راهاندازی گنجینه (موزه)ی آثار کوهنوردی همدان، کاری است در ادامهی فعالیتهای ارزشمند کوهنوردی ایرانیان که شهر همدان از طلایهداران آن بوده است. بخش بزرگی از میراث کوهنوردی ایران از این شهر مایه گرفته و واقعیت این است که نهتنها کوهنوردی نوین کشورِ ما وامدار همدان است، بلکه تاریخ کوهپیمایی ایرانیان و همزیستی با محیطهای کوهستانی در این سرزمین، با نام همدان عجین است.
نگاهداشت ابزارها، دستنوشتهها، عکسها، و دیگر آثار بازمانده از کوهنوردان پیشین، یا آنچه که مربوط به صعودهای شاخص است، نهتنها بهخاطر احساس رضایتی که ناشی از یادآوری خاطرههای گذشته است، بلکه همچنین بهدلیل کمکی که به شناخت دورههای گوناگون کوهنوردی می کند، کاری است باارزش و ستودنی. انسانها رفتنی هستند، اما کارهای آنان میتواند ماندنی و درسآموز باشد؛ آثار بازمانده از پیشینیانِ سختکوشمان انگیزهای خواهد بود برای بهکارگیری بهینهی توان و استعداد خودمان و گامبرداری در راه خلق دستاوردهای بهیادماندنی.
موزهها نباید محیطهایی ساکت یا بایگانیهایی راکد باشند؛ این فضاها میتوانند محل دیدارهای پرشور، برگزاری رویدادهای آموزشی، و جایی برای اطلاع رسانی باشند؛ در این صورت، یاریرسانِ ارتقای کوهنوردی هم خواهند بود. موزهداری، کاری است از جنسِ «حفاظت»، و از اینرو با موضوع حفاظتِ محیط زیست کوهستان کاملاً همسو است. به همین دلیل، گنجینهی آثار کوهنوردی میتواند محل بحث و درسآموزی در زمینهی نگاهداشت میراث گرانقدر طبیعیمان هم باشد؛ وظیفهای که بر دوش همهی کوهنوردان که بهنوعی بهرهبردارِ محیط کوهستان بهشمار میروند، قرار دارد.
مدیران انجمن کوهنوردان ایران، بهسهم خود قدردان تلاش در خور ستایشِ بزرگان و کوشندگان کوهنوردی همدان هستند که با راهاندازی این موزه، برگ بهیادماندنیِ دیگری بر افتخارات این شهر کهن افزودند. امیدواریم همانگونه که تاکنون ارتباطهای پرباری میان دفتر مرکزی انجمن با نمایندگی همدان و دیگر دوستان «الوندنشین» برقرار بوده، در آینده نیز همکاریهای مؤثری در زمینهی کوهنوردی و حفاظت از میراثهای فرهنگی و طبیعی میهن عزیزمان داشته باشیم.
(خوانده شده در مراسم گشایش موزه، 17/6/1399)