در هفته گذشته یک پلنگ دیگر در شهرستان رودبار کشته شد. این پنجمین بار است که یک پلنگ در 6 ماه گذشته توسط شکارچیان کشته می شود. البته ناگفته پیداست که این پنجمین پلنگی است که کشته شدن آن کشف و رسانه ای شده است و احتمال اینکه پلنگ های دیگری کشته شده باشند دور از ذهن نیست.
همزمان در روزهای گذشته در فضای مجازی شاهد انتشار فراخوانی بودیم که در آن از مدیران سازمان محیط زیست می خواست که برای 5 سال از صدور مجوزهای شکار امتناع ورزند و صدور مجوز های شکار را به حالت تعلیق در آورند.
طرح توقف صدور مجوزهای شکار برای نخستین بار توسط دکتر ناصر کرمی در بهمن سال 1388 مطرح شد و بازخوردهای فراوانی بین کارشناسان، کوشندگان و گروه های زیست محیطی به همراه داشت. آن پیشنهاد هیچوقت از سوی مدیران محیط زیست اجرایی نشد.
با توجه به شرایط جدید و حضور مدیران جدید در راس سازمان محیط زیست سوال اینست که نخستین اولویت برای نجات حیات وحش ایران چیست و کدام یک از گزینه های ذیل باید بر صدر مطالبات حامیان حیوانات و حیات وحش ایران از مدیران جدید سازمان بنشیند.
الف: افزایش مجازات شکار غیر قانونی
توضیح: شوربختانه بر اساس آخرین نرخ ضرر و زیان کشتار حیات وحش، جریمه کشتن حیوانی مثل پلنگ 5 میلیون تومان است. این در حالیست که پوست این حیوان تا 30 میلیون تومان در بازار آزاد به فروش می رسد. بر این اساس می توان گفت هیچ نسبتی بین مجازات اعمال شده و ارزش حیوانات وجود ندارد. برای اطلاعات بیشتر اینجا را بخوانید.
ب: توسعه امکانات حفاظت از مناطق حفاظت شده. شامل افزایش محیط بانان، حمایت قانونی از محیط بانان برای استفاده از اسلحه در برابر متخلفان، تجهیز محیط بانان به خودرو، موتور، دوربین، اسلحه و دیگر امکانات لازم
توضیح: در حال حاضر ۲۶۱۷محیط‌بان صیانت از ۱۸میلیون هکتار عرصه‌های تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست را برعهده دارند، که براساس استانداردهای جهانی برای حفاظت از ۱۸میلیون هکتار، به ۷۳۴۴ محیط‌بان نیاز داریم. یعنی تعداد محیط بانهای ایران یک سوم استانداردهای جهانی است و به 4700 محیط بان نیاز داریم. ضمن اینکه محیط بانان از ضعف شدید امکانات رنج می برند و حتی برای تامین بنزین خودروهای خود با مشکل مواجه هستند. ضمن اینکه در حال حاضر برای 11 محیط بان به دلیل استفاده از سلاح در برابر شکارچیان، حکم اعدام صادر شده است و 113 محیط بان طی 4 دهه گذشته توسط شکارچیان کشته شده اند. آیا با ضعف امکانات حفاظتی می توان به حفظ گونه های جانوری امید داشت؟
ج:توقف صدور پروانه شکار
توضیح: توجه داشته باشیم که بین یک میلیون تا دو میلیون و پانصد هزار قبضه سلاح شکاری وجود دارد. این در حالیست که کل چهارپای قابل شکار کشور اعم از آهو، کل، بز، قوچ ومیش 110هزار راس برآورد می‌شود! همچنین توجه داشته باشیم که فقط در 6 ماه گذشته 5 پلنگ شکار شده اند و موارد متعدد شکارهای یافت شده مربوط به شکارهای غیرمجاز است.
د: فرهنگ سازی و افزایش آگاهی شهروندان و بویژه ساکنان حومه مناطق حفاظت شده
ه : جمع آوری اسلحه های غیرمجاز
توضیح: بر اساس گفته معاون طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست «بیش از یک میلیون اسلحه شکاری در کشور وجود دارد.» و «برای هر قبضه اسلحه در سال 20گلوله سهمیه اختصاص می‌یابد، این درحالی است که جمعیت کل گونه‌های چهارپای قابل شکار کشور اعم از آهو، کل، بز، قوچ ومیش 110هزار راس برآورد می‌شود».
اصغر محمدی فاضل گفته: «هر گلوله از 200ساچمه تشکیل شده و این به‌معنای آن است که 4000میلیون ساچمه، گونه‌های حیات وحش کشور را تهدید می‌کند؛ در واقع هر حیوان در معرض شلیک 36هزار ساچمه قرار دارد. به همین دلیل سازمان حفاظت محیط‌زیست با شکار به‌شدت مخالف است.» هرچند این مقام مسئول، تعداد سلاح شکاری را یک میلیون قبضه اعلام می‌کند اما منابع غیررسمی،تعداد سلاح‌های شکاری مجاز و غیرمجاز را بیش از دو میلیون و پانصد هزار قبضه اعلام کرده‌اند.
با توجه به نکات بیان شده به نظر می رسد برای نجات حیات وحش کشور باید به نکات بیشتری توجه داشت و بدون تقویت نیروهای حفاظتی که در راس آنها توجه به محیط بانان است نمی توان به بهبود وضعیت حیات وحش دلخوش بود. بدون افزایش امکانات حفاظتی، این امکان وجود دارد که با افزایش سخت گیری نسبت به شکارچیان شاهد افزایش تعرض به محیط بانان باشیم و محیط بانان بیشتری قربانی شکارچیان سنگدل شوند. همچنین هرگونه طرح یا پیشنهادی باید بصورت جامع و با نگاهی آینده نگرانه مورد بررسی قرار گیرد تا مبادا به تیغی دولبه بر علیه حیات وحش کشور بدل نشود.