روابط خارجی انجمن و موضوع محیط زیست

از پاییز 78 که تلاش برای راه اندازی انجمن کوه نوردان ایران آغاز شد، موضوع حفاظت محیط های کوهستانی یکی از دغدغه های ما بود. در ماده ی دوم اساسنامه که هدف های انجمن را بیان می کند، همان گونه که به «معیارهای جهانی» به عنوان شاخص های کوه نوردی باارزش و خلاق اشاره کردیم، بر تعهد خود به «حفظ محیط های کوهستانی، گونه های گیاهی و جانوری و فرهنگ بومی مناطق کوهستانی، و کمک به بهسازی مناطق تخریب شده» هم تاکید کردیم.

در روابط خارجی انجمن، موضوع حفاظت محیط های کوهستانی جایگاه برجسته ای داشته است. گذشته از ارتباط رابانامه ای که با تشکیلات "ماونتین فوروم" داشته ایم، در ارتباط با کسانی که «فقط» برای کوه نوردی به کوه می روند، نیز گفتگوها و اقدام های حفاظتی داشته ایم. در سال 82 که به آرارات رفته بودیم، با مسوولان فدراسیون کوه نوردی ترکیه از ضرورت ثبت آرارات به عنوان پارک ملی گفتیم که این نکته در روزنامه های منطقه بازتاب یافت. چند سال پیش، منطقه ی آرارات در فهرست پارک های ملی ترکیه ثبت شد.

در سال 86، در جریان برگزاری "نخستین اروی سنگ نوردی برتر" با همکاری سازمان GHM چون می دانستیم که سنگ نوردان فرانسوی، معمولا روی دیواره ها سوراخ کاری زیادی می کنند، تاکید کردیم که در ایران ما با این کار میانه ای نداریم و همیشه تبلیغ می کنیم که سنگ نوردی باید با کم ترین دست کاری روی سنگ ها انجام شود.

در سال 87، در مقدمه ی «پروتکل همکاری» که با سازمان فرانسوی GHM امضا کردیم، با اشاره به «نیاز طبیعی انسان به تحرک در زیستبوم ها» در واقع تاکیدی داشتیم بر ارتباط ذاتی کوه نوردی و حفظ محیط زیست. برنامه ی صعود به نانگاپاربات (سال 87)، که با تلاش چند نفر از اعضا و همکاران انجمن اجرا شد، تنها برنامه ی ایرانی صعود یک هشت هزار متری بوده که با شعاری زیست محیطی (نجات کارون) اجرا شده است. در جریان برگزاری اردوی بین المللی غارنوردی در ایران (مهر ماه 87) و در پیامی که به شرکت کنندگان در اردو دادیم، ضمن اشاره به «نیاز انسان به لمس آب و خاک» که او را وامی دارد به ورزش های طبیعی مانند غار پیمایی بپردازد، بر ضرورت «گردشگری مسوولانه» و جلوگیری از تخریب و دست کاری وضع طبیعی غارها، و نیاز خودمان به استفاده از تجربه های غار پیمایان خارجی در حفاظت غارها تاکید کردیم.

در برنامه ی گشایش مسیر روی برودپیک (پاکستان- تابستان88)، فعالیت ما در جمع آوری و تفکیکِ نه تنها زباله های تیم خودمان بلکه مقداری از زباله های رها شده در منطقه، توجه مقام های محلی را جلب کرد. یادداشتی که در پی تجربه های به دست آمده از این برنامه، با عنوان «پاکیزگی کوهستان های بزرگ را پاس بداریم» در فصل نامه ی کوه 61 چاپ شد، می تواند راهنمای عملی باشد برای همه ی کسانی که می خواهند با رعایت ضوابط زیست محیطی به کوه بروند.

یکی از هدف های اصلی "برنامه ی مبادله ی کوه نورد" با آمریکن آلپاین کلاب (تابستان های 89 و 90)، استفاده از تجربه های جامعه ی کوه نوردی آمریکا در تلفیق کوه نوردی و موضوع حفاظت کوهستان، و همچنین بازدید از پارک های ملی امریکا و انتقال تجربه به ایران بود که این کار تا حدودی به انجام رسید. تلاش برای برقراری ارتباط با شورای کوه نوردی بریتانیا (BMC) نیز با توجه ویژه به این نکته بود که سنت کوه نوردی بریتانیا (که در ایران کم تر شناخته شده) در برخورد با طبیعت بسیار ملاحظه کار تر از شیوه های کوه نوردی بعضی کشورهای دیگر است که با کوه نوردان ایرانی مراوده ی بیشتر داشته اند. در آبان 89 در جریان جشنواره ی جهانی بیستون توانستیم با یکی از کوه نوردانی که با BMC همکاری دارد، در خصوص ارتباط با این سازمان گفتگو کنیم. در این جشنواره همچنین موضوع هایی مانند «اخلاقیات صعود»، ضرورت حفاظت از طبیعت، و استفاده ی حداقلی از ابزارهای سوراخ کننده ی سنگ، یکی از سرفصل های گفتگوی ما با فرانسوا برنار مدیر بین الملل برنامه (که خود یکی از فعالان محیط زیستی برجسته است) بود.