یک سال گذشت…
هنگامی که در حدود ساعت 7:30 بامداد پنج شنبه 27 تیر 1392 آیدین بزرگی از جایی در نزدیکی‌های قله‌ی 8047 متری برودپیک با کیومرث بابازاده در تهران تماس گرفت و گفت که او و دو همراهش، پویا کیوان و مجتبی جراهی، دیگر نمی‌توانند حرکت کنند و نیاز به کمک دارند، گویی که آب سردی بر چشم‌انتظاران آن سه کوه‌نورد بی‌باک ریخته شد.
دو روز پیش از آن، خبر رسیده بود که تیم جوان سه نفره، با به پایان رساندن “مسیر ایران” بر رخ جنوب غربی قله‌ی 8047 متری برودپیک، به قله رسیده است. هزاران نفر منتظر بودند که تیم به پایین برسد تا در شیرینی نخستین گشایش مسیر ایرانیان روی یک قله‌ی بلند سهیم شوند. اما، تا غروب شنبه که آخرین پیام‌های آیدین با تلفن ماهواره‌ای به تهران رسید، و تا سه روز پس از آن (1 مرداد) که آخرین تلاش‌های جستجو به پایان رسید، حتی محل دقیق آن سه کوه‌نورد، شناخته یا دیده نشد.
***
فکر گشودن مسیر نو بر روی برودپیک، از سال 1377 در باشگاه کوه نوردان آرش، بر پایه‌ی پیشنهاد و طرح رامین شجاعی، رقم خورده بود. اما در تابستان 1388 بود که با پیگیری‌های کیومرث بابازاده برای سازمان‌دهی کار و با تامین بخش مهمی از هزینه‌ی برنامه از سوی یک شرکت، برنامه صورت جدی گرفت و تیم باشگاه (با سرپرستی بابازاده) راهی منطقه شد. در آن سال، چند تن از تیم ده نفره‌ی باشگاه آرش توانستند از دهلیزی در جنوب غربی برودپیک کار خود را آغاز کنند و سپس از روی یک یالچه تا ارتفاع 6230 متر بروند و پس از آن با حرکت افقی خود را به موازات مسیر عادی برسانند و از ارتفاع 6250 متر، تا چادرگاه سوم مسیر عادی برودپیک (7000 متر) پیش روند. مجموع زمان صرف شده برای گشایش این مسیر نو، از چادرگاه اصلی تا بازگشت به آن، حدود چهل روز بود. در این تیم، آیدین بزرگی یکی از قوی‌ترین و پرکار ترین افراد بود.
دو سال بعد، تیم شش نفره‌ی دیگری از باشگاه آرش به سرپرستی رضا کاظمی‌لر به منطقه رفت. این تیم پیش از رفتن به منطقه، یک دوره آموزش دوهفته‌ای صعودهای ترکیبی را در قزاقستان زیر نظر کوه‌نورد بزرگ، دنیس اوروبکو گذرانده بود. این تیم، حدود یک ماه از چادرگاه اصلی به بالا در منطقه کار کرد و از مسیر عادی تا چادرگاه 3 رفت. در آخرین تلاش، آیدین بزرگی، افشین سعدی و مجتبی جراهی توانستند از چادرگاه سوم مسیر عادی، با حدود 400 متر اریب (تراورس) جدید به سمت راست تا ارتفاع نزدیک به 7200 متر بروند. اما به علت خراب شدن هوا و پایان یافتن فصل صعود، گروه نتوانست مسیر را به سوی قله ادامه دهد.
تلاش سوم برای تکمیل مسیر ایران بر روی برودپیک، در تابستان 1392 صورت گرفت، و این بار فقط پنج نفر، به سرپرستی رامین شجاعی (مقیم کانادا)، عازم منطقه شدند که یکی از آنان (پویا کیوان) از باشگاه کوه‌نوردی دماوند بود و دیگران از باشگاه آرش. در این سال، قرار بر این بود که تا چادرگاه سوم از مسیر عادی بروند، و از آن‌جا به روش سبکبار (آلپی) یعنی بی رفت و برگشت روی مسیر و در یک حمله، تا قله صعود کنند و از مسیر عادی به چادرگاه سوم برگردند (در دو برنامه‌ی پیشین، کل کار به روش محاصره‌ای انجام شده بود). گروه، پس از شش روز راه‌پیمایی از اسکولی، در روز پنجم تیر ماه در چادرگاه اصلی مسیر عادی برودپیک مستقر شد.
دو هفته‌ی بعد، صرف برپا کردن چادرگاه‌های بالاتر و “هم‌هوایی” (عادت دادن بدن به شرایط کمبود اکسیژن در ارتفاع) شد. در ساعت 4 بعد از ظهر پنج شنبه 20 تیر، سه عضو “تیم حمله”: آیدین بزرگی، پویا کیوان و مجتبی جراهی از چادرگاه اصلی حرکت کردند و در ساعت 12 شب به چادرگاه 2 و در ساعت 4 بعد از ظهر روز جمعه 21 تیر با حمل کوله باری سنگین به چادرگاه 3 رسیدند. آن سه جوان، با چهار روز تلاش نفس‌گیر در حد فاصل 7000 متر تا 8000 متر، که مانند آن در کوه‌نوردی ایران دیده نشده بود، در بعد از ظهر 25 تیر خود را از یک مسیر نو به قله‌ی 8047 متری برودپیک رساندند و خبر صعود خود را به تهران و چادرگاه‌های پایین دادند. آنان شب را در ارتفاع حدود 8000 متر، میان قله‌ی اصلی و قله‌ی فرعی برودپیک گذراندند. روز بعد، در هوایی مه‌آلود، راه را گم کردند و پس از پایین و بالا رفتن‌هایی فرساینده، در بعد از ظهر باز هم در نزدیکی‌های ارتفاع مرگبار 8000 متر مجبور به زدن چادر شدند. در این حال، سه روز بود که آب و غذایی نخورده بودند.
در صبح روز 27 تیر، آیدین با تهران تماس گرفت و گفت که دیگر نمی‌توانند حرکت کنند و نیاز به کمک دارند. اما، شوربختانه، فصل صعود رو به پایان بود و کوه‌نوردان زیادی در منطقه نبودند و در عین حال دو عضو ایرانی دیگر تیم برودپیک هم توان و امکان کمک‌رسانی را نداشتند. با این وجود، تلاش زیادی برای رفتن به بالا انجام شد؛ دو راهنمای پاکستانی از چادرگاه اصلی به سوی قله رفتند؛ و ترتیب دو پرواز بالگرد به همراه یک متخصص جستجو و نجات آلمانی داده شد که تمام این‌ها بی‌نتیجه بود.
آخرین تماس تلفنی آیدین با پایین، در شامگاه 29 تیر انجام شد، و دو عضو ایرانی باقی مانده (رامین شجاعی و افشین سعدی) در روز سوم مرداد با بار سنگین اندوه از دست دادن سه همنورد خویش، آن کوهستان را ترک گفتند و راهی شهر شدند.
در “سوگواره‌ی برودپیک” روزنامه‌ی دنیای اقتصاد 26/4/93 چاپ شد.