خطر بیابان شدن جنگل های ایران

مساحت جنگل های ایران حدود ۱۲ میلیون هکتار است که سالانه ۵۰ تا ۱۰۰ هزار هکتار آن از بین می رود.مجمع عمومی ‌سازمان ملل متحد روز ۲۱ مارس (اول فروردين) را به عنوان “روز جهانی جنگل” معرفی کرد تا نقش غیرقابل انکار جنگل‌ها در پایداری سرزمین و شادابی حیات جانوران و گیاهان را برای دولت ها پررنگ تر نماید.

پاسداشت این روز جهانی از سال ۲۰۱۳ آغاز شده و هدف بالا بردن سطح آگاهی‌های عمومی نسبت به جنگل ها بوده است.اینک سازمان جنگل ها به عنوان متولی جنگل های کشور با تاسی از این اتفاق حیاتی مسئولیت خود را برای توسعه پایدارجنگل ها دو چندان ساخته و با بهره گیری از ظرفیت‌های بین المللی و الزام قانونی دستگاه‌های دست اندرکار امور فرهنگی برای ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی‌جوامع محلی و مشارکت جنگل نشینان و همچنین حمایت‌های ویژه  مقام معظم رهبری و قوای سه گانه کشور تمام تلاش های خود را برای صیانت از رویشگاه‌های جنگلی با تبیین برنامه های اجرایی کوتاه مدت و بلند مدت معطوف داشته است.

امروزه اهمیت جنگل ها بر هیچ کس پوشیده نیست؛ جنگل چهره زمین را زیبا می سازد، چشم اندازهای دلنواز و بی بدیل به آن می بخشد، اقلیم را متعادل می سازد، هوا را پالایش می کند و اکسیژن را بدون هیچ مزد و منتی در اختیار بشر قرار می دهد.

بر روی کره زمین حدود ۳۸۰۰ میلیون هکتار جنگل وجود دارد که کمتر از یک سوم خشکی های جهان را شامل می شود. از این مقدار جنگل ۳۳ درصد یعنی حدود ۱۲۸۰ میلیون هکتار جنگلهای سوزنی برگ و ۶۷ درصد یعنی در حدود ۲۶۲۰ میلیون هکتار جنگل پهن برگ است.

در حال حاضر نزدیک به ۴۰ درصد مساحت کل جنگل های جهان یعنی حدود ۱۵۰۰ میلیون هکتار تحت پوشش طرحهای جنگلداری قرار دارد و به صورت علمی اداره می شود. با افزایش روز افزون نیاز به فراورده های چوبی و پیشرفت علم و تکنولوژی مربوط به جنگل و صنایع چوب انتظار می رود در آینده نزدیک کلیه سطوح یا اراضی جنگلی جهان به شکل علمی و در قالب طرحهای جنگلداری مدیریت و بهره برداری شود.

بر اساس اولین آمار رسمی موجود از وضعیت جنگل های ایران در دهه ۱۳۲۰، مساحت کل جنگل های ایران حدود ۱۸ تا ۱۹ میلیون هکتار تخمین زده شده است که از این رقم حدود ۸ تا ۱۰ میلیون هکتار جنگلهای تنک و بوته زار مناطق خشک و نیمه خشک کویری بوده است.

جنگل های شمال کشور در دو دهه گذشته ۴/۳ میلیون هکتار برآورد شده بود و در حال حاضر حدود ۹/۱ میلیون هکتار باقی مانده است و از حدود ۸ تا ۱۰ میلیون هکتار جنگل بلوط غرب (زاگرس) کمتر از ۳ میلیون هکتار باقی مانده است.

در حال حاضر مساحت جنگل های ایران حدود ۱۲ میلیون هکتار است که متاسفانه از این مقدار سالانه ۵۰ تا ۱۰۰ هزار هکتار از بین می رود. به روایتی، طی ۴۰ سال گذشته روند تخریب جنگل در ایران حدود ۳۲۰ متر مربع در ثانیه بوده است.

اسماعیل کهرم فعال محیط زیست می گوید: ناسا در کنفرانسی در آلمان که من هم در آن حضور داشتم در مورد وضعیت جنگل‌های ایران اعلام کرد که سالانه ۱.۵ تا ۲ درصد از جنگل های ایران نابود می شود. تصور کنید با این میزان آسیب، چه قدر طول می کشد تا ایران کاملا با فقدان فضای سبز مواجه شود؟ این پیش‌بینی حقیقت دارد. یعنی سال‌های ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۰ سال‌های نابودی کامل جنگل های ایران خواهد بود.

وی در ارتباط با آسیب جنگل های کشور به دنبال وقوع آتش سوزی و حریق، پاسخ می دهد: نمی توان آمار دقیقی از آسیب حاصل از این آتش سوزی‌ها ارائه داد، اما تنها در یکی از این موارد در گلستان، ۴۰۰ هکتار جنگل سوخت و از بین رفت.

کهرم می گوید: با توجه به سابقه ای که ایران طی این سال ها در افزایش بی‌سابقه جنگل سوزی داشته و پیش بینی‌های نگران‌کننده ای مانند نابودی جنگل‌ها در ۵۰ سال آینده، چرا همچنان وسایل و تجهیزات اطفای حریق، پاسخگوی نیاز نیست و آموزش ها نیز در این زمینه کفایت نمی‌کند؟ چنانچه خودتان سابق بر این گفته‌اید که در آتش‌سوزی رینه، مسئولان با شاخه درخت بید حریق را اطفا می کردند.