این گزارش و بیانیه را در “ادامه‌ی مطلب” بخوانید.
همچنین می‌توانید یک گزارش همراه با تصویر را در کوه‌نامه ببینید.
گزارش جشنواره‌ی کوه‌نوشته‌ها
20 آذر 1393
«جشنواره‌ی کوه‌نوشته‌ها» در راستای هدف‌های بنیاد محمدی‌فر و انجمن کوه‌نوردان ایران برگزار می‌شود. دست اندر کاران جشنواره امیدوارند که بتوانند با معرفی نوشتارهایی که در آموزش کوهنوردی، و در حفاظت از محیط زیست کوهستان موثر بوده‌اند، مشوق همه‌ی کسانی باشند که در این راه قلم می‌زنند. در مورد گزینش آثار یادآور می‌شود که در این جشنواره، “آثار برتر” معرفی نمی‌شود و قرار نیست که این رویداد صورت مسابقه بیابد، بلکه فقط چند اثر برگزیده و تقدیر می‌شوند تا به نوعی یک سپاسگزاری از همه‌ی کسانی صورت گیرد که در راه ارتقای کوهنوردی و حفاظت از کوه‌ها قلم می‌زنند.
نخستین دوره‌ی این جشنواره، در 20 آذر ماه 1393 هم‌زمان با «روز جهانی کوهستان» برگزار شد و از این پس هر دو سال یک‌بار برگزار خواهد شد.
هیات داوران این دوره را افراد زیر تشکیل دادند:
اردشیر منصوری؛ متولد 1344. دانش‌آموخته‌ی”فلسفه‌ی علم”، کارشناس فرهنگی، مدرس، ویراستار، رییس مرکز آموزش و توسعه فرهنگی دانشگاه تهران. در زمینههای فلسفه‌ی عمومی، معرفت‌شناسی، منطق، تفکر انتقادی، و متون ادبی و عرفانی پژوهش و تدریس کرده است. کارگاه‌های پرشماری را در زمینه‌ی مهارت‌های زندگی تحصیلی و کار، ارتباط مؤثر، اصول نگارش و ویرایش، اخلاق حرفه‌ای، و اوقات فراغت، و همچنین در زمینه‌ی فلسفه‌ی کوهنوردی، اخلاق کوهنوردی، انسان و محیط زیست، جهت‌یابی، اصول بقا، کمک‌های اولیه، کمپینگ، تغذیه در کوهنوردی، اصول برنامه‌ریزی و سرپرستی، و … مدیریت و برگزار کرده است. در این سازمان‌های غیردولتی عضویت دارد: گروه کوهنوردی دانش تهران، انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، مؤسسه‌ی رحمان (آسیب‌های اجتماعی).
حسن نیک‌منش؛ متولد 1333 در شهر اهر. کوهنوردی را از 18 سالگی شروع کرده و اکنون مسوول امور فرهنگی هیات کوهنوردی شهر مرند است. در رشته‌های زبان انگلیسی و حقوق قضایی تحصیل کرده، و به ادبیات و روانشناسی نیز علاقمند است و در این رشته‌ها مطالعاتی دارد. مقاله‌ها و شعرهای پرشماری در زمینه‌ی کوهنوردی و کوهستان نوشته است.
رضا خوشدل؛ متولد 1351 در شهر مشهد. از نوجوانی کوهنوردی کرده و مربی رشته‌های سنگ‌نوردی، یخ‌نوردی، و کوه‌پیمایی است. ده‌ها صعود روی دیواره‌های بلند ایران داشته و از جمله، چند مسیر نو روی دیواره‌های منطقه‌ی علم‌کوه گشوده است. پژوهش‌های زیادی روی انتشارات کوهنوردی دارد و مجموعه‌ی ارزشمندی از این نشریه‌ها را گردآوری کرده است. گزارش‌ها و مقاله‌های بسیاری نوشته و کتابی با عنوان کتاب‌شناسی کوهنوردی و غارنوردی و کویرنوردی تالیف کرده است.
