مطالعه ی جدیدی که اخیرا در مجله ی مدیریت منابع آب (Water Resources Management) منتشر شده است به بررسی عوامل موثر در کاهش مساحت دریاچه ی ارومیه پرداخته است. در این مطالعه که توسط پژوهشگران دانشگاه تبریز به انجام رسیده با استفاده از مدلسازی سیستم های پویا نشان داده شده است که کاهش ورودی آب به دریاچه به دلیل استفاده ی بیش از حد از آب های جاری و همچنین تغییرات اقلیمی حدود 65 درصد، ساخت سدها حدود 25 درصد و بارندگی بر سطح دریاچه تنها ده درصد در کاهش ارتفاع سطح آب موثر بوده است.
نکته ای که کمی برای من مبهم بود این است که چرا محققان دو عامل استفاده ی بیش از حد از آب های جاری ورودی به دریاچه و تغییر اقلیم را به صورت یک مولفه در نظر گرفته اند. به هر حال اگر فرض کنیم که مثلا از آن 65 درصد، نیمی مربوط به عامل انسانی (یعنی بهره برداری بی رویه) و نیمی مربوط به عامل طبیعی (یعنی تغییر اقلیم*) است، در نهایت می شود گفت که در شرایط فعلی دریاچه بیش از پنجاه درصد عوامل انسانی موثر هستند.
مشخصات این مقاله به صورت زیر است.
Hassanzadeh, E., M. Zarghami, et al. (2011). “Determining the Main Factors in Declining the Urmia Lake Level by Using System Dynamics Modeling.” Water Resources Management: 1-17.
برای مطالعه ی سایر مقالات منتشر شده و بانک های اطلاعاتی در مورد دریاچه ی ارومیه اینجا کلیک کنید.
نقشه های دریاچه ی ارومیه را اینجا ببینید.
* دقت کنید که تغییر اقلیم هم خودش پیامد فعالیت های انسانی است!