفر از آنها در رشته هایی مرتبط با حیوانات و محیط زیست تحصیل کرده اند.
بازه زمانی:
بازه زمانی انتخاب شده برای بررسی مطالب 14 تا 24 شهریور ماه سال جاری می باشد. این دوره یکی از پرخبرترین بازه های زمانی در حوزه حیوانات در طول سال گذشته بوده است. مهمترین خبرها و اتفاقات مرتبط با حوزه حیوانات و حیات وحش در این مقطع عبارت بودند از:
- جشنواره یوزپلنگ ایرانی
- روز مبارزه با خشونت علیه حیوانات و سالگرد مرگ خرس های قهوه ای
- اهداء جایزه خرس قهوه ای به فعالان حقوق حیوانات
- برگزاری کنسرت گروه خورشید سیاه، با محتوای زیست محیطی و آهنگ هایی در حمایت از حیات وحش و محیط بانان
- مشاجره فیسبوکی بین برخی از گیاهخواران حامی حیوانات و توکا نیستانی (کاریکاتوریست)
همانطور که مشاهده می کنید این دوره از خبرساز ترین بازه های زمانی در حوزه حمایت از حیوانات است و از اینرو این بازه زمانی برای این پژوهش انتخاب شد.
اطلاعات استخراج شده از صفحات فیسبوکی به این شرح است:
بخش افراد فعال در زمینه حمایت از حیوانات
تعداد افراد: 5 نفر
تعداد مطالب ارسال شده: 46
متوسط مطالب ارسالی برای هر شخص: حدود 9 مطلب
تعداد مطالب مرتبط با موضوع
محیط بانان:2 (یعنی حدود4 % کل مطالب )
حیات وحش و شکار:12 (یعنی حدود 26 % کل مطالب )
جشنواره یوزپلنگ ایرانی:5 (یعنی حدود 10 % کل مطالب )
روز مبارزه با خشونت علیه حیوانات:11 (یعنی حدود 24 % کل مطالب )
واگذاری حیوانات:1 (یعنی حدود 2 % کل مطالب )
مشاجره بین برخی گیاهخواران حامی حیوانات و توکا نیستانی: 6 (یعنی حدود 13 % کل مطالب )
تبلیغ گیاهخواری:2 (یعنی حدود 4% کل مطالب )
کنسرت خورشید سیاه:4 (یعنی حدود 9 % کل مطالب )
عکس آموزشی:2 (یعنی حدود 4 % کل مطالب )
عکس ساده:1 (یعنی حدود 2 % کل مطالب )
حیوان آزاری: 0 (یعنی 0 % کل مطالب )
بخش گروه های فعال در زمینه حیوانات
تعداد گروه ها: 5 گروه
تعداد کاربران عضو این 5 گروه : 195 هزار نفر ( البته قطعن همپوشانی وجود دارد)
تعداد مطالب ارسال شده: 413
متوسط مطالب ارسالی برای هر گروه: حدود 82مطلب
محیط بانان: 0 (یعنی 0 % کل مطالب )
حیات وحش و شکار: 1 (یعنی حدود 3 دهم % کل مطالب )
روز یوزپلنگ ایرانی: 0 (یعنی 0 % کل مطالب )
روز مبارزه با خشونت علیه حیوانات: 2 (یعنی حدود 4 دهم % کل مطالب )
درمان و واگذاری حیوانات: 7 (یعنی حدود 8/1 % کل مطالب )
مشاجره بین برخی گیاهخواران حامی حیوانات و توکا نیستانی: 0 (یعنی 0 % کل مطالب )
تبلیغ گیاهخواری: 35 (یعنی حدود 8 % کل مطالب )
کنسرت خورشید سیاه: 0 (یعنی 0 % کل مطالب )
عکس آموزشی: 2 (یعنی حدود 5 دهم % کل مطالب )
عکس ساده: 361 (یعنی حدود 87 % کل مطالب )
مطلب آموزشی حیوان خانگی: 3 (یعنی حدود 9 دهم % کل مطالب )
حیوان آزاری: 2 (یعنی حدود 5 دهم % کل مطالب )
توضیح: منظور از «عکس ساده» عکس هایی است که صرفاً در آنها عکسی از حیوانی منتشر شده و فاقد نکته خاص آموزشی است.