هیات داوران، از مشاوره‌های شکور لطفی و محمد نوری که از کوه‌نوردان باسابقه و فعالان فرهنگی این عرصه هستند، نیز برخوردار بوده‌اند.
××××××××
جشنواره، در روز بیستم آذر 1393 در تهران، سالن اسوه (خیابان انقلاب، نبش خیابان بهار) برگزار شد. از سال 2002 سازمان ملل متحد، 11 دسامبر (بیستم یا بیست و یکم آذر) را به عنوان روز جهانی کوهستان (International Mountain Day) نام‌گذاری کرده و انجمن کوه‌نوردان ایران از سال 1384 همه ساله با همکاری باشگاه‌های ورزشی و فرهنگی مختلف، همایش‌ها و صعودها و برنامه‌های پاک‌سازی کوهستان، و همچنین کارهای رسانه‌ای چندی به این مناسبت به انجام رسانده است. انجمن، این روز را روز «تجدید پیمان کوه‌نوردان برای حفاظت از کوهستان‌ها» می‌داند. در عین حال، این روز، همیشه فرصتی بوده است برای دیدارهای دوستانه و تلاش برای تعمیق سرمایه‌ی اجتماعی از این رهگذر.
در همایش امسال، داود محمدی‌فر (پایه‌گذار بنیاد محمدی‌فر)، محمد درویش (کنشگر محیط زیست، مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست)، عبدالله اشتری (مدیر عامل انجمن حفظ محیط کوهستان و مشاور محیط زیستی هیات کوهنوردی استان تهران)، سرج ناکوزی (نماینده‌ی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در ایران)، عباس ثابتیان (رییس هیات مدیره‌ی انجمن کوه‌نوردان ایران)، عباس محمدی (مدیر گروه دیده‌بان کوهستان انجمن کوه‌نوردان)، حسین رضایی (مسوول روابط عمومی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی)، و سلام اسماعیل‌سرخ (کوه‌نویس و رییس هیات کوهنوردی دیواندره) به ایراد سخن‌رانی‌های کوتاه و بیان نظر پرداختند. بیانیه‌ی هیات داوران جشنواره را نیز رضا خوشدل خواند.
به برگزیدگان بخش کتاب، تندیس و لوح و جایزه‌ی نقدی (ده میلیون ریال)؛ به برگزیدگان بخش مقاله، لوح و جایزه‌ی نقدی (چهار میلیون ریال)؛ و به تقدیرشدگان، لوح تقدیر داده شد.
حدود یک ساعت از مراسم هم به پذیرایی و گفتگوی آزاد شرکت کنندگان در همایش اختصاص داشت.
*********
سپاسگزاری
هیات امنای بنیاد محمدی‌فر، هیات مدیره‌ی انجمن کوه‌نوردان ایران، و دیگر برنامه‌ریزان این رویداد لازم می‌دانند از فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی، هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان تهران، انجمن حفظ محیط کوهستان، و دفتر نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در ایران که با نظرات و اطلاع‌رسانی و راهنمایی‌های خود در برگزاری همایش روز جهانی کوهستان مشارکت داشته‌اند، سپاسگزاری کنند. همچنین قدردانی صمیمانه‌ی خود را از آقای محمد درویش مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست به خاطر حضور در همایش و ایراد سخن‌رانی ارزنده اعلام می‌دارد.