نتیجه گیری کوتاه:
همچون دو پژوهش قبلی اختلاف بسیار زیاد و معناداری بین مطالب ارسالی توسط افراد شناخته شده و فعال در حوزه حمایت از حیوانات و مطالب ارسالی توسط گروههای فیسبوکی فعال در زمینه حیوانات مشاهده می شود.
مطالب ارسالی توسط افراد تطابق زیادی با اخبار و اولویت های روز حمایت از حیوانات دارد ولی در مورد گروه ها اینطور نیست.
در مطالب بعدی سعی می کنم تحلیل جامعی از این پژوهش ها را بنویسم.
مطالب مرتبط:
بررسی جایگاه محیط زیست در فیسبوک فارسی (بخش نخست، گروه ها)
بررسی جایگاه محیط زیست در فیسبوک فارسی (بخش دوم، فعالان محیط زیست)
پی نوشت:
پس از انتشار مطلب متوجه شدم برخی از دوستان و خوانندگان گرامی به جامعه آماری ایراد گرفته اند. در اینجا ذکر چند نکته حائز اهمیت است:
نخست: هر چند تعداد گروههای مورد بررسی 5 گروه است ولی این گروهها تعداد 195000 نفر عضو دارند و جزو بزرگترین گروههای فیسبوکی فعال در این حوزه هستند. با توجه به اینکه متوسط تعداد گروههای زیست محیطی عددی در حدود 5000 نفر است، پس بنابراین جامعه آماری برای گروه ها قابل قبول است.
دوم: تعداد افرادی که بطور ویژه در خصوص حمایت از حیوانات در فضای فیسبوک فعال باشند خیلی کم است. ضمن اینکه قطعن تعاریف متفاوتی برای انتخاب این افراد وجود دارد. افراد انتخاب شده برای این مساله از افراد شناخته شده و با سابقه در این حوزه هستند که حداقل 6 سال سابقه فعالیت مستمر و موفق دارند. توجه داشته باشیم که «فعال حقوق حیوانات» باید در بخش های مختلفی فعالیت داشته باشد و مثلن فعالیت در یک پناهگاه نگهداری از حیوانات و یا تبلیغ برای گیاهخواری به تنهایی نمی تواند باعث اطلاق این عنوان به شخصی شود. فعال حقوق حیوانات شخصی است که در زمینه های مختلف مرتبط با حیوانات از بعد کمی و کیفی سابقه فعالیت داشته باشد.
سوم: موضوع اصلی این تحقیق در مورد عملکرد گروههای فیسبوکی حامی حیوانات است. همانطور که در متن هم آمده، خبرها و موضوعات مهم در آن بازه زمانی مشخص است و شوربختانه مشاهده می شود این موضوعات هیچ بازتابی در این گروه ها نداشته است. متاسفانه صفحات حامی حیوانات به خراب شدن فلان پناهگاه نگهداری از سگ ها بیش از تخریب زیستگاه یوزپلنگ اهمیت می دهند و یا شکستن پای یک گربه مهمتر از مرگ محیط بانان مورد توجه قرار می گیرد!!
جالب است در همین صفحات مورد بررسی، عکسهای زیادی از حیوانات آزمایشگاهی تحت شکنجه منتشر می شود ولی هیچ کدام به «گروه ایرانیان مخالف آزمایش روی حیوانات» که هفته گذشته جایزه حقوق حیوانات را گرفته اشاره ای نکرده اند و این خبر مهم را بازتاب نداده اند.