هیات امنای بنیاد محمدی‌فر: افسر فراحی شاندیز، عباس محمدی، عباس ثابتیان
رییس هیات مدیره‌ی انجمن کوه‌نوردان ایران: عباس ثابتیان
گروه برنامه‌ریزی و برگزاری جشنواره: افسر فراحی شاندیز، مژگان عبدی، عباس محمدی، عباس ثابتیان، محمود بهادری، اسفندیار مهرآیین، عزت عمرانی، مصطفی شکرابی
بیانیه‌ی هیات داوران
نخستین جشنواره‌ی کوه‌نوشته‌ها
هیأت داوران بنیاد از میان 81 اثر رسیده به دبیرخانه‌ی جشنواره، شامل: 48 عنوان کتاب و 33 یادداشت و مقاله، نتیجه‌ی داوری را به شرح زیر اعلام می‌دارد.
ابتدا، سخنی در باره‌ی کلیت آثار رسیده و ملاک‌های انتخاب
1- در میان آثار رسیده، تنوعِ موضوعی، چشم‌گیر بود و این امر کار داوری را کمی با دشواری همراه ساخت؛ از آثار ادبی مرتبط با وجه فرهنگ کوهنوردی گرفته تا آثاری شامل معرفی مناطق کوهستانی که ارزش تاریخی و فرهنگی داشته‌اند؛ از آثار ترجمه‌ای گرفته تا انواع آثار تألیفی، از کتاب‌های تخصصی و آموزشی گرفته تا انواع یادداشت در نشریه‌ها و در فضای مجازی، و حتی سرمقاله‌ی نشریه‌های داخلی باشگاه‌ها. در این میان البته جای خالی “مقاله”، آشکارا محسوس بود. مقاله در تداول اهل علم به نوشته‌ای اطلاق می‌شود که دارای ساختار مشخصی است شامل چکیده، مقدمه، بیان مساله، فرضیه، بخش استدلالی و مجموعه‌ی شواهد و قرائن مؤید یا مبطل فرضیه، و سرانجام نتیجه‌گیری و پیشنهادهای پژوهشگر. در واقع مقاله صورت منسجمی از نوشته است که محصول یک تحقیق نظام‌مند (سیستماتیک) را در قالب‌هایی همچون “علمی- پژوهشی” و یا “علمی- ترویجی”، ارائه می‌کند. با این رویکرد، در میان نوشته‌های رسیده، مقاله وجود نداشته است. بنابراین انواع نوشتارهای رسیده به دو دستة کلی “کتاب” و “یادداشت” تقسیم شدند.
2- در انتخاب آثار، این ملاک‌ها مد نظر داوران بوده است: اهمیت موضوع و تأثیرگذاری آن بر جامعه‌ی کوهنوردی، اهمیت محل نشر (ناشر کتاب یا مجله، محلِ نشرِ یادداشت‌ها)، نوآوری و یافته‌های جدید مؤلف، توجه به ساختار منطقی در تألیف کتاب/ مقاله، استناددهی به منابع و مآخذ، و توجه به اصول نگارش و ویرایش شامل دستور زبان فارسی، رسم‌الخط و نشانه‌گذاری‌ها.
هیأت داوران فرصت را مغتنم می‌شمارد و این نکته را یادآوری می‌کند که در زمینه‌ی اهمیت دادن به کارمیدانی و نگاه پژوهشی و اکتفا نکردن به فیش‌نویسی از متون قبلی و استنباط‌های فردی، و نیز رعایت قالب و اصول نگارش و ویرایش، در تألیفات کوهنوردی، جای دقتی بسیار بیش از این است که اکنون شاهد آن هستیم.
3- نظر به این که نخستین دوره‌ی این جشنواره در حال برگزاری است، و طبیعتاً آثاری که در سال‌های دور و نزدیک منتشر شده‌اند، فرصت ورود به جشنواره را داشته‌اند، در این دوره چهار پدید‌آورنده‌ی کتاب و سه پدید‌آورنده‌ی یادداشت به عنوان برگزیده، سه پدید‌آورنده‌ی کتاب و دو پدید‌آورنده‌ی یادداشت شایسته‌ی تقدیر شناخته شدند، و از دو پیش‌کسوت کوه‌نویسی نیز تقدیر شد..
بر این اساس، هیات داوران نتیجه‌ی داوری را در پنج گروه به شرح زیر اعلام می‌دارد:
گروه یک- پدیدآورندگان”کتاب‌های برگزیده”؛
|
|
آقای رحیم دانایی |
به خاطر:
انتخاب و ترجمه‌ی کتاب‌های ارزشمند در زمینه‌ی کوهنوردی حرفه‌ای |
با کتاب‌های: – کوهنوردی، لذت آزادی در اوج بلندی‌ها – جایی برای زنان بر روی قله‌ی آناپورنا – دنیای عمودی غارها – پزشکی کوهنوردی – تکنیک‌های کوهنوردی آلپی |
|
|
آقای مصطفی سلاحی |
اهتمام به کار میدانی و تالیف جامع درباره‌ی غارهای ایران و انتشار مناسب کتاب به لحاظ گرافیک و اصول ویراستاری |
با کتاب: غارهای ایران (نسخه‌ی نشر نی) |
|
|
آقای پرویز مشهدی |
اهتمام به کار میدانی و مونوگرافی منطقه‌های کوهستانی و نیز اهتمام به گزارش‌نویسی و مستندسازی برنامه‌های کوهنوردی شاخص |
با کتاب‌های: – بوم‌شناخت البرز شمالی – بوم‌شناخت البرز غربی – از آرارات تا موستاق‌آتا |
|
|
آقای افشین یوسفی |
توجه به آموزش‌های تخصصی و تالیف متن مصور و گویا |
با کتاب: یخ‌نوردی و صعودهای ترکیبی |
گروه دو- “کتاب‌های قابل تقدیر”؛
|
|
|
|
|
|
|
آقایان محمد و جواد حمیدی مشترکاً |
به خاطر اهتمام به مونوگرافی کوهستان‌های ایران |
با آثاری در زمینه‌ی شناخت کوه‌های زاگرس |
|
|
آقای جعفر سپهری |
به خاطر اهتمام به پیوند علم هواشناسی با کوهنوردی |
با کتاب: هواشناسی در کوهنوردی و طبیعت‌گردی |
|
|
گروه مؤلفان کتاب کوهستان پاک و ایمن |
به خاطر توجه به موضوع محیط زیست کوهستان و نیز مبحث ایمنی و مخاطرات |
با کتاب: |
گروه سه- “یادداشت‌های برگزیده”؛
|
|
آقای سلام اسماعیل سرخ |
برای توجه به موضوع محیط زیست و نیز معرفی نواحی کوهستانی زاگرس |
|
|
خانم غزال حشمت‌منش |
برای مجموعه ترجمه‌ها و یادداشت‌ها در زمینههای گوناگون ورزش کوهنوردی، از جمله در زمینه‌ی جایگاه بانوان در کوهنوردی |
|
|
خانم لیلا صالحی |
برای مجموعه یادداشت‌ها و نیز معرفی کوه‌های کردستان |
گروه چهار- “یادداشت‌های قابل تقدیر”؛
|
|
خانم اختر فراحی شاندیز |
به خاطر گزینش و ترجمه در زمینه‌ی سرپرستی و ایمنی در کوهنوردی |
|
|
آقای حسن انداچه |
به خاطر مجموعه آثار شامل کتاب و یادداشت‌هایی در معرفی کوه‌های آذربایجان |
گروه پنج- “آثار تألیفی پیشکسوتان”؛
هیأت داوران همچنین از استادان گرانقدر:
– آقای کاظم گیلانپور و
– آقای احمد معرفت، با عنوان پیشکسوتان تولید آثار مکتوب در زمینه‌ی کوهنوردی تجلیل ویژه به‌عمل می‌آورد و لوح تقدیر “پیشکسوتان تألیف در زمینه‌ی کوهنوردی در ایران” را به این بزرگواران تقدیم می‌کند.
هیأت داوران:
اردشیر منصوری، حسن نیک منش، رضا خوشدل